«όμως αυτοί είναι θεοί, και κατοικούν απ’ όπου βλέπουνε μες στην άβυσσο και στην καρδιά τ’ ανθρώπου»
[punica-dropcap]Ο[/punica-dropcap] Διονύσιος Σολωμός αναμφισβήτητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του Ελληνικού πολιτισμού. Γεννημένος στη Ζάκυνθο στις 8 Απριλίου του 1798, ταξίδεψε στην Ιταλία για σπουδές και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1818. Αρχικά έμεινε για κάποια χρόνια στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ζάκυνθο, αλλά αργότερα εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα. Ο Σολωμός είναι μια τεράστια μορφή του ποιητικού κόσμου. Μέσω της γραφής του απέδειξε τα υψηλά και πανανθρώπινα νοήματα, τα οποία οφείλει η ποίηση να αποδίδει χωρίς περιττά λόγια και λογοπαίγνια. Αυτό που πετυχαίνει ο εθνικός Ποιητής είναι μια ‘θεϊκή’ συνάντηση πνεύματος, γλώσσας και αισθήματος.
«Ω κολασμένα, αφείτε μου τα χέρια!
Χείλη με χείλη τότε εκολλήθηκαν.
όσα έδωσαν φιλιά, τόσα μαχαίρια
στου δυστυχή τα φυλλοκάρδια εμπήκαν.
Αφού στον κόσμο ελάμψανε τ’ αστέρια ,
τέτοιου τρόμου φιλιά δεν εδόθηκαν.
φτύουνε τα χείλη σαν από φαρμάκι
μέσα του έπηε το νεκρικό βαμπάκι..»
Ο Α. Καραντώνης υπογραμμίζει πως «ο Σολωμός γύρεψε να συγχωνεύσει σε μία τέλεια και καθαρή, απλή όσο και βαθιά μορφή μουσικού ποιητικού λόγου, όλες τις ιδιότητες και τις ενέργειες του ανθρώπου – από το πιο αυθόρμητο ψυχικό σκίρτημα ως τη φιλοσοφική ενόραση και την πνευματική σύλληψη της Θείας Δημιουργίας, συνταιριασμένες με μία ανώτερη αντίληψη του Χρέους». Ο πρώτος σημαντικός ‘σταθμός’ στην πορεία του είναι η σύνθεση του ύμνου εις την ελευθερία, του οποίου απόσπασμα είναι ο Εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Η έμπνευση για το ποίημα αυτό ήταν φυσικά η επανάσταση του 1821 και ο Ποιητής μετά τη σύνθεση αυτού του ποιήματος είδε τη φήμη του να εξαπλώνεται πέραν του κύκλου του. Η μετέπειτα πορεία στου είναι γνωστή, σιγά σιγά άρχισε να συνθέτει τα σημαντικότερα έργα του, όπως Ο Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Πόρφυρας, Η Γυναίκα της Ζάκυθος, Λάμπρος. Σε αυτά τα αριστουργήματα υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που τα χαρακτηρίζει : η αποσπασματικότητα. O Ποιητής μετά τον ”Ύμνο εις την Ελευθερία” δεν έγραψε ποτέ κανένα ολοκληρωμένο ποίημα. Όταν πέθανε, στις 9 Φεβρουαρίου του 1857, ήταν τέτοια πλέον η φήμη του, που ο λαός πένθησε τον Εθνικό Ποιητή. Το θέατρο της Κέρκυρας μάλιστα έκλεισε, η Ιόνιος Βουλή έπαυσε τις εργασίες της και αποφασίστηκε να κηρυχθεί πένθος.
«..έτσι κι ο νιός ελεύτερος, μ’ όλες τες δύναμές του,
της φύσης απο τσ’ όμορφες και δυνατές αγκάλες,
όπου τον εγλυκόσφιγγε και του γλυκομιλούσε,
ευτύς ενώνει στο λευκό γυμνό κορμί π’ αστράφτει,
την τέχνη του κολυμπιστή και την ορμή της μάχης.
Πρίν πάψ’ η μεγαλόψυχη πνοή χαρά γεμίζει:
άστραψε φως κι εγνώρισεν ο νιός τον εαυτό του»
«..δεν είν’ πνοή στον ουρανό, στη θάλασσα, φυσώντας
ούτε όσο κάνει στον ανθό η μέλισσα περνώντας,
όμως κοντά στην κορασιά, που μ’ έσφιξε κι εχάρη,
εσειόταν τ’ ολοστρ’ογγυλο και λαγαρό φεγγάρι·
και ξετυλίγει ογλήγορα κάτι που εκείθε βγαίνει
κι ομπρός μου ιδού που βρέθηκε μια φεγγαροντυμένη.
Έτρεμε το δροσάτο φως στη θεϊκιά θωριά της,
στα μάτια της τα ολόμαυρα και στα χρυσά μαλλιά της..»
Κατά κάποιον τρόπο ο Διονύσιος Σολωμός είναι ο εσαεί “πρώτος ονομαστός πρόγονος των Ελλήνων”. Από την ημέρα που πέθανε μέχρι σήμερα η ιστορία του και τα έργα του έχουν περάσει από τα χέρια πολλών ανθρώπων, που ασχολήθηκαν, και επίσης από πολλές εκδόσεις. Ο Ποιητής αυτός πρέπει να παραμένει στην επιφάνεια συνεχώς. Κάθε γενιά πρέπει να έχει επαφή με τον άνθρωπο που κατάφερε από το τίποτα να δημιουργήσει ποιητική γλώσσα. Τις παραπάνω φράσεις τις λογαριάζω μέσα στα όρια της ποιητικής του σημασίας και το μέτρο του φυσικού του εκτοπίσματος. «Έστησ’ ο έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη», αν αυτός ο στίχος θεωρείται ό,τι καλύτερο έχει η σύγχρονη ελληνική ποίηση- υποστηρίζει ο Δ. Λιαντίνης-, τότε ο Σολωμός έσωσε ολόκληρο τον μύθο της ελληνικής επανάστασης, το βαθύτερο νόημα και την πέμπτη ουσία της. Όπως ακριβώς είχαν κάνει το ίδιο για τα Μηδικά, στο παρελθόν, ο Αισχύλος και ο Ηρόδοτος με το έργο τους.
