Η σκλήρυνση κατά πλάκας υπάγεται στα χρόνια αυτοάνοσα νοσήματα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι, καταστρέφει τις νευρικές ίνες μέσω της απομυελίνωσης, μίας διαδικασίας η οποία ατροφεί τον ιστό, ο όποιος περιβάλλει τα οστά, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη την προστασία τους.
Πότε εμφανίζεται η σκλήρυνση κατά πλάκας
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια νόσος που πιθανώς οφείλετε σε περιβαλλοντικά και γεννητικά κριτήρια. Εμφανίζει μια ανοσολογικού τύπου επίθεση στον οργανισμό λόγω της δυσλειτουργικής δράσης της μυελίνης. Η μυελίνης είναι η ουσία που προστατεύει τους νευρώνες από οποιοδήποτε παράγοντα επηρεάσει τις λειτουργίες τους. Τέτοιες μπορεί να είναι και οι λειτουργίες του εγκεφάλου.
Αυτό έχει σαν συνέπεια, την αδυναμία του εγκεφάλου να δώσει εντολές στο υπόλοιπο σώμα μέσω της αντίληψης και της σκέψης. Επίσης, παύει να λειτουργεί ο νωτιαίος μυελός. Η απομυελίνωση που προκαλείται στις νευρικές ίνες, δημιουργεί πολλές μικρές πλάκες και η μορφή της είναι υποτροπιάζουσα. Επιφέρει σπαστικότατα, ατονία, κόπωση και μειωμένη ικανότητα ισορροπίας.
Η κόπωση στην σκλήρυνση κατά πλάκας
Η κόπωση είναι ένα από τα συχνότερα φαινόμενα στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι ασθενείς σε ποσοστό 76-92%, ορίζουν την κόπωση ως το κυριότερο σύμπτωμα της νόσου. Τους αποτρέπει από το να κάνουν με ευχαρίστηση τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η κόπωση μπορεί να είναι είτε ψυχική είτε σωματική.
Κατά την κόπωση το σώμα του ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας ατροφεί και παύει να είναι λειτουργικό. Αυτό έχει σαν συνέπεια, και την ψυχική διάλυση του ασθενή. Η ανάγκη ενός φροντιστή προκειμένου να κάνει τις καθημερινές τους συνήθειες πράξη, τον κάνουν να αισθάνεται απορριπτικά προς τον ίδιο του τον εαυτό.
Η κόπωση στους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας διαχωρίζεται σε δύο κατηγορίες: η μυϊκή κόπωση και η υποκειμενική κόπωση. Χαρακτηριστικό της είναι ότι, δεν μπορεί να είναι λειτουργικός ο ασθενής στην καθημερινότητα του. Αυτό σημαίνει πως επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η ποιότητα ζωής του.
Έχει διαπιστωθεί μέσα από έρευνες ότι όταν αυξάνεται η θερμοκρασία του σώματος ή η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, τότε η κόπωση γίνεται εντονότερη. Όταν από την άλλη η θερμοκρασία πέφτει, τότε η κόπωση δεν είναι τόσο έντονη. Ραγδαία αύξηση του φαινομένου της κόπωσης μπορεί να ορίζει και την υποτροπή της νόσου. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι, η κατάσταση του εκάστοτε ασθενή θα χειροτερέψει.
Η κόπωση δεν έχει καμία σχέση με την ηλικία και το επίπεδο της νευρολογικής κατάστασης. Μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλούς παράγοντες όπως η αϋπνία, η αδυναμία, η κακή διατροφή ή η κατάθλιψη. Ειδικά σε συνδυασμό με την κατάθλιψη η κόπωση μπορεί να δημιουργήσει έλλειψη ενδιαφέροντος στον ασθενή για οποιαδήποτε δραστηριότητα στην καθημερινότητα του, με αποτέλεσμα να δυσκολέψει ακόμη περισσότερο το βιοτικό του επίπεδο.
Άλλα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας
Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν ανά τον ασθενή. Άλλοτε μπορεί να εκδηλωθούν πιο ήπια, και άλλοτε πιο έντονα. Όταν εκδηλώνονται ήπια, ο ασθενής δεν αναζητάει ιατρική βοήθεια. Στην περίπτωση όμως, που τα συμπτώματα είναι πάρα πολύ έντονα, τότε η ιατρική βοήθεια είναι αναγκαία.
Σε περίπτωση απώλειας της όρασης, της παύσης λειτουργίας των άκρων ή την διπλωπία, τότε μιλάμε για πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας. Στην περίπτωση αυτή, το φαινόμενο ορίζεται στο 15% των ασθενών και δείχνει ότι μπορεί να επέλθει ολική αναπηρία.
Πότε εκδηλώνεται η νόσος
Η σκλήρυνση κατά πλάκας παρουσιάζεται σε νέους ανθρώπους ηλικίας μεταξύ 20 και 40 ετών. Προσβάλει κυρίως γυναίκες και άτομα που ανήκουν στην λευκή φυλή. Σε παγκόσμιο επίπεδο 2.5 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται με την νόσο. Το ποσοστό αυτό στον γενικό παγκόσμιο πληθυσμό δείχνει 1:1000.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να οφείλεται σε γενετικά κριτήρια και να είναι κληρονομική. Μεταξύ αδελφών υπάρχει ποσοστό ένα 1-3% και στην περίπτωση των διδύμων αδελφών το ποσοστό αυξάνεται στο 30% εμφάνισης της νόσου.
Τρόποι αντιμετώπισης της νόσου
Η διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας γίνεται μέσω μαγνητικής τομογραφίας ή οσφυονωτιαία παρακέντηση για συλλογή εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Μέσω αυτών των δύο εξετάσεων θα φανεί σε τι επίπεδο βρίσκεται η νόσος καθώς και αν συσχετίζεται με άλλες λοιμώξεις η νόσους.
Δεν έχει οριστεί ακόμα μία ολοκληρωμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της νόσου. Η χρήση φαρμάκων για την ύφεση των συμπτωμάτων είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος. Η χορήγηση αντικαταθλιπτικών ή φαρμάκων όπως η β-ιντερφερόνη και γλατιμαρέρη, περιορίζουν την κατάθλιψη και την κόπωση. Επίσης, η κορτιζόλης είναι αναγκαία για την ύφεση των κρίσεων.
Ακόμη για την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, ορίζεται αναγκαία κάποια σειρά θεραπειών όπως η φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία. Τέλος η καλή διατροφή, η αποφυγή του στρες και η άσκηση βοηθούν κατά πολύ τον ασθενή να καλυτερεύσει την ποιότητα ζωής του και να αποφύγει αυτό καθίσταται εφικτό, την υποτροπή της νόσου.
Πηγές
Η κόπωση σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας – Research Gate – Ιανουάριος 2014 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: researchgate.net (Τελευταία τροποποίηση: 2/1/2022)
Σκλήρυνση κατά πλάκας (πολλαπλή)* – IATROPEDIA – 2.1.2022 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: iatropedia.gr (Τελευταία τροποποίηση: 2/1/2022)
Σκλήρυνση κατά πλάκας: Γνώσεις και αντιλήψεις φοιτητών και επαγγελματιών υγείας σχετικά με την νόσο – Τ.Ε.Ι Δυτικής Ελλάδας – Οκτώβριος 2015 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: repository.library.teimes.gr (Τελευταία τροποποίηση: 2/1/2022)
