Το ASMR είναι ένα αμφιλεγόμενο ψυχολογικό φαινόμενο που κάνει αισθητή την παρουσία του τα τελευταία χρόνια. Εκατομμύρια ανθρώπων αντιδρούν ευχάριστα σε οπτικά, ακουστικά και άλλων ειδών ερεθίσματα χωρίς να αντιλαμβάνονται το γιατί. Ως μια σύγχρονη πηγή ανεξήγητης ευχαρίστησης το ASMR έχει γίνει η δημοφιλής συνήθεια πολλών ανά τον κόσμο. Τι είναι όμως το ASMR και ποιος ο λόγος για τον οποίο γνωρίζει αυτή την τεράστια αποδοχή?
Ορισμός
ASMR (Autonomous sensory meridian response) ονομάζεται μία ιδιαίτερη τεχνική που σχετίζεται με την ανταπόκριση του εγκεφάλου σε διάφορες εικόνες και ήχους. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά σε συγκεκριμένα ηχητικά και οπτικά ερεθίσματα είτε σε συνδυασμό είτε όχι. Τα ερεθίσματα προκαλούν στο ανθρώπινο σώμα συνήθως ανατριχίλα και αίσθημα ευχαρίστησης και ικανοποίησης έχοντας ως αποτέλεσμα τη χαλάρωση του. Τα πιο συχνά σημεία που παρουσιάζουν αντιδράσεις είναι το τριχωτό της κεφαλής, ο λαιμός και η πλάτη.
Είδη
Στο ASMR ανήκει μία μεγάλη γκάμα οπτικοακουστικών ερεθισμάτων. Αυτά τα οπτικοακουστικά ερεθίσματα είναι συχνά κοινωνικά οικεία και περιλαμβάνουν διάφορες κινήσεις και επαναλήψεις. Η παρουσίαση συγκεκριμένων μόνο ερεθισμάτων ενεργοποιεί μία ευχάριστη ανατριχίλα στο σώμα. Οι αντιδράσεις και τα ερεθίσματα που τις ενεργοποιούν διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να έχουν ακουστικό, οπτικό ή και οσφρητικό ακόμα χαρακτήρα.
Τα είδη του ASMR ποικίλουν και ανανεώνονται συνεχώς. Κάποιες από τις κατηγορίες μπορεί να είναι οι ψιθυριστοί ήχοι, οι χαλαρωτικοί χτύποι, διάφορα είδη χαλαρωτικής μουσικής, καθώς και ήχοι της φύσης όπως βροχή, τρεχούμενο νερό, θάλασσα. Ακόμα ο ήχος της τριβής του δέρματος ή κάποιου άλλου αντικειμένου με ρούχα, χαρτί, πλαστικό. Ο ήχος του σώματος κατά τη διάρκεια του φαγητού, της ομιλίας, οι ήχοι από τα βίντεο μαγειρικής ή από δραστηριότητες όπως το κούρεμα μαλλιών, το καθάρισμα του σπιτιού κ.α. Επιπλέον, στα ASMR βίντεο ανήκουν τα βίντεο επανάληψης όπως πιο συγκεκριμένα προϊόντα βιομηχανικής παραγωγής, παραγωγής γλυκών, φαγητών, συσκευασίας ειδών και πολλά άλλα. Η λίστα είναι ατελείωτη για όλους τους λάτρεις του ASMR.
Έρευνες
Καθώς μιλάμε για ένα πολιτισμικό φαινόμενο που κάνει αισθητή την παρουσία του μόλις την τελευταία εικοσαετία, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες για να ενισχύσουν την εγκυρότητα του. Ωστόσο, έχει κατακτήσει σε παγκόσμιο επίπεδο εκατομμύρια θεατές βίντεο ιδιαίτερα σε πλατφόρμες όπως το YouTube και το Instagram. Σήμερα αρκετοί δημιουργοi ASMR βίντεο είναι διάσημοι και βλέπουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να εκτοξεύονται στα ύψη. Υπάρχουν αμέτρητα ιστολόγια και πλατφόρμες που παράγουν συνεχώς βίντεο με σκοπό την ικανοποίηση όσων αγαπούν την αίσθηση του ASMR.
Παρά τη δημοφιλία και την τεράστια ζήτηση, οι ερευνητές πρόσφατα άρχισαν να ερευνούν το φαινόμενο περεταίρω. Αποτελέσματα ερευνών έχουν δείξει ότι το ASMR μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων αϋπνίας. Εξίσου προκαταρκτικές έρευνες έχουν δείξει ότι συμβάλει στη μείωση του στρες και στη χαλάρωση του σώματος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες και πιο σημαντικές έρευνες για να έχουμε κι άλλα πιο επιβεβαιωμένα στοιχεία.
Θεραπεία
Όσοι επιστήμονες ασχολήθηκαν με το θέμα, συμφωνούν ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν ένα συμπλήρωμα βοήθειας σε ασθενείς με προβλήματα άγχους. Φυσικά, είναι απαραίτητες οι επικείμενες έρευνες για να συμβεί κάτι τέτοιο. Η πιθανότητα όμως να μπορέσει το φαινόμενο του ASMR να λειτουργήσει ευεργετικά και σε κλινικό επίπεδο φέρνει έναν αέρα αισιοδοξίας. Πολλά άτομα σε συνδυασμό με την κλινική θεραπεία τους, ίσως να μπορέσουν να βοηθηθούν. Η χαλάρωση και η ευδιαθεσία που προσφέρει το ASMR θα ήταν χρήσιμες για άτομα με έντονες και κουραστικές σκέψεις καθώς και για άτομα που πάσχουν από αϋπνίες.
Κλείνοντας
Τέλος, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του ιδιαίτερες προτιμήσεις καθώς και τις δικές του μοναδικές αντιδράσεις στο φαινόμενο του ASMR. Παρά την τεράστια δημοφιλία υπάρχουν αρκετά άτομα τα οποία δεν βιώνουν αυτά τα ερεθίσματα. Για ποιο λόγο υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση και πως θα μπορέσει το ASMR να συμβάλει στην κλινική θεραπεία; Τα ερωτήματα παραμένουν μιας και το φαινόμενο είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο μελέτης. Ας ελπίσουμε ότι μέσω της έρευνας οι επιστήμονες θα είναι σε θέση στο μέλλον να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα.
