Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, λίγο πριν, λίγο μετά. Οι μέρες που για πολλούς είναι συνυφασμένες με την ξεκούραση, τις διακοπές και τις οικογενειακές στιγμές. Συνυφασμένες όμως και με τη λάμψη, την πολυτέλεια και τα πάρτι. (Όλα αυτά προ κορωνοϊού βέβαια. Για να μην πω προ κρίσης.) Φυσικά και αυτή η αίσθηση δεν αφορά όλους. Αφορά όμως την αγορά. Άρα αφορά και την τηλεόραση. Την τηλεόραση που απ’ αρχής κόσμου, του δικού της κόσμου, ετοίμαζε ιδιαίτερο υλικό για αυτές τις μέρες. Εορταστικά show, εορταστικά επεισόδια σειρών, εορταστικές εκπομπές, εορταστικές διαφημίσεις, όλα εορταστικά…και κάτι ακόμα που σου φύλαξα για το τέλος!
Εορταστική τηλεόραση
Τι σήμαινε αυτό; Παγέτες, στρας, μακριά εντυπωσιακά φορέματα, έντονα μακιγιάζ, κόκκινα κραγιόν, μπούκλες και κότσοι, κότσοι, κότσοι. Παπιγιόν, γραβάτες και κοστούμια, σκαρπίνια και χρωματιστά πουκάμισα. Στολισμοί, μουσικές, live εμφανίσεις τραγουδιστών, χορός, λαμπεροί (ακριβοθώρητοι συχνά) και αγαπημένοι (στην εκπομπή και στο κοινό) καλεσμένοι. Όλα αυτά μαζί για να δώσουν αυτήν την αίσθηση που λέγαμε. Για να φτάσει αυτή η αίσθηση σε όλα τα σπίτια. Η πρόφαση που γίνεται αληθινή, αλλά συχνά παραμένει πρόφαση και όχι πρόθεση.
Όλες σχεδόν οι εκπομπές παραμονές και ανήμερα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, έβγαιναν στον αέρα στην πιο extra εκδοχή τους, σε αυτό που θα ονομάσουμε (όπως και άλλοι πριν από εμάς) εορταστικό show. Όλα βέβαια είναι γραμμένα εβδομάδες νωρίτερα (όχι σκεφτείτε και όλους τους συντελεστές που έχουν αλλάξει χρονιά από το Νοέμβριο!). Και λογικό. Όλοι όσοι συμμετέχουν θέλουν κι εκείνοι να περάσουν τις γιορτές με τους δικούς τους.
Ας δούμε λοιπόν τι συνέβαινε αυτές τις μέρες στην ελληνική τηλεόραση, μερικά χρόνια πίσω (ίσως όχι μερικά. Αρκετά ή και πολλά. Χριστέ μου, γέρασα κι εγώ. Μαρούσκα το εβιάν!) Ας δούμε ποια ήταν τα εορταστικά show που έπαιζαν στην τηλεόραση την ώρα που ετοιμάζαμε ή τρώγαμε τη χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα (ναι είχαμε στο χωριό μου). Με ποιους αλλάζαμε τη χρονιά και ποιους επιλέγαμε για «ποδαρικό».
Αρχαία ιστορία. Περίπου.
Η ιστορία πάει αρκετά πίσω. Τόσο πίσω που η Ναταλία Γερμανού ήτο παιδίσκη ακόμα, και έβλεπε τον μπαμπά της Φρέντυ Γερμανό στην τηλεόραση. Το 1976, όπως διαβάζουμε σε άρθρο του znews, ανήμερα Χριστουγέννων ο Φρέντυ Γερμανός είχε απέναντί του 6 ανθρώπους. 6 αγαπημένους κωμικούς, πασίγνωστους, χωρίς σταριλίκια και δηθενιές. Κωμικούς μίας άλλης εποχής. Κωμικούς και της σημερινής εποχής. Κωμικούς που αγαπήσαμε και αγαπάμε και ίσως παρακολουθούμε σήμερα με νοσταλγία. Για τους millennials οι άνθρωποι αυτοί είναι άγνωστοι ή τουλάχιστον μέρος της ιστορίας. Αξίζει όμως να τους ακούσουν. Γιατί μιλούν και για αυτούς. Τα ονόματα τους; Λάμπρος Κωνσταντάρας, Γιάννης Γκιωνάκης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Σωτήρης Μουστάκας, Χρόνης Εξαρχάκος και Βασίλης Τσιβιλίκας. Αυτή η εκπομπή μπορεί να μην ανήκει στα εορταστικά show όπως τα περιέγραψα πριν, αλλά μόνο και μόνο η συνάντηση αυτών των ανθρώπων ήταν αφορμή γιορτής.
