Σήμερα θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα γιατί η τόση λαχτάρα για «happy end» στις ταινίες.
Ας θέσουμε τη λαχτάρα για “happy end” υπό πρίσμα ψυχολογικό. Γιατί το κοινό δηλαδή, έχει ανάγκη στις ταινίες, τα πράγματα να τελειώνουν αισιόδοξα;
Αποσύνδεση από το καθημερινό στρες
Θα το ξεκινήσω λέγοντας πως ο χρόνος που θα αφιερώσουμε στην παρακολούθηση μιας ταινίας, είναι το ευχάριστο δίωρο που θα μας αποσυνδέσει από την πραγματικότητα.
Όλοι καθημερινά σκεφτόμαστε ζητήματα της δουλειάς, προθεσμίες, λογαριασμούς, υποχρεώσεις οικογενειακές και μη, απαιτήσεις συγγενών πρώτου βαθμου, μετακινήσεις, λοιπά προβλήματα προς επίλυση, σχέσεις, παρέες, κοκ.
Μια ταινία μας βοηθά να αποδράσουμε από το ρουτινιάρικο καθημερινό. Είναι ένας τρόπος διαφυγής από την πραγματικότητα. Μάλιστα, μια πραγματικά καλή ταινία είναι ικανή να «ρουφήξει» τη σκέψη μας, να μας αποσπάσει την προσοχή και να μας βυθίσει στην πλοκή της. Σα να μπαίνει ένα παραπέτασμα ανάμεσα σε εμάς και τον έξω κόσμο.
Παράδοση του ελέγχου
Βλέποντας μια ταινία, παρακολουθούμε τη ζωή του “φανταστικού” άλλου. Εκείνος είναι που προσπαθεί και δοκιμάζεται, όχι εμείς. Παρακολουθούμε τα λάθη του, τα σωστά του, το ξεπέρασμα των ορίων του, το διαφορετικό τρόπο σκέψης του.
Περπατούν τη λιγότερο πεπατημένη οδό, τολμούν αυτό που εμείς δειλιάζουμε να κάνουμε και πολλές φορές, ξαφνιαζόμαστε με τα αποτελέσματα του αγώνα τους. Δεν πρόκειται για τη ζωή μας άλλωστε, είναι η ζωή κάποιου άλλου στην οποία εμείς δεν έχουμε έλεγχο. Εκείνη μας οδηγεί και μας πάει. Οι πρωταγωνιστές λένε την ιστορία τους και εμείς ακούμε προσεκτικά. Ακολουθούμε το ταξίδι τους.
Ταινίες – οδηγοί αισιοδοξίας
Ποιος μπορεί να ξεχάσει, για παράδειγμα, το “Forest Gump”; Δύσκολα μπορεί να βρεθεί άνθρωπος να ταυτιστεί με τον πρωταγωνιστή, αλλά όλοι μας πάθαμε μεγάλη έκπληξη με τα επιτεύγματα ζωής αυτού του ανθρώπου αν και κατά τον κοινό νου, δεν είχε την κατάλληλη διανοητική ικανότητα να το πετύχει. Κι όμως σε αυτή την ταινία ήταν εφικτό για κάποιον σαν αυτόν.
Ή στο «Η Ζωή είναι ωραία» που μέσα σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, ένας πατέρας προσπαθεί να καλλιεργήσει στο μυαλό του μικρού γιου του μια εικόνα παιχνιδιού. Προσπαθεί να το προστατέψει και να μην το τρομάξει η βαναυσότητα και η απανθρωπιά του εξαθλιωτικού αυτού περιβάλλοντος. Και σε αυτή την ταινία, η συγκεκριμένη πρωτοτυπία να εισχωρεί το παιδικό χαμόγελο στη μακαβριότητα του πολέμου, ήταν κάτι το εφικτό.
Νοσταλγία
Κυριολεκτικά, οι μη ρεαλιστικές ταινίες έχουν τόσες ανατροπές, σχεδόν ονειρικές. Εμφανίζονται από το πουθενά και σε πιάνουν πολλές φορές απροετοίμαστο να χαμογελάσεις με την παραδοξότητά τους. Αυτά τα 120 λεπτά σε μαγεύουν και σε ταξιδεύουν σε νοσταλγικούς κόσμους αθωότητας.
Λαχτάρα για “happy end”: υπό πρίσμα ψυχολογικό
Με μια αισιόδοξη ταινία αποκαθίσταται η σχέση μας, με το παιδί μέσα μας. Του δίνουμε χαρά. Το εμψυχώνουμε. Δεν υπάρχουν ούτε προθεσμίες, ούτε συναισθηματική πίεση, ούτε αναμασημένα θέματα στο νου μας ν’ ασχοληθούμε. Θεατής και ταινία γίνονται ένα. Ανήκουμε πια στην ταινία. Χωριζόμαστε από τον έξω κόσμο. Για δυο ώρες δε μας αφορά τίποτα και κανένας. Εντέλει, μένουμε με μια γλυκιά αίσθηση «κάθαρσης» και λύτρωσης. Τέλος καλό, όλα καλά. Το όνειρο γίνεται επιτέλους πραγματικότητα και όλοι είναι χαρούμενοι και ευτυχισμένοι.
Αισιοδοξία vs Ρεαλισμού
Μεγαλώσαμε με ταινίες που παρά τις περιπέτειες των πρωταγωνιστών, μας έκαναν να πιστέψουμε ότι στο τέλος η αγάπη νικά. Το καλό νικάει το κακό. Ο κακός βρίσκει το δάσκαλό του. Η ζωή μοιάζει με λιακάδα, ουράνιο τόξο ή μελωδία της ευτυχίας.
