Η PrEP αλλάζει την πρόληψη του HIV/AIDS στην Ελλάδα αν και ήρθε καθηστερημένα. Αυτό όμως δεν την αποκλείει από την πλέον αποτελεσματική αντιμετώπιση του ιού, συμβάλοντας έτσι στην καλυτέρευση της ζωής των ασθενών.
Τι είναι η PrEP
Η PrEP είναι μια προληπτική φαρμακευτική αγωγή, που λαμβάνετε από αρνητικά στον ιό HIV άτομα, ώστε να εξαλύψει τον κίνδυνο εμφάνισης του κατά 95%.
Αυτό που την κάνει απόλυτα αναγκαία και αποτελεσματική είναι ότι αντιμετωπίζει τον ιό και βοηθάει στο να σπάσει ο φαύλος κύκλος της μετάδοσης του.
Πότε μπήκε η PrEP στην Ελλάδα
Η PrEP μπήκε πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεων στις 19 Μαΐου του 2025.
Ειδικότερα, η πρώτη χορήγηση της έγινε σε 800 άνδρες που πάσχουν από τον ιό HIV και συνηθίζουν να πηγαίνουν με άλλους άντρες.
Τα αποτελέσματα από την χρήση της PrEP το πρώτο εξάμηνο του 2025 έδειξε πόσο αναγκαία ήταν, ακόμη και αν καθυστέρησε τόσο η εισαγωγή της στην χώρα μας.
Αξίζει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι, υπήρχε ένα μεγάλο κενό προστασίας, που πλέον καλύπτεται.
Μάλιστα, πλέον είναι υποχρεωτική η συνταγογράφισή της από επαγγελματίες υγείας, αλλά και χορηγείται ελεύθερα σε 24 νοσοκομειακά φαρμακεία.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόμη εμπόδια που έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τον στιγματισμό των ασθενών, πράγμα που πρέπει να εξαληφθεί άμεσα.
Επιδημιολογική εικόνα στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, καθώς και από τον Εθνικό Οργανισμό Υγείας (ΕΟΔΥ) έως τις 31 Οκτωβρίου του 2025 η εικόνα στην χώρα μας είναι ως εξής:
- 21.815 περιστατικά HIV στην Ελλάδα
- 4.795 εκδήλωσαν AIDS
- 3.721 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους από HIV/AIDS
- Τα νέα περιστατικά του 2025 δίνουν σταθερά επίπεδα, δηλαδή 526 νοσούντες (5,1 στους 100.000)
Όμως, παρά την πρόοδο και τη σταθερότητα που φαίνεται να υπάρχουν, δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός.
Αυτό διότι η καθyστερημένη διάγνωση φτάνει το 52%, πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί από όσους νοσούν δεν το αντιλαμβάνονται καν.
Κάτι τέτοιο φαίνεται να παρουσιάζουν οι γυναίκες, άτομα άνω των 50 ετών, ετερόφυλα άτομα και άτομα της αλλοδαπής.
Επίσης, ένας ακόμη λόγος που δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός είναι το ότι ο τρόπος μετάδοσης παραμένει ακόμη «θολός» για τους επιστήμονες.
Το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι το 37,5% της μετάδοσης του γίνεται μεταξύ αντρών που έχουν σεξουαλικές επαφές.
Στόχος 95-95-95 και Ελλάδα
Πού βρίσκεται όμως η Ελλάδα όσον αφορά τον «χρυσό κανόνα» 95-95-95 που σημαίνει διάγνωση, θεραπεία, ιική καταστολή;
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024:
- Το 91% των νοσούντων από HIV στην Ελλάδα έχουν διαγνωστεί
- το 73% λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία
- Το 94% όσων λαμβάνουν θεραπεία, έχουν πετύχει ιική καταστολή
Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, μόνο ο τελευταίος στόχος έχει επιτευχθεί πλήρως. Στον δεύτερο συναντάμε μια αδυναμία και άρα είναι σημαντικός ο συνδυασμός αντιρετροϊκής θεραπείας με PrEP, για να γίνει εφικτή η εξάλειψη του ιού.
Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της σωστής ενημέρωσης, της εκπαίδευσης, της χρηματοδότησης (όπου κρίνεται αναγκαίο) και της αποδόμησης του στίγματος.