(Νομίζω ότι κι εγώ όταν γράφω για αυτήν την εποχή, σαν να ρέπω προς τον ρομαντισμό. Τον ρομαντισμό ως ρεύμα. Όχι αυτόν που έχουμε ταυτίσει με λουλούδια και καρδούλες. Ως αναπόληση και αγάπη προς το παρελθόν. Και ετοιμαστείτε για μεγάλη δόση!)
Στο ίδιο άρθρο περιλαμβάνονται πληροφορίες και για άλλες εορταστικά show του παρελθόντος. Εγώ όμως θα κάνω ένα άλμα (μεγάλο το λες. Σαν την Πηγής της Δεβετζή, της Κατερίνας Στεφανίδη ή του Κώστα Φιλιππίδη. Έτσι για να μείνω στους δικούς μας πρωταθλητές.). Με αυτό το άλμα θα έρθω πιο κοντά. Πιο κοντά στη λάμψη που λέγαμε. Σε χρονιές που τουλάχιστον είχαμε γεννηθεί.
Ciao ANT1
Η τηλεοπτική φαντασμογορία η ίδια. Η πιο χαρακτηριστική εικόνα των 90s που άντε να έφτασε ως την αρχή της επόμενης δεκαετία. Το πρώτο show της ιδιωτικής τηλεόρασης. To Ciao ANT1 ξεκίνησε με τη Ρούλα Κορομηλά το 1993. Για τα επόμενα 3 χρόνια την παρουσίαση ανέλαβε ο Γιώργος Μαρίνος. Κάθε Κυριακή βράδυ για 3 ώρες. Το απλό εβδομαδιαίο επεισόδιο, μόνο απλό δεν ήταν. Οι «τσαούσες» του Γιώργου Μαρίνου χόρευαν χόρευαν και ξαναχόρευαν ασταμάτητα. Τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής σκηνής, ηθοποιοί και τραγουδιστές, έδιναν οπωσδήποτε το παρόν σε κάποιο από τα επεισόδια, με αποκορύφωμα τις γιορτές. Τα εορταστικά show που ετοίμαζαν ήταν συγκλονιστικά. Και το κοινό το ήξερε και τα περίμενε. Ζωντανή μουσική, τραγούδια, μικρά θεατρικά, χορός (κι άλλος χορός), στολές, λαμέ κοστούμια, παγέτες (κλασικά), φτερά, κόσμος και δώρα, αμέτρητα δώρα.
Υπήρχαν όμως και φορές που τα πράγματα ησύχαζαν. Και μία τέτοια στιγμή επέλεξα να συμπεριλάβω σε αυτή την αναδρομή. Στις 25 Δεκεμβρίου 1994 η Αλίκη Βουγιουκλάκη συναντιέται με τον φίλο της Γιώργο Μαρίνο. Μαζί θυμούνται ιστορίες, ιστορίες που είδαμε σε ταινίες και άλλες που έζησαν στην πραγματική ζωή. Τραγουδούν, παίζουν θεατρικά με καλεσμένους και ξαναμιλούν. Αυτό που κάνει ιδιαίτερη την εκπομπή αυτή δεν είναι η εορταστική της διακόσμηση. Για το κοινό εκείνης της εποχής το εντυπωσιακό ήταν που έβλεπε την αγαπημένη του Αλίκη σε μία όμορφη συζήτηση και σε μικρά δρώμενα που του θύμιζε γιατί την αγαπά. Η οθόνη αυτή τη φορά γέμιζε από τη λάμψη της ίδιας της Αλίκης.
