Τι εννοούμε με τον όρο “οικολογική διατροφή”;
Η «οικολογική» ή «αειφόρος» διατροφή αποτελεί τη μεταστροφή σε ένα πιο βιώσιμο τρόπο κατανάλωσης τροφής. Στο πλαίσιο της οικολογικής διατροφής, ο καταναλωτής καλείται να περιορίσει την κατανάλωση τροφίμων με μεγάλο οικολογικό αποτύπωμα όπως το κρέας, τα πουλερικά και τα γαλακτοκομικά, και να στραφεί σε τρόφιμα όπως τα όσπρια και τα λαχανικά. Επίσης ενθαρρύνεται η αποφυγή κάθε είδους σπατάλης καθώς και η χρήση μη οικολογικών υλικών συσκευασίας. Στόχος είναι να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές συνέπειες της σύγχρονης διατροφής, όπως η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, η εξάντληση φυσικών πόρων και η εκτεταμένη χρήση χημικών ουσιών που θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και τη βιοποικιλότητα.
Ποια τα οφέλη;
Εντάσσοντας τις αρχές της βιωσιμότητας στον τρόπο κατανάλωσης τροφής, το όφελος είναι πολλαπλό. Σε ένα πρώτο επίπεδο, περιορίζονται οι επιπτώσεις που έχει στο φυσικό περιβάλλον ο τρόπος παρασκευής, συσκευασίας, μεταφοράς και διακίνησης τροφίμων. Με λιγότερες εκπομπές ρύπων, λιγότερα απορρίμματα και λιγότερη κατανάλωση ενέργειας ο πλανήτης μπορεί και πάλι να αναπνεύσει ελεύθερα.
Σε δεύτερο επίπεδο, η οικολογική διατροφή ευνοεί την εγχώρια οικονομία καθώς βασικός πυλώνας της είναι η κατανάλωση τοπικών και εποχικών προϊόντων. Παράλληλα με την οικονομία του τόπου, οφέλη ενδέχεται να υπάρξουν και στην οικιακή οικονομία αφού βασική αρχή του sustainable eating είναι το no waste (τίποτα δηλαδή δεν πηγαίνει χαμένο!). Επιπλέον, η αγορά χύμα αντί συσκευασμένων προϊόντων είναι σαφώς επωφελέστερη για την τσέπη του καταναλωτή.
Όσον αφορά τον τομέα υγεία και ευεξία, η οικολογική διατροφή συνιστά μια διατροφική προσέγγιση που προτρέπει τον καταναλωτή να προτιμήσει τρόφιμα των οποίων η παραγωγή έχει τη μικρότερη δυνατή επίπτωση στο περιβάλλον. Κατά συνέπεια, περιορίζεται η κατανάλωση ζωικών προϊόντων και αυξάνονται οι επιλογές σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα όπως όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί και σπόροι. Παράλληλα, τονίζεται ότι η κατανάλωση πρέπει να γίνεται με συνείδηση και μέτρο, με αποτέλεσμα συνήθειες όπως η υπερφαγία και η σπατάλη τροφής να μη βρίσκουν αποδοχή. Έτσι ο καταναλωτής ωθείται στην υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού, θρεπτικού διαιτολογίου, με πολλαπλά οφέλη στην πρόληψη ασθενειών όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Γιατί μας αφορά;
Η σύζευξη της αειφορίας με τη διατροφή δεν είναι μια «διατροφική τάση». Η οικολογική διατροφή δεν είναι κάποια εξεζητημένη δίαιτα ούτε για κάποιο μέσο μάρκετινγκ. Σε ένα πλανήτη όπου η διαβίωση γίνεται ολοένα επισφαλέστερη και οι συνέπειες της οικολογικής καταστροφής ολοένα εμφανέστερες, η διατροφή με περιβαλλοντική συνείδηση αποτελεί μια δυναμική πρόταση για τον έλεγχο της τρέχουσας κατάστασης. Σε αριθμούς, η παραγωγή τροφίμων είναι υπεύθυνη για το 30% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το ποσοστό αυτό αποδίδεται κατά κανόνα (περίπου 31%) στη ζωική παραγωγή ενώ για το 18% αυτού ευθύνονται οι διαδικασίες επεξεργασίας, τυποποίησης, μεταφοράς, και διάθεσης των προϊόντων.
Στο σύγχρονο κόσμο οι διατροφικές συνήθειες και η αυξημένη ζήτηση δημιουργούν την ανάγκη για αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Με τη σειρά της, η αυξημένη παραγωγή και διάθεση τροφής ωθεί το σύγχρονο άνθρωπο σε αυξημένη κατανάλωση φαγητού. Είναι σαφές ότι αν ο καταναλωτής δεν υιοθετήσει μια πιο υπεύθυνη στάση απέναντι στα πράγματα, ο φαύλος αυτός κύκλος θα διαιωνίζεται.
Πώς μπορώ να καταναλώσω πιο οικολογικά?
Το να υιοθετήσεις μια οικολογική διατροφή είναι ευκολότερο από όσο νομίζεις. Και εδώ θα βρεις μερικά εύκολα tips για να γίνει αυτή η μετάβαση ακόμη ευκολότερη (και διασκεδαστικότερη).
