How Can Parents Teach Tolerance? – GCTP (gctpnews.org)
Η προοδευτική κοινωνία της αποδοχής του 21ου αιώνα έχει ως αξία-πυλώνα της την ανεκτικότητα προς το διαφορετικό. Στις σημερινές πολυπληθής και πολυπολιτισμικές κοινωνίες είναι, αναντίρρητα, εύλογος ο θεμελιακός χαρακτήρας της αρχής. Ως γνωστόν, η θεωρία από την πράξη απέχει από λίγα εκατοστά έως εκατοντάδες χιλιόμετρα. Εν προκειμένω, δεν χωρεί ιδιαίτερης σκέψης και επεξεργασίας. Η ανεκτικότητα αποτελεί ουτοπία, όχι απλά μια παρέκκλιση από την πραγματικότητα. Είναι ένα κοινωνικο-πολιτικό σλόγκαν, παρόλο που θεωρείται νομοθετικά θεσπισμένη αρχή. Ρατσισμός, ξενοφοβία, ομοφοβία, φαλλοκρατία και σεξισμός ενυπάρχουν είτε φανερά είτε κρυφά. Σημασία εκτός του τρόπου εκδήλωσής τους, έχει και το εύρος της ύπαρξης τους. Από το τράβηγμα μίας τσάντας στην αγκαλιά μας, όταν περνάει κάποιος αλλοεθνής έως και την άσκηση ακραίας ρατσιστικής βίας θεωρείται ρατσισμός. Αφού όλοι είχαμε κοινή αφετηρία, όντας πλασμένοι από χώμα και νερό, γιατί δεν είμαστε όλοι ίσοι; Κριτήριο της υπεροχής κάποιων είναι η φυλή, το χρώμα δέρματος, η σεξουαλικότητα ή το φύλο; Ακούγεται παιδαριώδες έως και γελοίο κι όμως ισχύει…Η “προοδευτική”, κατ’ επίφαση, κοινωνία του σήμερα τείνει να γίνει κλειστή σχεδόν καστική. Γιατί, όμως, συνέβη αυτή η ιδεολογική οπισθοδρόμηση σε κάτι απεχθές και, έστω, νοερά κατακριτέο; Όλοι οι αγώνες των προγόνων μας για ισότητα και ανεκτικότητα ήταν ανούσιοι;
Τί απέγινε το “αγαπάτε αλλήλους”; Εισήχθη σε κάποια καταβαράθρωση και περιορισμό με βάση εξωτερικά και φαινομενικά κριτήρια;
Η τσαλακωμένη σελίδα της ανεκτικότητας
” Οι ξένοι είναι επικίνδυνοι”
” Οι γυναίκες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε υψηλόβαθμες θέσεις”
“Η ομοφυλοφιλία μολύνει την κοινωνική εικόνα”
Οι προαναφερθείσες αντεπιστημονικές φράσεις είναι ευρέως διαλαλήσασες, όντας αμάσητη τροφή των δεκτών από οποιονδήποτε κακόπιστο πομπό. Δυστυχώς, άτομα με πνευματικό οικόσημο προβάτου με το πρωτάκουσμα τέτοιων ιδεών, τις ενστερνίζονται αυτομάτως. Το ηθικό και κοινωνικό τους τέλμα δεν τους επιτρέπει παραπάνω νοητική επεξεργασία, με συνέπεια να έχουμε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα “το κοινό” και το “διαφορετικό”. ”Το κοινό” είναι το σύνηθες και πολυάριθμο πλήθος που λειτουργεί με γνώμονα τον άγραφο κανόνα του κατεστημένου. Στον αντίποδα, βρίσκεται ”το διαφορετικό” , μια μειονότητα που παρά τον μικρό της αριθμό σε κάθε μάχη ο απολογισμός είναι συντριπτικός λόγω είτε αποχωρήσεων και ενσωματώσεων στο κοινό είτε θυσιών. Στο τέλος νικά το εξουσιάζον που, όπως είναι φυσικό, είναι το πολυπληθές ”κοινό”. Ωστόσο, ”το διαφορετικό” άφησε τα κατάλοιπα για τη συνέχιση της μάχης της ισότητας και της ανεκτικότητας, αρκεί κάποιος να τα αξιοποιήσει, να ανοίξει την τσαλακωμένη σελίδα της ανεκτικότητας και να την κάνει πάλι πρωτοσέλιδο ή μάλλον αφίσα γιγαντιαίων διαστάσεων ορατή σε όλο τον κόσμο.
Ο δρόμος προς την αφίσα της ανεκτικότητας
Η ανεκτικότητα, ως γενική ιδέα, υπάρχει στον νου των πολιτών. Το κυριότερο ζήτημα είναι να αντιληφθούν πως παρά την ύπαρξή της παραμένει ανεφάρμοστη. Όταν τραβάμε την τσάντα προς το μέρος μας, τη στιγμή που περνάει κάποιος αλλοεθνής, δεν είναι ανεκτικότητα αλλα ξενοφοβία. Όταν συναντάμε ένα ζευγάρι του ίδιου φύλου και τους δείχνουμε με τα βελοειδή μας δάχτυλα, δεν ειναι ανεκτικότητα αλλά επίκριση. Όταν επιβιώνουν ιδέες περί σύνδεσης της γυναίκας με τις οικιακές δουλειές και όχι με την επαγγελματική ανέλιξη, δεν είναι ανεκτικότητα αλλά σεξισμός. Όντας, όπως προείπαμε, σε κοινωνικό και ηθικό τέλμα, δεν αναγνωρίζουμε την ανεφαρμογή και την ανυπαρξία της ύψιστης αρχής και θεωρούμε πως βαίνουμε ορθώς και νομοταγώς. Μέσα σε αυτήν την τραγελαφική κατάσταση, χρειάζεται να πάψουμε να εθελοτυφλούμε, να ενδοσκοπήσουμε και να δούμε τη σκληρή και γυμνή πραγματικότητα, χωρίς το βρώμικο περιτύλιγμα των κακόπιστων.
Το πρώτο βήμα, ή μάλλον άλμα, είναι να αντιληφθούμε πως η ανεκτικότητα είναι θεωρητικά ιδεατή αλλά εμπράκτως ανεφάρμοστη. Άπαξ και διατελεστεί αυτό, ο δρόμος πως την ανεκτικότητα ανοίγει διάπλατα, γιατί το δεύτερο βήμα είναι, απλά, η εύρεση λύσεων περιστολής του ρατσισμού και θεμελίωσης της ανεκτικότητας. Έχοντας κάνει αυτά τα βήματα στη δύσβατη πραγματικότητα, η ανεκτικότητα δύναται όχι απλά να γίνει μέρος της κοινωνικής δομής αλλά και να διέπει όλο το εύρος της.
Συγκεφαλαιώνοντας, η ανεκτικότητα σήμερα αποτελεί μια τσαλακωμένη φυλλάδα αντί να είναι μεγαλεπήβολη αφίσα. Συμβάντα ρατσισμού ταλανίζουν το εγχώριο και παγκόσμιο γίγνεσθαι. Ωστόσο, από εμάς εξαρτάται αν θα επιλέξουμε την ισχνή έως ανύπαρκτη ανεκτικότητα ή την αγέρωχη και επιβλητική παρουσία της στον αξιακό μας κώδικα. Ας γίνει η ανεκτικότητα, εκτός από κοινωνικό σλόγκαν και κοινωνική πραγματικότητα, γιατί μας αξίζει.