Σήμερα αυτό που εντυπωσιάζει είναι η αναφορά σε ιστορίες και ονόματα που είναι πια παρελθόν. Παρελθόν που συχνά μπορεί να ξεχνιέται αλλά η δύναμή του είναι τόσο ισχυρή που μπορεί πολύ εύκολα να επανέλθει με μία μικρή αφορμή.
Ραντεβού στα τυφλά
Η εκπομπή γνωριμιών που «αγαπήθηκε» στις αρχές των 90s (see what I did there?). Η εκπομπή στην οποία η Βάσια Τριφύλλη ήρθε και ταίριαξε γάντι. Παιχνιδιάρικη διάθεση, γαργαλιστικές ερωτήσεις και πικάντικες απαντήσεις με απώτερο στόχο για τους παίκτες να κερδίσουν το τελικό ταξίδι-δώρο. Όλα αυτά δημιουργούσαν ένα κλίμα χαλαρού φλερτ και ένα παιχνίδι που κέντριζε το ενδιαφέρον.
Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1993 ωστόσο, οι παίκτες του Ραντεβού ήταν αρκετά γνώριμοι. Βασικά ήταν παραπάνω από γνώριμοι. Ήταν αγαπητοί στο κοινό μέσα από επιτυχημένες σειρές και παραστάσεις. Στο εορταστικό αυτό επεισόδιο βλέπουμε τη Σοφία Βόσσου να ανακαλύπτει 3 (από τις;) προσωπικότητές και να «διεκδικείται» από τον Θεολόγο. Έπειτα από ένα μουσικό διάλειμμα που μας χαρίζει η αγαπημένη Σοφία, τη σκυτάλη παίρνουν «παράξενα ζευγάρια». Πρόκειται για 3 καλλιτεχνικά ζευγάρια. Το πρώτο είναι το ζευγάρι του Χάι Ροκ, Πέτρος Φιλιππίδης και Τάσος Χαλκιάς. Ακολουθεί η Μαίρη Χρονοπούλου με τη Μαρία Κανελλοπούλου που πρωταγωνιστούν στο επιτυχημένο σήριαλ του Mega, Μάνα είναι μόνο μία. Τρίτο ζευγάρι, ένα θεατρικό ντουέτο, η Τζέσυ Παπουτσή και Τάσος Παλαντζίδης.
Απλές ερωτήσεις, αστείες απαντήσεις, γέλια, πειράγματα, μια ζεστή και χαλαρή ατμόσφαιρα, παρά τα φτερά της Βάσιας Τριφύλλη. Μια εικόνα αντιπροσωπευτική των 90s χωρίς το «βαρύ πέπλο» που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια. Τι θέλω να πω; Και τα τελευταία χρόνια γίνονται κάθε φορά εορταστικά show, ειδικά επεισόδια κλπ. Ωστόσο πάντα κυριαρχεί η εξής σκέψη: Ας προσπαθήσουμε για 2,3,4 ώρες να ξεχάσουμε την καθημερινότητα και να γιορτάσουμε. Είναι μάλιστα και αυτό που ακούγεται πάντα στα πρώτα λεπτά από τα χείλη του παρουσιαστή. Όλοι μαζί, συντελεστές στο γύρισμα και κοινό, θέλουμε να ξεχάσουμε την καθημερινότητα για να περάσουμε καλά. Γιατί η καθημερινότητα είναι δύσκολη, σκληρή, απαιτητική, ίσως στενάχωρη. Την εποχή του Ραντεβού στα τυφλά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Η εκπομπή γίνεται για να περάσουμε καλά με αγαπημένους ηθοποιούς και τραγουδιστές, για να τους δούμε σε χαλαρές στιγμές. Αυτή είναι η διαφορά.
