Μοναξιά. Ένα συναίσθημα που έχουμε νιώσει όλοι λίγο πολύ, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας. Πλέον είναι ένα αρκετά επίκαιρο συναίσθημα.
Είναι η νέα μάστιγα της εποχής. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, την εποχή που η επικοινωνία θεωρείται πιο εύκολη από ποτέ άλλοτε, η μοναξιά πλήττει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους.
Πρόκειται για ένα βαθύ και ουσιαστικό συναίσθημα, το οποίο είναι ανεξάρτητο από το αν ζει κάποιος μόνος ή όχι.
Τι είναι η μοναξιά;
Η μοναξιά είναι μια συναισθηματική κατάσταση, κατά την οποία το άτομο βιώνει έντονο, θλιβερό συναίσθημα κενού, απομόνωσης. Αυτά τα συνοδεύει η απελπισία, η πικρία, η ψυχική κούραση, μη αποδοχή των άλλων, η έλλειψη αγάπης και η εγκατάλειψη.
Το άτομο νιώθει μόνο, απομονωμένο και αποκομμένο από τον εαυτό του και τους άλλους.
Η μοναξιά συνοδεύεται από ένα βαθύ αίσθημα προσωπικής ανυπαρξίας, από την έλλειψη ελπίδας για τη δημιουργία σχέσεων, ματαιότητα και ντροπή.
Πρόκειται για μια επώδυνη σχεσιακή εμπειρία. Στην εμπειρία αυτήν απουσιάζει η επαφή του ατόμου με τον εαυτό του, αλλά και με το περιβάλλον του.
Είμαι στ’ αλήθεια μόνος ή νιώθω μόνος;
Πολλές φορές οι άνθρωποι ταυτίζουμε το «είμαι μόνος» με το «νιώθω μόνος». Όμως, υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσα στη μοναξιά και στη μοναχικότητα.
Είναι διαφορετικό το να επιλέγει κανείς να είναι μόνος, να περνά χρόνο με τον εαυτό του και άλλο να είναι μόνος λόγω των συνθηκών, των καταστάσεων ή των επιλογών.
Αν και συχνά οι άνθρωποι μπορεί να νιώθουμε μόνοι όταν είμαστε μόνοι, η μοναξιά και το να είναι κάποιος κυριολεκτικά μόνος δεν ταυτίζονται.
Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να είναι μόνος και να μη νιώθει έτσι, ή μπορεί να είναι μαζί με δικούς του ανθρώπους και να νιώθει μόνος.
Επίσης, μπορεί κάποιος να νιώθει μόνος ακόμη και αν περιτριγυρίζεται από ένα πλήθος ανθρώπων.
Ψυχικές επιπτώσεις της μοναξιάς
Η μοναξιά είναι μια χρόνια κατάσταση που εξαντλεί συναισθηματικά αλλά και ψυχολογικά το άτομο.
Η μοναξιά είναι κάτι παραπάνω από το να μην έχει κανείς φίλους. Πρόκειται για ένα βαθύτερο πρόβλημα που προκαλείται από σκέψεις και αισθήματα ανεπάρκειας και ντροπής.
Οι άνθρωποι που αισθάνονται μοναξιά συχνά νιώθουν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο το να βρουν συντροφιά, να δημιουργήσουν κοινωνικές και υποστηρικτικές σχέσεις.
Η μοναξιά είναι συχνά σιωπηλή. Έτσι, οι μοναχικοί άνθρωποι συνήθως κρύβουν την μοναξιά τους πίσω από ένα προσωπείο φυσιολογικότητας, ενώ στην πραγματικότητα αισθάνονται ντροπή, αισθάνονται ανάξιοι και ανασφαλείς.
Αν και η καταπολέμηση της μοναξιάς φαντάζει αρκετά δύσκολη, υπάρχουν μερικά πράγματα που βοηθούν στην αντιμετώπιση της.
Εσωτερικός κριτής:
Μερικές φορές δεν γνωρίζουμε τι κάνουμε στον εαυτός μας όταν τον υποτιμούμε. Προσπαθήστε να εντοπίσετε τις εσωτερικές σας φωνές που σαμποτάρουν τον εαυτό σας.
Το να κρίνει κανείς τον εαυτό του συνεχώς αρνητικά, δεν εξυπηρετεί.
