Συχνές μπορεί να είναι σε όλους εν αγνοία μας πολλές επιβλαβείς συνήθειες. Ο εγκέφαλος και η λειτουργικότητα του επηρεάζονται σαφώς από αυτές σε βάθος χρόνου. Ο εγκέφαλός μας είναι ότι πολυτιμότερο έχουμε, καθώς από αυτόν περνάει οποιαδήποτε πληροφορία είναι μέρος της ζωής μας. Αν και οι λάθος συνήθειες είναι αρκετά δύσκολο να αλλάξουν, έστω και μία μικρή αλλαγή μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της νοητικής και γνωστικής διεργασίας του εγκεφάλου μας. Ποιές είναι όμως οι καθημερινές συνήθειες που βλάπτουν σημαντικά τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου;
Ανεπαρκής ύπνος
Σύμφωνα με έρευνες, το ένα τρίτο των ενηλίκων περίπου δεν κοιμάται τις συνιστώμενες επτά έως οκτώ ώρες. Η έρευνα ακόμα διαπίστωσε ότι οι γνωστικές δεξιότητες, όπως η μνήμη, η λογική και η επίλυση προβλημάτων, μειώνονται όταν οι άνθρωποι κοιμούνται λιγότερες από επτά ώρες τη νύχτα. Όταν κάποιος δεν κοιμάται αρκετά, ο εγκέφαλός του δεν έχει τον απαραίτητο χρόνο να ανακάμψει από την καθημερινότητα, να ξεκουραστεί και έτσι επηρεάζεται η λειτουργικότητά του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα όπως γνωστική εξασθένηση, απώλεια μνήμης, εναλλαγές της διάθεσης και αλλοίωση στη λειτουργικότητα του εγκεφάλου.
Στην πραγματικότητα, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας. Εάν θέλετε να προστατέψετε τον εγκέφαλό σας, φροντίστε να κοιμάστε με συνέπεια τουλάχιστον επτά ώρες κάθε βράδυ. Είναι επίσης σημαντικό να αντιμετωπίζονται τυχόν διαταραχές ύπνου, όπως η υπνική άπνοια. Οι ανωμαλίες στο επίπεδο του οξυγόνου μπορεί να βλάψουν τα νευρικά κύτταρα, τα οποία μπορεί να επιταχυνθούν με την πάροδο του χρόνου και να συμβάλλουν σε περισσότερα προβλήματα μνήμης και γνωστικής λειτουργίας.
Εάν κανείς έχει προβλήματα ύμνου καλό είναι να αποφεύγει το αλκοόλ, την καφεΐνη και την επαφή με κινητό και τηλεόραση το βράδυ. Οι τακτικές ώρες ύπνου, η συνέπεια και μία καλή προετοιμασία είναι ότι καλύτερο για να βελτιώσει κανείς την ποιότητα του ύπνου του.
Έλλειψη κοινωνικοποίησης
Ενώ όλοι λαχταρούμε κάθε τόσο χρόνο για να αφιερώσουμε στον εαυτό μας, η κοινωνικοποίηση είναι σημαντική για την υγεία του εγκεφάλου. Το να περνάς πολύ χρόνο μόνος μπορεί να είναι εξίσου κακό για τον εγκέφαλό σου με το να μην κοιμάσαι αρκετά. Όταν κανείς είναι συνεχώς γύρω από άλλους ανθρώπους, ο εγκέφαλός λαμβάνει ερεθίσματα από την κοινωνική αλληλεπίδραση. Αλλά στην αντίθετη περίπτωση, ο εγκέφαλός δεν λαμβάνει την ίδια διέγερση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος, ακόμη και άνοια.