Bravo Ρούλα
Εντάξει τώρα. Δεν υπάρχει άνθρωπος πέριξ των 30 που να μην θυμάται τα σόου της Ρούλας. Και πόσω (να τη πάλι αυτή η δοτική που λέγαμε πριν καμιά εβδομάδα) μάλλον τα εορταστικά show της Ρούλας. Όταν το 1994 η Ρούλα Κορομηλά εμφανίζεται στο Mega, οι προσδοκίες του κοινού είναι υψηλές. Έχει αφήσει έναν Πρωινό Καφέ και ένα Ciao ANT1, με μεγάλη επιτυχία. Ευτυχώς, για εκείνη και το κοινό, τις προσδοκίες αυτές τις εκπληρώνει. Τα show του Σαββατοκύριακου φτάνουν σε άλλα επίπεδα πια. Νομίζω στο πιο ψηλό τους σημείο μέχρι τώρα. Στο πιο ψηλό, από άποψη θεάματος, και ίσως παραγωγής (το τελευταίο για να το ξέρουμε πρέπει να δούμε νούμερα).
Από το πλατό της δεν θα περάσει μόνο η αφρόκρεμα της ελληνικής showbiz (σας ακούγεται και εσάς αυτή η λέξη σαν ένα μελίσσι με άπειρες μέλισσες – σελέμπριτιζζζζζζζ που ασχολούνται μόνο με το «μεταξύ τους»;). Θα περάσουν και ονόματα όπως η Madonna (ναι η γνωστή), ο Ricky Martin (ναι ο γνωστός) και ο Eros Ramazzotti (ναι ο γνωστός. για τους boomers γνωστός. το είπαμε. γέρασα). Οπότε καταλαβαίνετε. Αν μιλούσα στο Ciao ANT1 για λάμψη, φαντασμαγορία και το απόλυτο γιορτινό κλίμα των 90s, εδώ μπορείτε να το πολλαπλασιάσετε. Οι αποδείξεις βρίσκονται στο κανάλι του Mega όπου υπάρχει το αρχείο των εκπομπών.
Το βίντεο που συμπεριέλαβα, περιλαμβάνει ένα ολόκληρο εορταστικό show. Παραμονή πρωτοχρονιάς 1998. Ρεβεγιόν. Η λέξη που, αν και συνώνυμη με την παραμονή, εδώ ταιριάζει καλύτερα. Ακόμα κι αν δεν δεις ολόκληρο το βίντεο, σε όποιο σημείο κι αν το τρέξεις, θα δεις ότι η Ρούλα φοράει διαφορετικό ρούχο, έχει διαφορετικό καλεσμένο και κάνει κάτι διαφορετικό. Σάκης Ρουβάς, Ναταλία Γερμανού, Θάνος Καλιόρας, Πόπη Χατζηδημητρίου, Αννίτα Πάνια, Έλενα Κουντουρά είναι μερικοί μόνο από όσους θα εμφανιστούν. Πρόσωπα και εικόνες αντιπροσωπευτικές της δεκαετίας που λίγο μένει για να φύγει.
Πολύ την Κυριακή
Γενικά τα βράδια του Σαββατοκύριακου ήταν αφιερωμένα σε show. Όπως και οι εορταστικές μέρες. Αυτές, στα εορταστικά show (duh). Στη νέα χιλιετία τα show παρέμειναν, αλλά δεν κατάφεραν να διατηρήσουν αυτήν την αίγλη που τόση ώρα περιγράφουμε. Ουσιαστικά βέβαια δεν ήταν θέμα αίγλης, ή παραγωγής. Ήταν θέμα εποχής. Η εποχή και η κοινωνία είχε πια αλλάξει και μαζί είχε αλλάξει και ο φακός που τις παρακολουθεί, η τηλεόραση.
