Καθώς τα συμβατικά νομίσματα αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού, διάφοροι πολίτες, ανά τον κόσμο, αντιτίθενται στην παραδοσιακή οικονομία και αναζητούν νέες εναλλακτικές λύσεις, στα παράλληλα νομίσματα και στην εναλλακτική οικονομία.
Στην Ευρώπη, στο Castellino del Biferno, μια μικρή πόλη της νότιας Ιταλίας, αποφάσισαν να τυπώσουν το δικό τους νόμισμα, το Ducati, ως μια μέθοδο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που συνεπάγεται της πανδημίας.
Η ιδέα για το νέο τοπικό νόμισμα αποδίδεται στον δήμαρχο της πόλης, τον Enrico Fratangelo, ο οποίος ερευνά τα παράλληλα νομίσματα και την εναλλακτική οικονομία τα τελευταία 12 χρόνια. Με την πρωτοβουλία του δημάρχου λοιπόν, επενδύθηκε ένα ποσό της τάξης των 5.500ευρώ, που αρχικά είχε δοθεί ως επίδομα από την κυβέρνηση, και σε συνδυασμό με τις αποταμιεύσεις του δημοτικού συμβουλίου, αποφασίστηκε να δοθεί προς τη δημιουργία του Ducati, του πρώτου από τα παράλληλα νομίσματα που δημιουργήθηκαν λόγω της κρίσης του κορονοϊού.
Το νόμισμα, που ισούται με 1:1 ευρώ, παράγεται στο τοπικό τυπογραφείο της πόλης και διανέμεται στα νοικοκυριά, με τους άπορους να λαμβάνουν το μεγαλύτερο ποσοστό των Ducati.
Ο δήμαρχος δηλώνει ότι η κίνηση «θα διασφαλίσει ότι η τοπική οικονομία μπορεί να αντέξει τον αντίκτυπο της καταστροφικής επίδρασης της πανδημίας κορονοϊού στις επιχειρήσεις της πόλης».
Παρόμοια, παράλληλα νομίσματα (ή και κοινοτικά / εναλλακτικά) έχουν εκδοθεί στο παρελθόν, όπως κατά τη διάρκεια της κρίσης της Αργεντινής το 2001, όταν το «credito» χρησιμοποιήθηκε για τοπικές συναλλαγές ύψους 400 εκ δολαρίων, ή και μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 1930, όταν ένα ευρύ φάσμα παράλληλων νομισμάτων εκδόθηκαν στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στην Αυστρία και στην Ελβετία. Ουσιαστικά, τα παράλληλα νομίσματα είναι ένας τρόπος που επιτρέπει στις τοπικές οικονομίες να ανακάμψουν γρηγορότερα από τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις που ακολουθούν την κατάρρευση του εκάστοτε συστήματος.
Με αφορμή τα διδάγματα από τις παρελθοντικές επιτυχημένες πρωτοβουλίες, ακόμα και σήμερα, ορισμένες μεγάλες πόλεις και περιοχές βλέπουν μόνιμα οφέλη από το να έχουν το δικό τους σύστημα ανταλλαγής ή χρημάτων. Τα τοπικά νομίσματα μπορούν να ενισχύσουν τους δεσμούς της γειτονιάς και των κοινοτήτων στις οποίες χρησιμοποιούνται.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μόνο στην Καλιφόρνια κυκλοφορούν 19 διαφορετικά εναλλακτικά νομίσματα, πολλά από τα οποία δημιουργήθηκαν ως απάντηση στην οικονομική κρίση του 2007 – 2008. Τα παράλληλα ή κοινοτικά νομίσματα δίνουν μια ανάσα ζωής σε περιοχές όπου πλήττεται η οικονομία.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει μία διαφορετική προσέγγιση στην εναλλακτική οικονομία, τα λεγόμενα Time Credits – ένα εθνικό δίκτυο τραπεζών ανταλλαγής χρόνου – που αντιμετωπίζει πολύ αποτελεσματικά τις διάφορες ανάγκες που προκύπτουν στα μέλη της κοινωνίας.
Στην Ελλάδα, στον Βόλο συγκεκριμένα, με την αρχή της οικονομικής κρίσης του 2008, ξεκίνησε μια προσπάθεια να αναπτυχθεί μια παράλληλη οικονομία μέσω της δημιουργίας ενός άτυπου νομίσματος ανταλλαγής, μιας τοπικής εναλλακτικής μονάδας, ή αλλιώς το λεγόμενο ΤΕΜ, όπως είναι γνωστό στην Βολιώτικη αγορά.
Το σύστημα συνδυάζει την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών με ένα εναλλακτικό νόμισμα. Οι κάτοικοι του Βόλου μπορούν να εγγραφούν στο διαδικτυακό δίκτυο αλληλεγγύης και να προσφέρουν τις υπηρεσίες στους γείτονές τους. Αυτές περιλαμβάνουν μία πληθώρα επιλογών από μαθήματα ξένων γλωσσών, αγορά προϊόντων, φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων, για παράδειγμα – και σε αντάλλαγμα λαμβάνουν πιστώσεις TEM, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για εκπτώσεις σε συμμετέχουσες τοπικές επιχειρήσεις. Οι ιδρυτές του εγχειρήματος σχεδίασαν την διαδικτυακή πλατφόρμα και ένα ψηφιακό νόμισμα για να διευκολύνουν το εμπόριο ανταλλαγής. Ένα TEM αξίζει ένα ευρώ και υπάρχει μόνο ένας κανόνας: κάθε μέλος που συλλέγει κατ ‘ανώτατο όριο 1.200 TEM αναμένεται να τα ξοδέψει στο δίκτυο, διασφαλίζοντας την ανακυκλοφορία των πλεονασμάτων και την επένδυση στην κοινότητα.
Το ΤΕΜ στον Βόλο αναπτύχθηκε ραγδαία, αριθμώντας ως και 800 μέλη το 2012. Παρόμοια συστήματα έχουν εμφανιστεί σε όλη την Ελλάδα καθώς οι κοινότητες αναζητούν εναλλακτικά μέσα για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε μια εκτεταμένη περίοδο λιτότητας. Σε πολλές πόλεις και κωμοπόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα εναλλακτικά νομίσματα ξεφυτρώνουν, ως απάντηση στις οικονομικές δυσχέρειες ή σε μια προσπάθεια των τοπικών κοινοτήτων να βοηθήσουν τις τοπικές επιχειρήσεις να ευδοκιμήσουν.
Πηγές άρθρου:
Mapperson Joshua, “Italian town creates new currency to cope with Covid-19” 30/4/20. Ανακτήθηκε από cointelegraph.com
Lindstorm C. , Witt S, “Local currencies in the 21st Century: Understanding money, building local economies, renewing community”. Ανακτήθηκε από centerforneweconomics.org
Τοπικό Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησίας. Ανακτήθηκε από tem-magnisia.gr
