Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία ή αλλιώς ECT (Electroconvulsive therapy) είναι μια θεραπεία που χρησιμοποιείται στην ψυχιατρική, υπό γενική αναισθησία του ασθενούς, κατά την διάρκεια της οποίας περνάει ηλεκτρικό ρεύμα από τον εγκέφαλο προκαλώντας εκούσια επιληψία με σκοπό να θεραπεύσει ψυχικές νόσους όπως η σχιζοφρένεια, η κλινική κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή. Αν και ασφαλής πλέον μέθοδος, η ηλεκτροσπασμοθεραπεία, θεωρείται αρκετά αμφιλεγόμενο θέμα μέχρι και σήμερα και κυρίως λόγο του σκοτεινού παρελθόντος που είχε να κάνει με την ανορθόδοξη χρήση της κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου από το Τρίτο Ράιχ. Όπως αναφέρει η Αντωνία Στεργιοπούλου, νοσηλεύτρια με PhD στο Πανεπιστημιακό Ψυχιατρικό Νοσοκομείο «Αιγινήτειο», στην ανασκοπική της εργασία με θέμα την ηλεκτροσπασμοθεραπεία:
“Η ακριβή μετάφραση του όρου ηλεκτροσπασμοθεραπεία στην ελληνική ορολογία μπερδευόταν αρχικά για χρόνια με την απλουστευμένη έννοια της λέξης «ηλεκτροσόκ» δημιουργώντας αισθήματα αποστροφής και απορίας.”
Πάραυτα, και κατά την διάρκεια του Τρίτου Ράιχ, το “ηλεκτροσόκ” χρησιμοποιόταν εκτός από ψυχιατρικές κλινικές και άσυλα σε στρατόπεδα του Auschwitz ως μέθοδος συμμόρφωσης προς τους ασθενείς καθώς και για δολοφονική ‘ευθανασία’ όπως αναφέρουν η Lara Rzesnitzek και η Sascha Lang (‘Electroshock Therapy’ in the Third Reich, National Library of Medicine). Η πρώτη ηλεκτροσπασμοθεραπεία πραγματοποιήθηκε από τον Ιταλό νευρο-ψυχίατρο Ugo Cerletti το 1938 μόλις ένα χρόνο πριν την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο οι απαρχές της πεποίθησης ότι η πρόκληση επιληψίας έχει θεραπευτικές ιδιότητες στις ψυχικές νόσους υπήρχε από τον 16ο αιώνα. Στο τέλος του 18ου αιώνα, το 1785, η πρόκληση επιληπτικών κρίσεων έκανε την εμφάνιση της στο London Medical and Surgical Journal, Βρετανικό ακαδημαϊκό περιοδικό.
Η διαδικασία που ακολουθείτε για την ηλεκτροσπασμοθεραπεία είναι η εξής: Χορήγηση αναισθητικού στον ασθενή καθώς και αποκλειστής για μυοχάλαση με ταυτόχρονη χρήση μηχανικού αερισμού με 100% οξυγόνο. Στη συνέχεια και αφού ο ασθενής χάσει τις αισθήσεις του και παραλύσει ο ψυχίατρος εφαρμόζει μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα ηλεκτρόδια στην κεφαλή και χορηγεί ηλεκτρική διέγερση από 70 έως 150 Volt στον εγκέφαλο για διάστημα 0,1- 1 δευτερόλεπτο. Αυτό προκαλεί μια γενικευμένη επιληπτική δραστηριότητα που διαρκεί από 30-60 δευτερόλεπτα.
Η κύρια παρενέργεια της ηλεκτροσπασμοθεραπείας είναι η απώλεια μνήμης. Σε μελέτη που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Cambridge διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς που έχουν κατάθλιψη και δεν έχουν λάβει ηλεκτροσπασμοθεραπεία δεν υποφέρουν από αμνησία διαχωρίζοντας έτσι την συσχέτιση της κατάθλιψης με τις παρενέργειες του ECT. Η διάρκεια της ηλεκτροσπασμοθεραπείας είναι 3 θεραπείες την εβδομάδα για 2 έως 6 εβδομάδες. Ωστόσο η σωστή ενημέρωση του ασθενή πριν δώσει την συναίνεση του για να υποβληθεί σε ECT είναι μείζονος σημασίας καθώς θα μπορούσε να αλλάξει ολόκληρη την ζωή του.
Βιβλιογραφία:
Rzesnitzek, L. and Lang, S. (2016) ‘electroshock therapy’ in the Third reich: Medical history, Cambridge Core. Available at: https://doi.org/10.1017%2Fmdh.2016.101
Szasz, T. S. (1971). From the slaughterhouse to the madhouse. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 8(1), 64–67. https://doi.org/10.1037/h0086626
Devanand, D P et al. “Does ECT alter brain structure?.” The American journal of psychiatry vol. 151,7 (1994): 957-70. doi:10.1176/ajp.151.7.957
Η ΗΛΕΚΤΡΟΣΠΑΣΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ. Available at: https://www.spnj.gr/articlefiles/volume4_issue1/pn_january_3_9.pdf
Ηλεκτροσπασμοθεραπεία iatronet.gr. Available at: https://www.iatronet.gr/iatriko-lexiko/ilektrospasmotherapeia.html
Electroconvulsive therapy (2023) Wikipedia. Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Electroconvulsive_therapy
Robertson, Harold, and Robin Pryor. “Memory and Cognitive Effects of ECT: Informing and Assessing Patients†.” Advances in Psychiatric Treatment, vol. 12, no. 3, 2006, pp. 228–237., doi:10.1192/apt.12.3.228.