Σε αυτήν την ανασκόπηση τελευταίο σταθμό θα βάλω το Πολύ την Κυριακή του 2005. Τότε που ο Γρηγόρης Αρναούτογλου με τη Μαριέττα Χρουσαλά μας παρουσίαζαν μία εκπομπή με παιχνίδια. Παιχνίδια με το κοινό του στούντιο, το κοινό έξω από το στούντιο, το κοινό στις ταράτσες έξω από το στούντιο (όντως) και το κοινό στα σπίτια. Στο πλατό υπήρχαν παίκτες που πόνταραν στην έκβαση κάθε παιχνιδιού και κέρδιζαν μίλια για το τελικό ταξίδι-δώρο, ενώ συχνά υπήρχαν μουσικά και χορευτικά διαλείμματα. Η εκπομπή έδινε δώρα και εστίαζε στην πλάκα, στο χιούμορ (του Γρηγόρη το χιούμορ), και στη διασκέδαση (σίγουρα όχι στην ψυχαγωγία. Τα είπαμε κι αυτά πριν μια εβδομάδα. Βγάλτε… άντε μη βγάλετε κόλλα. Δεν θα σας εξετάσω. Γιορτές είναι). Η κριτική που είχε δεχτεί αυτή η εκπομπή ήταν μεγάλη και εν μέρει σε πολλά σημεία σωστή όπως αποδείχτηκε. Ωστόσο δεν θα μείνουμε σε αυτά.
Το στιγμιότυπο που επέλεξα έχει καλεσμένο τον Σαρμπέλ. Ένα πρόσωπο που χαρακτηρίζει την πρώτη δεκαετία του 2000. Εδώ που τα λέμε τη χαρακτηρίζει γιατί μόνο σ’ αυτή τον βλέπαμε. Την επόμενη δεκαετία αποσύρθηκε. Και σήμερα αποσυρμένος (τι άσχημα που ακούγεται αυτή η μετοχή) παραμένει. Το στιγμιότυπο μοιάζει να μην είναι απόσπασμα από εορταστικό show. Κι όντως δεν είναι. Είναι πολύ κοντά σε αυτό που συνέβαινε κάθε Κυριακή. Και αυτό δείχνει την αλλαγή. Τα προγράμματα αρχίζουν σιγά σιγά να γίνονται λίγο πιο μετρημένα. Ναι με λάμψη, παγέτες και τα τοιαύτα αλλά λίγο πιο παρεΐστικα, πιο οικογενειακά.
Μόνο αυτά;
Φυσικά υπήρχαν και άλλες μορφές των εορταστικών show του παρελθόντος. Ποιος δεν θυμάται τον Τσάκα να κερδίζει το Big Brother τη στιγμή που έμπαινε το 2002; Η στιγμή αυτή ήταν τόσο έντονη που έγινε συνήθεια. Η τακτική του να ανακοινώνονται οι νικητές reality με την αλλαγή του χρόνου υιοθετήθηκε για κάποια χρόνια αλλά υποχώρησε γρήγορα. Και για μένα σωστά. Δεν μπορείς την ώρα που θες να κόψεις τη βασιλόπιτα να περιμένεις να δεις ποιος θα κερδίσει. Την έχεις ετοιμάσει κάμποσες ώρες, αν όχι μέρες, την κοιτάς γύρω γύρω μπας και βρεις το φλουρί, και την ώρα που είναι να κοπεί να πρέπει να περιμένεις κι άλλο; Ε όχι!