Στίγμα HIV και ψυχολογικές επιπτώσεις
Το στίγμα του HIV/AIDS είναι δυστυχώς ένα από τα χειρότερα σημεία της νόσου που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ασθενείς.
Η κοινωνική αποστροφή και περιθωριοποίηση των ατόμων αυτών φαίνεται πως οδηγεί σε σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μελετών της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας:
- 42,2% παρουσίασε έντονο άγχος
- 40,3% κατάθλιψη
- 14,4% απόπειρα αυτοκτονίας και
- 9,2% σκέψεις για αυτοχειρία.
Ενώ επίσης:
- Το 17,5% άρχισε την υπερβολική χρήση αλκοόλ
- Το 28,8% ψυχότροπες ουσίες και
- Το 13,6% ενδοφλέβια χρήση των ουσιών αυτών.
Οι έρευνες αυτές έδειξαν ότι οι γυναίκες που είναι θετικές στον HIV πάσχουν από κατάθλιψη και τάσεις αυτοκτονίας.
Από την άλλη, οι ετερόφυλοι άντρες με σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ τους ή οι οροθετικοί είναι πιο επιρρεπείς στις ουσίες (αλκοόλ, ναρκωτικά).
Τα ψυχολογικά προβλήματα που εμφανίζουν και το ότι στρέφονται σε ουσίες φανερώνουν το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το κοινωνικό στίγμα λόγω του HIV/AIDS στη ζωή τους.
Ειδικότερα, δυσκολεύονται σε μεγάλο βαθμό με τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και αδυνατούν να συνάψουν υγιείς δεσμούς.
Επιπλέον, τους καθίσταται αδύνατον να εργαστούν, διότι το άγχος και το έντονο στρες ότι θα αποκαλυφθεί το ότι πάσχουν από τη νόσο τους κάνει να φοβούνται τον κοινωνικό αποκλεισμό, οπότε αποτραβιούνται προκειμένου να αποφύγουν κάθε δυσάρεστη κατάσταση.
Πόσο σημαντική είναι η ψυχική ανάταση ασθενών HIV
Εν κατακλείδι, είναι καλό να τονίσουμε ότι η εξασφάλιση καλών διαπροσωπικών σχέσεων θα συμβάλλει αισθητά στην καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των ασθενών HΙV.
Ο φόβος της απόρριψης και της ρίξης των σχέσεων τους τούς διχάζει με αποτέλεσμα να αναζητούν την απομόνωσή τους.
Εάν όμως το κοινωνικό σύνολο τους «αγκαλιάσει» προσφέροντάς τους αγάπη και εμπιστοσύνη, τότε ο ψυχισμός τους θα αλλάξει ριζικά προς το καλύτερο και θα μπορούν πλέον να συνάψουν υγιείς σχέσεις – είτε αυτές είναι ερωτικές, είτε επαγγελματικές.
Παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει αρκετές, όχι τόσες όμως για να μπορέσουν ακόμα να εξαλείψουν τον κοινωνικό στιγματισμό.
Χρειάζεται από φορείς και ασθενείς πολλή προσπάθεια για να το πετύχουν αυτό, πράγμα που θα γίνει μόνο μέσω ερευνών που θα συνεχίσουν να γίνονται μέχρι να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πηγές:
Κλινική εικόνα και αιτήματα για υποστήριξη ανθρώπων με HIV/AIDS που αναζητούν συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα ~ Α. Πετλέκης, Μ. Κουλεντιάνου ~ Κέντρο Ζωής Θεσσαλονίκης, Κέντρο Ζωής Αθήνας ~ Ψυχιατρική 2019 ~ Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: psychiatriki-journal.gr (Τελευταία τροποποίηση: 28.11.2025)
AIDS: Νέα εποχή στην πρόληψη του HIV – Εκατοντάδες άτομα λαμβάνουν την αγωγή PrEP στην Ελλάδα ~ Iatropedia ~ 28.11.2025 ~ Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: iatropedia.gr (Τελευταία τροποποίηση: 28.11.2025)
HIV: Ξεκινά η δωρεάν διάθεση της προληπτικής αγωγής PrEP ~ HEALTHPHARMA ~ 16.5.2025 ~ Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: healthpharma.gr (Τελευταία τροποποίηση: 28.11.2025)
