, 
Η ακτινολογική απεικόνιση είναι μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την διάγνωση στην σύγχρονη ιατρική και στηρίζεται στις ιδιότητες των ιοντίζουσων ακτινοβολιών. Η ακτινολογική απεικόνιση είναι γνωστή και ως μελέτη διελεύσεως διότι η ιοντίζουσα ακτινοβολία παράγεται από μια πηγή έξω από τον οργανισμό του ατόμου, διέρχεται μέσα από το σώμα του προς εξέταση ασθενούς και τελικά καταλήγει σε ένα ειδικό ανιχνευτή όπου καταγράφεται η εικόνα. Η ακτινολογική απεικόνιση μπορεί να γίνει με διάφορα συστήματα. Η ύπαρξη πολλαπλών συστημάτων λήψης ακτινολογικής εικόνας είναι αποτέλεσμα της μεγάλης προόδου στην βιοϊατρική τεχνολογία. Αυτή επίσης οφείλεται στο ότι διαφορετικά συστήματα καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές εξετάσεις.
Ακτινογραφία
Η ακτινογραφία και το ακτινογραφικό μηχάνημα είναι η απλούστερη μέθοδος ακτινολογικής απεικόνισης. Η ακτινογραφία είναι η στιγμιαία απεικόνιση του εξεταζόμενου ανατομικού μορίου ή οργάνου. Πρόκειται για μια στατική εικόνα. Βασίζεται στην ιδιότητα της ιοντίζουσας ακτινοβολίας να αλληλεπιδρά και να διαπερνά μέσα από το σώμα του ατόμου με διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα η ακτινοβολία περνά πιο δύσκολα μέσα από τα οστά από ότι μέσα από τους πνεύμονες. Για αυτό το λόγο σε μια ακτινογραφία, τα οστά φαίνονται ανοιχτόχρωμα πάνω στο φιλμ, ενώ άλλα μέρη του σώματος έχουν πιο σκούρα αποτύπωση πάνω στο φιλμ. Η ακτινογραφία λαμβάνεται με τη βοήθεια ενός συστήματος που ονομάζεται ακτινογραφικό μηχάνημα. Πρόκειται για ένα σύστημα εξαρτημάτων τα οποία “συνεργάζονται” για την λήψη της ακτινογραφίας. Το απλό ακτινογραφικό μηχάνημα χρησιμοποιείται κυρίως για ακτινογραφίες άνω και κάτω άκρων, κρανίου, θώρακα και σπονδυλικής στήλης. Η ακτινογραφία βοηθά στον εντοπισμό των οστικών καταγμάτων και παθολογικών καταστάσεων των πνευμόνων και της κοιλίας.
Ακτινοσκόπηση
Η ακτινοσκόπηση είναι μια απεικονιστική μέθοδος η οποία γίνεται σε πραγματικό χρόνο. Η ακτινοσκόπηση έχει πολύ καλή διακριτική ικανότητα χρόνου και έχει στόχο την απεικόνιση των κινήσεων των εσωτερικών δομών του σώματος. Όπως και στην ακτινογραφία, η ακτινοσκόπηση στηρίζεται στις ιδιότητες της ιοντίζουσας ακτινοβολίας όταν αυτή διέρχεται μέσα από το σώμα του οργανισμού. Η ακτινοσκόπηση γίνεται με την χρήση ενός σύνθετου συστήματος που ονομάζεται σύστημα ακτινοσκόπησης. Αυτό που κάνει το σύστημα αυτό είναι να λαμβάνει πολλαπλές ακτινογραφίες. Η λήψη της κάθε ακτινογραφίας είναι πολύ κοντά η μία στην άλλη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία βίντεο. Το βίντεο αυτό μπορεί μέσω του συστήματος να καταγράφεται, μπορεί όμως και να μην καταγράφεται.
Η διαφορά της ακτινοσκόπησης από την ακτινογραφία είναι ότι κατά την δεύτερη παίρνουμε δυναμική εικόνα. Η δυναμική εικόνα μας δίνει την δυνατότητα να παρακολουθούμε σε πραγματικό χρόνο τις κινήσεις των οργάνων. Η ακτινοσκόπηση χρησιμοποιείται για την μελέτη διαφόρων συστημάτων οργάνων. Μεταξύ άλλων είναι τα εξής: το γαστρεντερικό σύστημα (κινήσεις του εντέρου) και το κυκλοφορικό σύστημα (ροή του αίματος στα αιμοφόρα αγγεία και της καρδιάς).