Στην πραγματικότητα, έχει το ίδιο καταστροφικό αντίκτυπο στον ίδιο με την κακοποίηση που μπορεί να ασκεί κάποιος άλλος σε εκείνον και ίσως ακόμη μεγαλύτερο.
Είναι δύσκολο να είσαι ευτυχισμένος όταν υφίστασαι κακοποίηση. Όταν όμως είσαι ευγενικός στον εαυτό σου, σίγουρα θα αισθανθείς καλύτερα. Δηλαδή να υποστηρίζεις τον εαυτό σου όπως θα έκανε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.
Εντοπίστε τις αρνητικές σας σκέψεις.
Όπως για παράδειγμα «μακάρι να είχα χιούμορ και κάτι ενδιαφέρον να πω», «είμαι άσχημος για να θέλει κάποιος να βγει μαζί μου», ή «σιγά μην καταλάβουν τι θέλω να πω».
Εσωτερικός υποστηρικτής:
Μόλις κανείς αναγνωρίσει τον εσωτερικό του κριτή και το πόσο βαθιά βλάπτει τον εαυτό του με αυτόν τον τρόπο, ίσως θελήσει να σταματήσει να το κάνει αυτό.
Ένας τρόπος για να σταματήσετε αυτήν την φωνή είναι να δημιουργήσετε ένα μέρος που να υποστηρίζει τον εαυτό σας.
Αντικαταστήστε αυτές τις αρνητικές σκέψεις που σας υπονομεύουν με περισσότερο βοηθητικές και ρεαλιστικές στάσεις.
Προσπαθήστε κάθε φορά που έρχεται μια αρνητική σκέψη, να τη διακόπτετε και να σκέφτεστε μια θετική.
Για παράδειγμα, «είμαι αγαπητός όπως είμαι», «αξίζω να έχω αγάπη, φίλους και υποστήριξη στη ζωή μου», «επειδή νιώθω μοναξιά, δεν σημαίνει ότι θα νιώθω πάντα έτσι», «το ότι είμαι μόνος δεν σημαίνει ότι έχω κάποιο πρόβλημα», «είναι φυσιολογικό να νιώθω μοναξιά, όλοι κάποια στιγμή νιώθουν μοναξιά», «υπάρχουν άνθρωποι που νοιάζονται για μένα».
Τοξικές σχέσεις:
Αν έχετε στη ζωή σας άτομα που σας μειώνουν με τα σχόλια και τη συμπεριφορά τους, πρέπει να τα παραμερίσετε. Έτσι, θα αφήσετε χώρο για ανθρώπους που θα σας κάνουν να νιώθετε καλά για τον εαυτό σας.
Μη διατηρείτε τις τοξικές σχέσεις λόγο του φόβου της πιθανής μοναξιάς.
Στην πραγματικότητα οι σχέσεις αυτές καλλιεργούν και εντείνουν το αίσθημα της μοναξιάς.
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ρευστές και συνεχώς αλλάζουν. Αν νιώθετε μοναξιά μέσα στις σχέσεις που ήδη έχετε, μπορείτε να τις επανεξετάσετε.
Αναρωτηθείτε, είναι ρεαλιστικές οι προσδοκίες μου από αυτές τις σχέσεις; Μήπως δίνω πολλά σε εκείνους περιμένοντας από αυτούς πολύ περισσότερα από όσα μπορούν να μου δώσουν;
Μπορεί να έχετε εξιδανικεύσει τη συγκεκριμένη σχέση, θεωρώντας την ως τη μοναδική οδό για την έξοδο από τη μοναξιά, αγνοώντας παράλληλα ευκαιρίες και δυνατότητες για άλλες εξίσου ικανοποιητικές σχέσεις.
Το να εμβαθύνει κανείς και να αποκτήσει επίγνωση της ποιότητας των σχέσεων του, αποτελεί έναν τρόπο περιορισμού της μοναξιάς.
Το αντίδοτο της μοναξιάς είναι η συντροφικότητα και το μοίρασμα μέσα σε αυθεντικές και ισότιμες σχέσεις.
Εντοπίστε τις ανάγκες σας:
Όλες οι σχέσεις δεν ικανοποιούν τις διαπροσωπικές ανάγκες.
Μερικές ανάγκες μπορεί να είναι η συντροφικότητα, η στοργή, η αγάπη, η αποδοχή και η συναισθηματική υποστήριξη.