Ενσυναίσθηση
Η λαχτάρα για “happy end” μας κάνει πολλές φορές, να αγνοούμε την ύπαρξη ενός πιο σκληρού προσώπου της ζωής, που φέρνει εμπόδια στην αγάπη και τα όνειρα. Οι ταινίες με ευτυχισμένο τέλος, αδιαμφισβήτητα όμως, αποτελούν οξυγόνο. Πέρα από την προσωρινή μας φυγή από τα τετριμμένα, οι ταινίες γίνονται παράθυρο για να περάσουμε και να περπατήσουμε με τα παπούτσια των πρωταγωνιστών. Ζούμε για δυο ώρες τον εαυτό κάποιου άλλου. Συμπάσχουμε και χαιρόμαστε μαζί του. Είναι όμως. η πραγματική ζωή τόσο άσχημη που επιθυμούμε να βυθιστούμε σε έναν φανταστικό κόσμο; Να ξεφύγουμε μερικές στιγμές; Πιθανόν, ναι.
Ανάγκη για ομορφιά
Είναι τυχαίο που στις ρομαντικές κομεντί, το αγόρι ή το κορίτσι της διπλανής πόρτας είναι πάντα εμφανίσιμο, καλοντυμένο, καλοχτενισμένο και συμβατό σα προσωπικότητα με την πρωταγωνίστρια ή τον πρωταγωνιστή; Πόσες πιθανότητες έχει να συμβεί αυτό στην πραγματική ζωή; Απειροελάχιστες..
Τα ζευγάρια παλεύουν καθημερινά με τη διαφορετικότητά τους για να παραμείνουν μαζί.
Όμως, το ευτυχισμένο τέλος σε μια ταινία, αυτό που λέμε «happy end» είναι η επιτυχία στον έρωτα, στην αγάπη, στη φιλία ακόμα και στο επάγγελμα. Ένα “happy end” που έρχεται μόνο του, με ευκολία και άνεση.
Και ιδού το ερώτημα:
Τελικά αξίζει να παίρνουμε ως δεδομένο ότι κι εμείς θα έχουμε μια τέτοια τύχη όπως οι πρωταγωνιστές; Να πιστεύουμε στο κινηματογραφικό «θαύμα»;
Ρεαλισμός vs Αισιοδοξίας
Τι θα συμβεί αν βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα ρεαλιστικό τέλος;
Το ζευγάρι δεν τα βρίσκει τελικά και χωρίζει. Ο πρωταγωνιστής δεν κάνει την καριέρα που επιθυμεί. Οι φιλίες σπάνε και ο καθένας ακολουθεί το δικό του μονοπάτι ζωής. Μήπως ένα πιο ρεαλιστικό φινάλε θα μας σκλήρανε και θα μας προετοίμαζε ψυχολογικά γι’ αυτό που επικρατεί εκεί έξω;
Λαχτάρα για “happy end” : Όχι δε θα πάρω
Ένας πρακτικός τύπος ανθρώπου, μπορεί να καταλάβει τον πρωταγωνιστή που προτιμά να προδώσει έναν έρωτα για να κυνηγήσει την καριέρα του. Αυτό το τέλος είναι πιο κατάλληλο και έχει ένα τέλειο νόημα για το ρεαλιστή τύπο ανθρώπου. Για τους ρομαντικούς κανένα. Ευτυχώς όμως που υπάρχουν αρκετοί τύποι ανθρώπων στην κοινωνία μας, γι’ αυτό και οι ταινίες βρίθουν ποικιλίας.
Λαχτάρα για “happy end”: ανάγκη για αισιοδοξία ή αυταπάτη;
Καλώς ή κακώς, αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στη ζωή, Τέτοιες ταινίες, μας προειδοποιούν ότι τα πράγματα δε θα πηγαίνουν πάντα τέλεια και ιδανικά. Θυμάμαι πολλοί ρομαντικοί, με το που είδαν τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» άρχισαν να αναζητούν εκεί έξω κάτι «ξωτικίνες». Όμως, μιλάμε για έναν Τόλκιν σκέτη μυθοπλασία. Καμία σχέση με τη σύγχρονη εποχή. Είπαμε να είμαστε ονειροπόλοι αλλά όχι και ονειροπαρμένοι. Να ξεχωρίζουμε τι μπορεί να συμβεί από αυτό που δε μπορεί να συμβεί.
Ελπίδα
Ίσως αυτό να είναι και το ζητούμενο όσων επιθυμούν το ευτυχισμένο τέλος στις ταινίες. Ίσως να είναι κάτι παραπάνω από απόδραση. Ίσως ο κόσμος να ψάχνει εκεί για την ελπίδα. Εκεί που όλα είναι πιθανά. Όταν λοιπόν η ζωή μας δεν είναι αυτή που επιθυμούμε, παρακαλούμε οι ρόλοι που μας τράβηξαν την προσοχή της καρδιάς και του μυαλού μας, να μας κάνουν να αισθανθούμε καλύτερα. Γεμίζουμε με προσδοκίες, ότι αφού τα πράγματα λειτούργησαν για τον πρωταγωνιστή, θα λειτουργήσουν και για εμάς το ίδιο.
Εσείς τι προτιμάτε σε μια ταινία;
Ένα ευτυχισμένο ή ένα ρεαλιστικό φινάλε;