Την μεγαλύτερη σημασία έχει η πραγματική σύνδεση με τους δικούς μας ανθρώπους. Οι άνθρωποι που συνδέονται ακόμα και με λίγους στενούς φίλους είναι πιο χαρούμενοι και πιο παραγωγικοί. Είναι επίσης λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από εγκεφαλικές επιπτώσεις και Αλτσχάιμερ. Γνωστές έρευνες διαπίστωσαν ότι οι λιγότερο κοινωνικά ενεργοί άνθρωποι χάνουν περισσότερο από τη φαιά ουσία του εγκεφάλου, το εξωτερικό στρώμα που επεξεργάζεται τις πληροφορίες.
Επιπροσθέτως, η κοινωνική επαφή μέσω ψηφιακών εργαλείων δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την προσωπική φυσική επαφή. Μπορεί να είναι ένα μέσο για εργασία ή για να κρατήσει κανείς επαφές με πρόσωπα που δεν βλέπει συχνά. Ωστόσο δεν μπορεί να επιφέρει τα ίδια θετικά στοιχεία με την κοινωνικοποίηση εξ επαφής. Ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να ενεργεί στις κοινωνικές , πρόσωπο με πρόσωπο, αλληλεπιδράσεις. Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των νευρώνων και δίνουν στον εγκέφαλό μας ευκαιρίες να σφυρηλατήσει νέες συνδέσεις. Δώστε λοιπόν με κάθε ευκαιρία στον εαυτό σας διεξόδους για κοινωνικές συναναστροφές και συνδέσεις.
Παραμονή στο σκοτάδι
Η επαρκής έκθεση στο ηλιακό φως είναι πολύ σημαντική για την σωστή λειτουργικότητα του εγκεφάλου. Καθώς η ηλιακή ακτινοβολία βοηθά στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου, όποιος παραμένει για μεγάλα διαστήματα στο σκοτάδι είναι πιο επιρρεπής σε διάφορα προβλήματα. Η παραμονή στο σκοτάδι μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή και η κατάθλιψη. Καλό είναι λοιπόν να φροντίζουμε όλοι μας για την σωστή λειτουργία του εγκεφάλου μας. Η καθημερινή βόλτα στον ήλιο αλλά και ένας καλά φωτιζόμενος από το φυσικό ηλιακό φως χώρος διαβίωσης είναι το άλφα και το ωμέγα για έναν υγιή εγκέφαλο και μία διαυγή σκέψη.
Αρνητικές σκέψεις και χρόνιο στρες
Το χρόνιο συνεχές άγχος και οι αρνητικές σκέψεις δεν ευθύνονται απλώς και μόνο για την κακή διάθεση αλλά μας επηρεάζουν πολύ περισσότερο από ότι μπορούμε να φανταστούμε. Το να επικεντρώνει την προσοχή του κανείς μόνο στο αρνητικό έχει συνδεθεί με τη μείωση της γνωστικής ικανότητας στον εγκέφαλο και τη μνήμη. Επιπλέον, το χρόνιο στρες μπορεί να σκοτώσει τα εγκεφαλικά κύτταρα και να συρρικνώσει τον προμετωπιαίο φλοιό, την περιοχή που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη και τη μάθηση. Η ευελιξία και η θετική σκέψη είναι σημαντικές λύσεις για το στρες και την κακή διάθεση. Πάντα μπορούμε να αντιληφθούμε την στιγμή κατά την οποία παρεκκλίνουμε και τα επίπεδα άγχους ανεβαίνουν. Αυτή είναι και η στιγμή για να δώσουμε στον εαυτό μας λίγο χρόνο, φροντίδα ή ότι άλλο χρειαζόμαστε για να ανακάμψει.
Έντονοι ήχοι
Με τα ακουστικά σε πλήρη ένταση, μπορεί κανείς να βλάψει την ακοή του μέσα σε μόλις 30 λεπτά. Οι έντονοι ήχοι, όπως για παράδειγμα η αναπαραγωγή μουσικής σε δυνατή ένταση, συνδέεται με εγκεφαλικά προβλήματα, όπως το Αλτσχάιμερ και η απώλεια εγκεφαλικού ιστού σε βάθος χρόνου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ο εγκέφαλός πρέπει να εργαστεί τόσο σκληρά για να καταλάβει τι λέγεται γύρω του που δεν μπορεί να αποθηκεύσει στη μνήμη αυτά που έχουμε ακούσει. Επομένως, αν θέλει κάποιος να διατηρήσει τον εγκέφαλό του υγιή και τη λειτουργικότητά του στα φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί από τώρα να φροντίσει να μην εκθέτει την ακοή του σε υπερβολικά δυνατούς ήχους.