Κατανάλωσε με συνείδηση
Κατανάλωσε τόσο όσο χρειάζεσαι! Αφουγκράσου το σώμα σου και κατανόησε ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες.
Μεσογειακή Διατροφή
Περιόρισε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, κόκκινου κρέατος, γαλακτοκομικών και πουλερικών και δώσε έμφαση στα όσπρια, τα λαχανικά, τα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς.
Αγόρασε από τοπικούς παραγωγούς
Αναζήτησε τοπικά προϊόντα που θα βρεις είτε στο μανάβικο είτε στη λαϊκή αγορά της γειτονιάς σου. Ακόμη καλύτερη επιλογή θα ήταν να αναζητήσεις λαϊκές αγορές με βιολογικά προϊόντα.
Αγόρασε εποχικά προϊόντα
Ενδεικτικά:
Το χειμώνα: μήλα, αχλάδια, μανταρίνια, πορτοκάλια, ρόδια, λάχανο, αβοκάντο, καρότα, λαχανάκια Bρυξελλών, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πατάτα, πράσο, σπανάκι, αμύγδαλα, κάστανα, ξερά σύκα, σταφίδες, φουντούκια.
Την άνοιξη: αγκινάρες, μελιτζάνες, αβοκάντο, αρακάς, καρότο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, μαϊντανός, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρια, πράσο, σέλινο, σπαράγγι λευκό και πράσινο, φινόκιο, βερίκοκα, κεράσια, μούσμουλα, και φράουλες.
Το καλοκαίρι: αγγούρι, αβοκάντο, αρακάς, μπάμιες, βλίτα, κολοκυθάκια, μελιτζάνα, μαϊντανό, ντομάτα, πιπεριά, φασολάκια, καλαμπόκι, βερίκοκα, κεράσια, καρπούζι, μούσμουλα, πεπόνι, ροδάκινο, φράουλες, σύκα, σταφύλια.
Το φθινόπωρο: καρότα, κολοκυθάκια, κολοκύθα, κρεμμύδια ξερά, λάχανο, μελιτζάνες, μπάμιες, ντομάτες, πιπεριές, παντζάρια, ραπανάκια, σέλινο, αχλάδια, δαμάσκηνα, μήλα, σταφύλια, σύκα, ακτινίδια νωπά καρύδια, φιστίκια Αιγίνης, κυδώνι, λωτός, μήλα, ρόδια, αμύγδαλα, ξερά σύκα, σταφίδες.
Δεν τις λες και λίγες επιλογές!
Αγόρασε χύμα …
Προτίμησε να αγοράσεις χύμα φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, ρύζι και όσπρια.
… και χρησιμοποίησε τις δικές σου συσκευασίες
Από τη στιγμή που δεν αγοράζεις συσκευασμένα προϊόντα, ξεκίνα να χρησιμοποιείς τις δικές σου συσκευασίες από οικολογικά υλικά όπως γυαλί, μπαμπού, ύφασμα, χαρτί κτλ.
Προτίμησε τη μεγάλη συσκευασία
Αντί για μονοδόσεις, αγόρασε καφέ, ζάχαρη, μαρμελάδα ή μέλι σε μεγάλη συσκευασία και γιαούρτι σε κουβαδάκι αντί για κεσεδάκια. Είναι πιο οικονομική και σίγουρα πιο οικολογική λύση αφού περιορίζει τη συσκευασία.
Χρησιμοποίησε μαγειρικά σκεύη κατασκευασμένα από οικολογικά υλικά
Μαγείρεψε σε σκεύη από πορσελάνη ή κεραμική επίστρωση, φύλαξε το φαγητό σε δοχεία από ανοξείδωτο ατσάλι ή μπαμπού, προτίμησε καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων από ατσάλι ή μίας χρήσης από βιοδιασπώμενα υλικά κτλ.
Αξιοποίησε ό,τι έχει μείνει
Βρες συνταγές στις οποίες να μπορείς να χρησιμοποιήσεις το φαγητό που δεν καταναλώθηκε ώστε να μη χρειαστεί να το πετάξεις.
Κατανάλωσε σπιτικά γεύματα
Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να πάρεις ταπεράκι μαζί σου (δεν είναι τόσο τραγικό, I promise you). Εκτός από βιώσιμη, είναι σαφώς πιο υγιεινή και οικονομική λύση από το να παραγγείλεις. Επίσης πάντα έχε μαζί σου υγιεινά σνακ όπως φρούτα και ξερούς καρπούς ώστε να μη χρειαστεί να προμηθευτείς κάτι συσκευασμένο.
Καλλιέργησε
Ναι αμέ, καλλιέργησε! Φρούτα και λαχανικά στον κήπο σου ή μυρωδικά και βότανα στη ζαρντινιέρα σου.
Τι κρατάμε από όλο αυτό;
Ότι εν κατακλείδι, η υιοθέτηση μιας πιο οικολογικής διατροφής είναι ζωτικής σημασίας σε ένα πλανήτη όπου οι επαπειλούμενες συνέπειες της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και της κλιματικής αλλαγής είναι τεράστιες και μας αφορούν όλους. Ο τρόπος ζωής μας, που επί χρόνια έθετε τα θεμέλια για μια επερχόμενη περιβαλλοντική κρίση, πρέπει να αλλάξει. Εξάλλου, ας το παραδεχτούμε, δεν είναι καν τόσο δύσκολο.
