«Ανδρέας» του Ούγκο Φον Χόμανσταλ: ένα ανολοκλήρωτο έργο

Ο «Ανδρέας» του Ούγκο Φον Χόφμανσταλ από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς, ήταν ένα στοίχημα του συγγραφέα, που πήρε λίγο διαφορετική τροπή από αυτή που – ίσως – επιθυμούσε πραγματικά. Αποτέλεσε ένα απόσπασμα που πάλεψε να γίνει μυθιστόρημα, αλλά δεν τα κατάφερε. Παρότι ανολοκλήρωτο, θεωρείται παγκοσμίως ως ένα από τα πιο ολοκληρωμένα έργα στην λογοτεχνία.

Ο τίτλος του αν και αναφέρεται στον κεντρικό άξονα της πλοκής, δεν είναι εξουσιοδοτημένος. Όμως, αυτό δεν εμπόδισε τον συγγραφέα να τον χρησιμοποιήσει. Το βιβλίο έγινε ένα από τα πιο συζητημένα στον χώρο της λογοτεχνίας.

Ιστορική προσέγγιση

Ο Χόφμανσταλ αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους Γερμανούς φιλόσοφους, Αυτό κάνει αυτομάτως από μόνο του τα έργα του αξία προς συζήτηση. Έγραψε το έργο «Ανδρέας», με σκοπό όπως προαναφέραμε να το τελειοποιήσει, με την μορφή  μυθιστορήματος. 

Ο συγγραφέας ξεκίνησε σχεδιάζει το πώς θα γράψει το μυθιστόρημα το 1911. Παρόλα αυτά, το απόσπασμα ολοκληρώθηκε μεταξύ 1912 και 1913. Από τότε και μέχρι το 1920 περίπου, κράτησε 400 σημειώσεις. Οι σημειώσεις αυτές έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μας βοηθούν να καταλάβουμε τι έχει στο μυαλό του ο συγγραφέας, προκειμένου να καταφέρει να ολοκληρώσει το συγκεκριμένο απόσπασμα, πράγμα που, όπως διαπιστώνουμε, δεν έγινε ποτέ.

Advertisements

Το γεγονός το οποίο αποτελεί την αιτία για την οποία έμεινε ανολοκλήρωτο ήταν η αυτοκτονία του γιού του, μπροστά στα μάτια του, σε ηλικία 26 ετών. Ο Χοφμανσταλ πέθανε σε ηλικία 55 ετών, την ημέρα δηλαδή που κηδεύτηκε ο γιος του.

Εκδόθηκε πρώτη φορά το 1930 στο περιοδικό του κουμπάρου του Χόφμανσταλ. Εν συνεχεία, έγινε βιβλίο το 1932. Λόγω της ιδιάζουσας μορφής του υπάγεται στον Μοντερνισμό.

Πλοκή βιβλίου

Η πλοκή βασίζεται στο ότι ένας νέος, ο Ανδρέας, ξεκινάει το Grand Tour. Αυτό ήταν το ταξίδι που οι γόνοι των πλούσιων οικογενειών έκαναν το 18ο αιώνα για να γνωρίσουν τον κόσμο, με τελικό προορισμό συνήθως τη Βενετία. Στόχος αυτού του ταξιδιού, σύμφωνα με τον ήρωα μας, ήταν η ολοκλήρωση της ανατροφής του. Κάτι τέτοιο θα επιτυγχάνονταν μέσω της επαφής του με νέες εμπειρίες, καθώς και ανθρώπους διαφορετικής  – από την δική του – κουλτούρας.

Τα βασικότερα σημεία στο έργο είναι, αρχικά, η φιλοξενία του Ανδρέα στο σπίτι μια κάπως ιδιόρρυθμης οικογένειας. Οικογένεια καλλιτεχνικής φύσης, εφόσον όλοι εργάζονται στο θέατρο. Η μικρότερη κόρη έχει φύγει από το σπίτι, ενώ η μεγάλη παραμένει σε αυτό, έχοντας κάποια προβλήματα. Όλες τις ημέρες του ταξιδιού του, ο Ανδρέας θα μείνει στο δωμάτιο της μεγαλύτερης κόρης και θα δημιουργήσει ένα υποτυπώδες ειδύλλιο με τη μικρότερη.

Αυτό θα τον οδηγήσει στο να πάρει μέρος σε μία λοταρία, κατά την οποία ο νικητής θα έχει μία ερωτική βραδιά με την μικρότερη κόρη της οικογένειας. Τελικά, αυτός που κερδίζει είναι ο Ανδρέας.

Δεύτερη, αλλά εξίσου σημαντική τοποθέτηση είναι η ανάγκη του Ανδρέα να γράψει γράμματα στους γονείς του για το πώς περνάει στο ταξίδι αυτό. Το βιβλίο κάνει αναδρομές σε αυτά που σκέφτεται ο Ανδρέας, καθώς και αυτά που έχουνε γίνει, προκειμένου να δει τι πρέπει να γράψει και τι να κρατήσει για τον ίδιο. Αυτό που τον βασανίζει περισσότερο είναι το αν πρέπει να τους πει ότι έχασε τα περισσότερα από τα χρήματά του.

Κλείνοντας, από αυτά τα βασικά στοιχεία μέσα στο απόσπασμα του Χοφμανσταλ, σε ό,τι πρόλαβε να μας αφήσει ως παρακαταθήκη, και μέσω των σημειώσεων του, παίρνουμε μία ιδέα για το πως θα προχωρούσε το έργο και θα ολοκληρωνόταν. Στο βιβλίο υπάρχουν μόνο 40 από τις 400 σημειώσεις.

Πηγές

Ο Δημήτρης Βλαχόδημος για το μυθιστόρημα του Ούγκο Φον Χοφμανσταλ «Ανδρέας» – Εκδόσεις Ραδάμανθυς – Νοέμβριος 2022 – Ανακτήθηκε από το youtube (Τελευταία τροποποίηση: 7.5.2023)

Το βιβλίο «Ανδρέας» του Ούγκο Φον Χόφμανσταλ από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς, μπορείτε να βρείτε εδώ .