Ο 20ος αιώνας αποχαιρέτισε την ανθρωπότητα γεμάτος σκληρότητα και χυδαιότητα σε ένα ατέρμονο παιχνίδι επίδειξης δύναμης. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο Α’ Παγκόσμιος, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και αμέσως μετά ο Ψυχρός Πόλεμος αλλά και ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, ως το κύκνειο άσμα του αδηφάγου τέρατος της εξουσίας. Η μία καταστροφή έτρωγε την άλλη και το τέλος δεν φαίνονταν σύντομο ή και καλό. Και ενώ στο σχολείο τα παιδιά μάθαιναν για ένα «πατέρα πόλεμο» γεμάτο όπλα, βόμβες και αίμα ένας πιο «εναλλακτικός» μαίνονταν να επηρεάσει την πορεία του κόσμου για πάντα. Ο Ψυχρός Πόλεμος έμεινε στην ιστορία ως η αιώνια μάχη του Καπιταλισμού της Αμερικής με τον Κομμουνισμό της ΕΣΣΔ.
Στις 19 Οκτωβρίου του 1945 η εφημερίδα Tribune θα δημοσιεύσει το δοκίμιο του Τζωρτζ Όργουελ, «You and the Atomic Bomb». Ο Όργουελ θα γράψει:
Βλέποντας τον κόσμο σαν σύνολο, η τάση εδώ και πολλές δεκαετίες δεν ήταν προς την αναρχία αλλά προς την επαναφορά της δουλείας… Η θεωρία του James Burnham έχει συζητηθεί πολύ, όμως ελάχιστοι έχουν μέχρι στιγμής λάβει υπόψη τις ιδεολογικές επιπτώσεις- δηλαδή το είδος της κοσμοθεωρίας, το είδος των πεποιθήσεων και των κοινωνικών δομών που πιθανότατα θα επικρατούσαν σε ένα κράτος που είναι ταυτόχρονα αδύνατον να κατακτηθεί και βρίσκεται σε μόνιμη κατάσταση ψυχρού πολέμου με τα γειτονικά κράτη.
Με αυτόν τον όρο θα μείνει στην ιστορία ο «αλαζονικός πόλεμος» μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ με πιόνια φυσικά – όλο τον κόσμο. Ως πιο δυνατός θα αναδειχθεί αυτός που κατέχει τα καλύτερα και πιο εξελιγμένα πυρηνικά όπλα, έτοιμα με μία κίνηση να εξαλείψουν πληθυσμούς. Προσπαθώντας να μην μακρηγορήσω – μάταια βέβαια – μιλώντας για το φαινόμενο του Ψυχρού Πολέμου, το 2022 έπειτα από 77 χρόνια από την – «όχι επίσημη» – έναρξη του, καλωσορίζουμε το πρώτο μουσείο για τον Ψυχρό Πόλεμο, στο Βερολίνο. Και αν το Τείχος θεωρήθηκε το ορόσημο του Ψυχρού Πολέμου, το μουσείο θα κτιστεί λίγα εκατοντάδες μέτρα από εκεί που στερεά ορθώθηκε το κάστρο της «δημοκρατικής» Δύσης και της «κομμουνιστικής» Ανατολής.
Η μυστηριώδης περίοδος του Ψυχρού Πολέμου θα αναπαρίσταται πλέον σε ένα υπερσύγχρονο μουσείο διαδραστικής έκθεσης, φιλικής προς όλους του επισκέπτες, γνώστες και μη της ιστορίας. Στους επισκέπτες παραχωρούνται ένα σετ ακουστικών και γυαλιά εικονικής πραγματικότητας, ώστε να μπορέσουν να «κατακτήσουν» τα ιστορικά γεγονότα εντονότερα. Το συγκεκριμένο μουσείο αποτελεί παράδειγμα μουσείων περιλαμβάνοντας εκθέματα και τεχνολογίες που αλληλεπιδρούν επιτυχημένα με τον επισκέπτη.
Ειδικότερα, το Mουσείο Ψυχρού Πολέμου, παρουσιάζει ποικίλα γεγονότα και διπλωματικές κινήσεις της περιόδου από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την επανένωση του Ανατολικού και του Δυτικού Βερολίνου. Δύο όροφοι γεμάτοι κατασκοπία, εξερευνώντας την ιστορία με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο – τις εικόνες. Εντύπωση προκαλούν εκθέματα όπως, ένα από τα μηχανήματα Telex, το οποίο έδινε τη δυνατότητα έγκαιρης σύνδεσης μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα, ενώ παράλληλα διαστημικές στολές, από αστροναύτες της NASA και σοβιετικούς κοσμοναύτες ξεπροβάλουν στους διαδρόμους.
Πρωτότυπο θέαμα – «πόλος αισθήσεων» είναι ένα σφραγισμένο βάζο με “δείγμα μυρωδιάς”, ενός πανιού εμποτισμένου με την οσμή συλληφθέντων αντιφρονούντων. Το ύφασμα αυτό χρησιμοποιούσε η Στάζι για να εκπαιδεύει σκύλους με στόχο να εντοπίζουν όσους αντιδρούσαν στο καθεστώς. Ταυτόχρονα, στο μουσείο υπάρχουν διάσπαρτες διαδραστικές οθόνες που προβάλλουν βίντεο με ιστορικά γεγονότα και θεωρίες που χάραξαν το μέλλον του κόσμου.
Έτσι πιο κατάλληλα από ποτέ άλλοτε, βιώνοντας πάλι μια ψυχροπολεμική περίοδο εν έτη 2022, το μουσείο των πολιτικών συνωμοσιών ανοίγει τις πύλες του για να αποκαλύψει τα μυστικά μιας ταραγμένης εποχής. Ανυψώνοντας κάθε μέρα ένα «Σιδηρούν Παραπέτασμα», αμβλύνοντας το μεγάλο κενό της ανθρωπιάς, το μουσείο του Ψυχρού Πολέμου είναι παρόν για να θυμίσει. Να θυμίσει σε όλους εμάς πως οι «ιμπεριαλιστικές μάχες» έχουν μόνο ηττημένους. Ίσως να μην είμαστε εμείς εκείνοι πού πρέπει να θυμούνται, και ίσως εκείνοι που οφείλουν να μην ξεχνούν, να μην είναι αυτοί που νοιάζονται. Ας είναι όμως σε ένα κλίμα ευγενούς ενδιαφέροντος να γεννηθεί η περιέργεια μέσα από ένα υπερσύγχρονο μουσείο, στην καρδιά του Βερολίνου, του Ψυχρού Πολέμου.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο
https://www.cnn.gr/kosmos/story/339304/to-proto-mouseio-gia-ton-psyxro-polemo
https://www.dw.com/en/berlin-opens-first-ever-cold-war-museum/a-63868666
https://www.nationalgeographic.com/culture/article/cold-war