Αξονική Τομογραφία
Η αξονική τομογραφία ή υπολογιστική τομογραφία ή CT αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές μεθόδους ιατρικής απεικόνισης που πραγματοποιείται με την βοήθεια ακτίνων Χ. Η μέθοδος διαφέρει πολύ από τις προηγούμενες όσον αφορά τον σχηματισμό της ακτινολογικής εικόνας. Η αξονική τομογραφία λαμβάνεται με την βοήθεια ενός πολυσύνθετου μηχανήματος που ονομάζεται αξονικός τομογράφος. Ο αξονικός τομογράφος υπολογίζει κατά πόσο εξασθενεί η ακτινοβολία αφού διαπεράσει τον ανθρώπινο οργανισμό. Έπειτα αντιστοιχίζει τα αποτελέσματα αυτά με άλλες δεδομένες τιμές. Τελικά μπορούμε να βρούμε το είδος του υλικού μέσα από το οποίο πέρασε η ακτινοβολία. Ο υπολογισμός αυτός γίνεται με την επίλυση σύνθετων μαθηματικών εξισώσεων. Η καταγραφή και ο υπολογισμός των τιμών αυτών γίνεται σε κάθετες και πλάγιες τομές. Κάθε τιμή που υπολογίζεται αντιστοιχίζεται με μια απόχρωση του γκρι, καταλήγοντας στην απεικόνιση. Με τον αξονικό τομογράφο μπορούν να κατασκευαστούν και 3D εικόνες. Οι αξονικοί τομογράφοι κατατάσσονται σε γενιές ανάλογα με τις δυνατότητές τους.
Υπάρχουν οι αξονικοί τομογράφοι 1ης, 2ης, 3ης και 4ης γενιάς, με αυτούς της 4ης να είναι οι πιο ακριβείς, ασφαλείς και αποτελεσματικοί. Ένα άλλο σύστημα αξονικής τομογραφίας είναι ο ελικοειδής αξονικός τομογράφος. Ο τομογράφος αυτός πλεονεκτεί σε σχέση με τον απλό τομογράφο διότι μπορεί να εξαλείψει τα προβλήματα που προκύπτουν στην κατασκευή εικόνας αλλά και να εντοπίσει μικρές παθολογικές δομές που ο απλός δεν μπορεί να διακρίνει.
Πυρηνική Ιατρική
Η πυρηνική ιατρική ουσιαστικά αποτελεί μια αυτόνομη ιατρική ειδικότητα στην οποία η απεικόνιση γίνεται με χρήση ραδιενεργών νουκλιδίων και ραδιοφαρμάκων για να αξιολογήσει μεταβολές στον μεταβολισμό και στην φυσιολογία του οργανισμού. Ραδιοφάρμακο προκύπτει από την σύνδεση ενός ραδιενεργού νουκλιδίου με μια άλλη χημική ουσία. Τα ραδιοφάρμακα εισάγονται μέσα στον οργανισμό του ατόμου. Τα ραδιοφάρμακα μπαίνουν μέσα στις μεταβολικές οδούς του οργανισμού και διασπώνται. Από την διάσπαση αυτή έχουμε απελευθέρωση ιοντίζουσας ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία αυτή εντοπίζεται με την βοήθεια συστημάτων όπως για παράδειγμα η γ-camera και η τομογραφική γ-camera, η οποία είναι ο “τεχνολογικός απόγονος” της γ-camera.
Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων – PET
H τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων είναι μια τεχνική της πυρηνικής ιατρικής. Ωστόσο, την παρουσιάζουμε ξεχωριστά διότι αποτελεί ίσως ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της συνεργασίας ιατρικής και τεχνολογίας. Με την PET έχουμε την δυνατότητα να ανιχνεύσουμε και να διαγνώσουμε μια ανωμαλία – ασθένεια στον οργανισμό, ακόμα και όταν αυτή βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο. Η απεικόνιση με PET μπορεί να εντοπίσει με την βοήθεια ραδιοφαρμάκων αλλοιώσεις στον μεταβολισμό των κυττάρων, δηλαδή αν διαγνώσει την ασθένεια σε μοριακό επίπεδο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την διασφάλιση της υγείας του ασθενούς, αφού μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία πιο έγκαιρα. Η PET από μόνη της μας δίνει πληροφορίες αποκλειστικά για την λειτουργικότητα των συστημάτων του οργανισμού. Οι εικόνες από την PET δεν προσφέρουν ανατομική πληροφορία. Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει η κατασκευή και η χρήση υβριδικών συστημάτων. Αυτά είναι:
- ο τομογράφος PET/CT, που συνδυάζει τις δυνατότητες της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων και της αξονικής τομογραφίας
- ο τομογράφος PET/MRI, που συνδυάζει τις δυνατότητες της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων και της μαγνητικής τομογραφίας (η οποία δεν αναλύεται στο παρόν κείμενο λόγω της διαφορετικής αρχής λειτουργίας της – χρήση μαγνητών αντί για ακτινοβολίες)
Μαστογράφος και Μαστογραφία: Δώρο τεχνολογίας και ιατρικής για κάθε γυναίκα
Ιατρική Απεικόνιση με ΑΜΣ και Υπερήχους