Τα τελευταία χρόνια τα εορταστικά show έχουν έναν μόνιμο οικοδεσπότη: τον Σπύρο Παπαδόπουλο. Τόσο μόνιμο οικοδεσπότη που δικαιωματικά του κόβουμε κομμάτι στη βασιλόπιτα που λέγαμε πριν. Το Στην υγειά μας (ή όπως λέγεται κάθε χρονιά) μπορεί να έχει κάνει βόλτα σε διάφορα κανάλια, αλλά διατηρεί κάποιες σταθερές. Την παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς οι εκπομπές είναι ενισχυμένες. Συνήθως βλέπουμε έναν βασικό καλεσμένο τραγουδιστή που φέρνει φίλους και συναδέλφους για να γιορτάσει, είτε γνωστές παρέες που φοράνε τα γιορτινά τους για να ντύσουν μουσικά τις εορταστικές βραδιές μας. Νομίζω δεν είναι υπερβολή αν πω ότι τις μέρες αυτές σε όλα τα σπίτια η τηλεόραση μένει ανοιχτή για να υπάρχει, έστω ως υπόκρουση, το πρόγραμμα του Σπύρου. Αν βέβαια είστε από αυτούς που το ζουν, πιστεύω ότι ένα χορό με τη Χριστίνα Αλεξανιάν ή ένα τσιφτετέλι από τον Δημήτρη Μπάση το έχετε χορέψει.
Και στο τέλος τι;
Τέλος θέλω να θυμηθούμε κάτι γυρίζοντας πάλι λίγο πίσω. Η αλληλεγγύη που χαρακτηρίζει την περίοδο των Χριστουγέννων αποτυπωνόταν πολύ συχνά στη μικρή οθόνη με τους τηλε-μαραθώνιους. Κάθε χρόνο τις μέρες αυτές γίνονταν τεράστιας διάρκειας εκπομπές με σκοπό την ενίσχυση οργανισμών όπως η Unicef και Το χαμόγελο του παιδιού. Την παρουσίαση αναλάμβαναν αγαπημένοι παρουσιαστές ή ηθοποιοί είτε με μορφή σκυταλοδρομίας είτε εξ’ ολοκλήρου. (η Ρούλα Κορομηλά έμεινε σχεδόν αδιάκοπα 30 ολόκληρες ώρες στον αέρα!)
Πολλοί από εμάς, παιδιά ακόμα, δίναμε λίγα από τα χρήματα που είχαμε μαζέψει στα κάλαντα. Και τα δίναμε όχι επειδή μας το έλεγε ένας ηθοποιός ή ένας τραγουδιστής. Το δίναμε για να νιώσουμε καλά. Να νιώσουμε πώς κάτι κάναμε για τον διπλανό μας που δεν είναι τόσο τυχερός όσο εμείς. Ακόμα κι αν δεν το νιώθαμε, γιατί δεν μπορούσαμε να το καταλάβουμε, η αρετή της αλληλεγγύης χτιζόταν καθ’ έξιν που θα έλεγε και ο Αριστοτέλης.
Σήμερα, αυτές οι παροτρύνσεις γίνονται από το Instagram (αν και εφόσον). Για αυτό και προσπερνιούνται εύκολα με ένα tap. Θα ήθελα λοιπόν αν κάτι μας μείνει ως θύμηση από αυτήν την αναδρομή (ξέρω μεγάλη. Το τράβηξα πολύ. Παρασύρθηκα. Συγχωρήστε με.) είναι αυτό το συναίσθημα. Η ομορφιά και η ηρεμία που νιώθει το μέσα μας όταν βοηθάς έναν άνθρωπο που έχει ανάγκη. Έναν άνθρωπο που μπορεί να βρίσκεται στο δίπλα διαμέρισμα, στην ίδια τάξη με το παιδί σου, έξω από τη δουλειά σου, ακόμα και στον δρόμο. Αν το θυμηθείς μη διστάσεις να σου χαρίσεις την ευκαιρία να το ξανανιώσεις.
Υστερόγραφα (γιατί δεν σας έφτανε η πολυλογία μου)
Υ.Γ.1 Οι αναφορές περιορισμένες γιατί είναι περιορισμένα και τα αποσπάσματα που υπάρχουν online.
Υ.Γ.2 Παραβλέπουμε παρασκήνια και ιστορίες που μπορεί να συνέβησαν. Γιορτές είναι. Ας μείνουμε στο καλό.
Υ.Γ.3 Καλή χρονιά σε όλους μας! Βασικά… Καλύτερη χρονιά για όλους μας!