Εξερευνήστε και ανακαλύψτε τις ανάγκες που ταιριάζουν στη δική σας ιδιοσυγκρασία.
Δημιουργήστε αυθεντικές και ουσιαστικές σχέσεις βασισμένες στην ελεύθερη επιλογή, την αγάπη και τον διάλογο.
Φροντίστε τον εαυτό σας:
Σε περιόδους που βιώνουμε έντονα αρνητικά συναισθήματα παραμελούμε τη σημασία των καθημερινών αναγκών που επηρεάζουν την ευημερία μας και εντείνουν τα αρνητικά συναισθήματα.
Υιοθετήστε έναν υγιή τρόπο ζωής με καλό ύπνο, σωστή διατροφή, σωματική και πνευματική άσκηση.
Η σωστή διατροφή, ο καλός ύπνος και η συστηματική άσκηση έχουν ζωτική σημασία για την ψυχική υγεία.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μοιάζουν ιδανικά για παρέα και φίλους. Όμως, δεν υπάρχει κάτι χειρότερο για τους μοναχικούς ανθρώπους από το να βλέπουν πόσο καλά περνούν οι άλλοι.
Προσπαθήστε λοιπόν να διατηρήσετε επαφή με κάποιους φίλους και συγγενείς μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αποφεύγοντας όμως την σύγκριση.
Οι άνθρωποι εμφανίζουν συνήθως τον καλύτερο εαυτό τους στον κόσμο, οπότε δεν είναι πάντα εύκολο να πούμε τι συμβαίνει πραγματικά στη ζωή ή τη σχέση κάποιου άλλου.
Μη ξεχνάς όμως ότι τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως δείχνουν. Συχνά οι άνθρωποι και ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρουσιάζουν μόνο τη θετική πλευρά της ζωής τους.
Κανείς δε μπορεί να ξέρει όμως τι συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες και αν η πραγματική τους ζωή είναι έτσι όλη μέρα, κάθε μέρα.
Είναι απολύτως φυσιολογικό όλοι να έχουμε αδυναμίες και προβλήματα γι’ αυτό η σύγκριση που κάνουμε πολλές φορές είναι μη ρεαλιστική.
Κρατήστε επαφή:
Η απομόνωση μπορεί κάνει τη θλίψη της μοναξιάς ακόμα πιο έντονη, να ανεβάσει τα επίπεδα στρες και να επηρεάσει τη γενικότερη ψυχική υγεία.
Διαλέξτε ανθρώπους τους οποίους εμπιστεύεστε, γνωρίζετε ότι ενδιαφέρονται για εσάς και υπάρχει αμοιβαιότητα.
Επιδιώξετε την επαφή και καλλιεργήστε αυτές τις υπάρχουσες θετικές σας σχέσεις. Μην υποτιμάτε τη σημασία όσων έχετε να προσφέρετε.
Μπορείτε για παράδειγμα να καλέσετε στο τηλέφωνο κάποιο συγγενή ή γνωστό που σας είχε τηλεφωνήσει για να δει τι κάνετε.
Επιτρέψτε στον εαυτό σας:
Επιτρέψτε στον εαυτό σας να είναι ευάλωτος. Εξωτερικεύστε τις εμπειρίες σας, τα συναισθήματα σας, τις αναμνήσεις σας, τα όνειρα και τις επιθυμίες σας.
Αυτός είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να σας γνωρίσουν και να σας καταλάβουν οι άλλοι άνθρωποι καλύτερα.
Επίσης μέσα από τις συζητήσεις των παραπάνω θα μπορέσετε και εσείς να γνωρίσετε τους άλλους και να καταλάβετε αν επιθυμείτε την συντροφιά τους.
Μη ξεχνάτε ότι η μοναξιά δεν διαρκεί για πάντα
Δείτε την μοναξιά ως ένα σημάδι για την ύπαρξη κάποιου προβλήματος στις σχέσεις. Η μοναξιά είναι κίνητρο για επαφή.
Έτσι ώστε να κινητοποιούμαστε είτε για να αποκτήσουμε καινούριες σχέσεις, είτε για να αποκαταστήσουμε ή να βελτιώσουμε τις ήδη υπάρχουσες σχέσεις μας.
Χρειαζόμαστε χρόνο για να αναγνωρίσουμε τη μοναξιά, να την εκφράσουμε και στη συνέχεια να αναλάβουμε δράση για να αλλάξουμε την κατάσταση.