Multitasking
Ζούμε στην εποχή της γνωστικής και αισθητηριακής υπερφόρτωσης, κι όμως ο εγκέφαλός μας δεν έχει φτιαχτεί για να λειτουργεί κατά αυτό τον τρόπο. Σύμφωνα με έρευνες της νευροεπιστήμης, όταν οι άνθρωποι νομίζουν ότι κάνουν πολλαπλές διεργασίες, στην πραγματικότητα αλλάζουν πολύ γρήγορα από τη μία στην άλλη. Φυσικά, αυτή η εναλλαγή έχει σημαντικό γνωστικό κόστος για τον εγκέφαλο και στη λειτουργικότητα. Φαίνεται ότι το multitasking μπορεί πραγματικά να εμποδίσει την παραγωγικότητά μειώνοντας την κατανόηση, την προσοχή και τη συνολική απόδοση. Τα άτομα που κάνουν πολλές εργασίες είναι πιο αφηρημένα και μπορεί να έχουν πρόβλημα να εστιάσουν την προσοχή τους ακόμα και όταν δεν εργάζονται σε πολλές εργασίες ταυτόχρονα.
Απόδοση προσοχής
Με άλλα λόγια, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να δώσει την πλήρη προσοχή του σε δύο εργασίες ταυτόχρονα. Αντίθετα, εναλλάσσεται μεταξύ των εργασιών, με αποτέλεσμα καμία εργασία να μην έχει την προσοχή που της αξίζει. Με κάθε αλλαγή, υπάρχει απώλεια απόδοσης και ακρίβειας. Η εναλλαγή μεταξύ των εργασιών καταναλώνει οξυγονωμένη γλυκόζη στον εγκέφαλο, κάνοντάς μας να νιώθουμε κουρασμένοι πολύ πιο γρήγορα από ό,τι συνήθως. Οι ερευνητές λένε ότι οι άνθρωποι που κάνουν πολλές εργασίες συνήθως τρώνε περισσότερο και καταναλώνουν περισσότερη καφεΐνη.
Τεχνολογία
Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι οι άνθρωποι που κάνουν πολλές εργασίες, ειδικά όταν εμπλέκεται η τεχνολογία, έχουν μειωμένη φαιά ουσία στον εγκέφαλό τους. Αυτό συμβαίνει ειδικά σε περιοχές που σχετίζονται με τον γνωστικό έλεγχο και τη ρύθμιση των κινήτρων και των συναισθημάτων. Κάθε φορά που ασχολούμαστε με μια δραστηριότητα που απαιτεί την προσοχή μας, ο προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου αρχίζει να λειτουργεί και να συντονίζει μηνύματα με τα υπόλοιπα συστήματα του εγκεφάλου μας. Με ένα έργο, και οι δύο πλευρές του προμετωπιαίου φλοιού συνεργάζονται αρμονικά. Προσθέτοντας μια άλλη εργασία, η αριστερή και η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα.
Μνήμη
Το multitasking έχει επίσης συσχετιστεί με προβλήματα μνήμης. Μια μελέτη πριν από δύο χρόνια διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που εκτελούν συνεχώς πολλαπλές εργασίες, χρησιμοποιώντας τουλάχιστον μία ηλεκτρονική συσκευή, είχαν αδυναμία στην εργασιακή τους μνήμη και στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Τέλος, το multitasking μπορεί να αυξήσει τον καρδιακό ρυθμό και τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης.
