Οι εικόνες των παιδιών-στρατιωτών του ISIS να ποζάρουν με βαρύ οπλισμό αποκεφαλίζοντας αιχμαλώτους στην Συρία σόκαραν την παγκόσμια κοινή γνώμη. Σχεδόν είκοσι χρόνια νωρίτερα, παιδιά-στρατιώτες από την Σιέρα Λεόνε σκόρπισαν την φρίκη σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αναμφίβολα, τα παιδιά-στρατιώτες αποτελούν μία αχαρτογράφητη πραγματικότητα στην σύγχρονη ιστορία του πολέμου. Ένα ερώτημα, όμως, παραμένει: πώς οδηγούνται τα παιδιά στον πόλεμο και κυρίως, ποιος βάζει πρόωρο τέλος στην εποχή της αθωότητας;
Πολλά παιδιά στρατολογούνται ήδη από την ηλικία των 8 ετών. Η εκμετάλλευση των παιδιών ποικίλλει: σκλάβοι του σεξ, στρατιώτες ή βομβιστές αυτοκτονίας.
Οι διάφοροι άτακτοι στρατοί απαγάγουν είτε παιδιά από χωριά κατά την διάρκεια επιδρομών είτε παιδιά από φτωχογειτονιές των πόλεων. Περισσότερο εκτεθειμένα είναι τα παιδιά που ζουν σε ιδρύματα ή και σε ακραίες περιπτώσεις τελείως μόνα.
Παιδιά-στρατιώτες από την εποχή του Ναπολέοντα
Όσο και αν ακούγεται παράδοξο, το φαινόμενο των παιδιών-στρατιωτών δεν είναι πρόσφατο.
Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεχωρίζει η πρακτική του devsirme (ελ. παιδομάζωμα), όπου χιλιάδες παιδιά χριστιανικών οικογενειών στρατολογούνταν με την βία από τον οθωμανικό στρατό.
Ιστορικές πηγές, ακόμα, κάνουν λόγο για συστηματική στρατολόγηση παιδιών και από τον στρατό του Ναπολέοντα. Ειδικότερα, χιλιάδες έφηβοι κατετάγησαν με την βία στον γαλλικό στρατό τις παραμονές της μάχης του Βατερλό το 1815.
Εκατό χρόνια μετά, κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στρατιωτικά έγγραφα αναφέρουν την ύπαρξη παιδιών-στρατιωτών στα ευρωπαϊκά μέτωπα. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, η έρευνα δεν έχει ασχοληθεί συστηματικά με αυτό το ζήτημα.
Παιδιά-στρατιώτες αξιοποιούνται συστηματικά στους εμφυλίους πολέμους που ρήμαξαν την Αφρική κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Ξεχωρίζουν οι περιπτώσεις της Σιέρα Λεόνε και του Κονγκό, όπου οι άτακτοι στρατοί των ανταρτών απήγαγαν χιλιάδες παιδιά, ώστε να τα εντάξουν στους στρατούς τους.
Μέχρι και 30.000 παιδιά στρατολογήθηκαν με την βία κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στο Κονγκό, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΗΕ.
Τελευταία περίπτωση συστηματικής στρατιωτικής εκμετάλλευσης παιδιών είναι το ISIS. Το Ισλαμικό Κράτος στρατολόγησε και εκπαίδευσε χιλιάδες παιδιά από την Μ. Ανατολή και την Δύση με σκοπό να τα μετατρέψει σε στυγνούς δολοφόνους. Μάλιστα, το ISIS έχει δημοσιεύσει βίντεο, όπου παιδιά-στρατιώτες απεικονίζονται να αποκεφαλίζουν αιχμαλώτους στην έρημο της Συρίας.
Σώζοντας τα παιδιά του πολέμου
Η Child Soldiers International είναι μία βρετανική ΜΚΟ που έχει ως στόχο την προστασία των παιδιών στις εμπόλεμες περιοχές και τον περιορισμό του φαινομένου ανά τον κόσμο.
Η ετήσια αναφορά της ΜΚΟ επιβεβαιώνει τους φόβους όλου του κόσμου. Η στρατιωτική εκμετάλλευση των παιδιών όχι μόνο δεν περιορίζεται, αλλά αυξάνεται ραγδαία. Ο εμφύλιος στην Συρία και η ανάφλεξη “ξεχασμένων” συγκρούσεων έχει θέσει τα παιδιά στο στόχαστρο.
Παράλληλα, η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει αναγκάσει πολλούς διεθνείς οργανισμούς να περικόπτουν κονδύλια σχετικά με την προστασία των παιδιών στις εμπόλεμες ζώνες.