Το καλοκαίρι είναι η πιο ανάλαφρη, ανέμελη, ξένοιαστη εποχή του χρόνου που για πολλούς από εμάς σηματοδοτεί τη διακοπή από τους αγχωτικούς ρυθμούς της καθημερινότητας. Το καλοκαίρι κάνουμε μια παύση για να απολαύσουμε τη θάλασσα, τον ήλιο, τις παραλίες, τα ταξίδια, τις νυχτερινές βόλτες και τους καλοκαιρινούς έρωτες, όλες αυτές τις εικόνες που συνειρμικά μας έρχονται στο μυαλό και μόνο στο άκουσμα του καλοκαιριού. Πρόκειται, λοιπόν, για την εποχή του χρόνου στην οποία επενδύουν οι περισσότεροι άνθρωποι αδημονώντας την άφιξη της.
Το φετινό καλοκαίρι είναι ιδιαίτερο. Ορισμένους δε μας επέτρεψε να υλοποιήσουμε τα σχέδια μας και να πραγματοποιήσουμε τις εξορμήσεις μας. Αντιθέτως, μας βρίσκει καθηλωμένους στη βάση μας, ανήμπορους να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Μπορεί φέτος το φυσικό ταξίδι να κατέστη δύσκολο έως αδύνατο αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το νοητό ταξίδι είναι πάντοτε εφικτό. Για αυτό άλλωστε έχουν προνοήσει οι ποιητές μας, αφήνοντας μας μια παρακαταθήκη υπέροχων ποιημάτων τα οποία μας ταξιδεύουν και μας προσφέρουν λύτρωση μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού.
Πρόκειται για ποιήματα τα οποία με την άκρως καλοκαιρινή τους ατμόσφαιρα και τις ειδυλλιακές τους εικόνες μας μεταφέρουν σε αμμουδιές και θάλασσες κάτω από έναστρους ουρανούς, εκεί όπου οι έρωτες ανθίζουν. Διαβάζοντας τα παρακάτω ποιήματα ο νους μας μπορεί να πλάσει εικόνες, να φανταστεί ήχους και μυρωδιές, να ταξιδέψει και να πραγματοποιήσει μια νοητή φυγή με προορισμό ένα φανταστικό καλοκαίρι. Ένα καλοκαίρι φτιαγμένο από τους στίχους των ποιητών. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τους ποιητές να μας ταξιδέψουν.
Κωστής Παλαμάς, Μυστικό τραγούδι (Η πολιτεία και η μοναξιά,1912)
Καλοκαίρι φιλούσε τ' ακρογιάλι
σε πρωτόειδα στ' ολόδροσο νησί,
αργούσε το φεγγάρι να προβάλει,
απάντεχη ώρα! Πρόβαλες εσύ.
Αχνό ένα φέγγος, και χωρίς ν' αφήσει
το στόμα σου, την πρώτη του φωλιά,
υψώθη πιο πλατιά φωλιά να χτίσει
στα μελιχρά σου φουντωτά μαλλιά.
Και σα νά 'λαμπε η λάμψη σου αναμμένη
σε κρύσταλλου απο πίσω συνεφιά,
την ξανθή σου τη λάμψη αλαφροδένει
μια καθαρομελάχρινη ομορφιά.
Λιγνοζωγραφισμένη ήρθες εικόνα
μεσ'στο μαγνάδι ενός βραδιού απαλού.
Ήταν το μέτωπό σου ή μια κορώνα;
Δικό σου ήταν το γέλιο ή του γιαλού;
Αργούσε το φεγγάρι να προβάλλει,
πρόβαλλες της ψυχής φεγγάρι εσύ,
αγάπης χάιδο σ' όλο τ' ακρογιάλι,
μάγεμα ονείρου σ' όλο το νησί...
Γιώργος Σεφέρης, [ Μέσα στις θαλασσινές...] (Σχέδια για ένα καλοκαίρι) Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές υπάρχει μια δίψα υπάρχει μια αγάπη υπάρχει μια έκσταση, όλα σκληρά σαν τα κοχύλια μπορείς να τα κρατήσεις στη παλάμη σου. Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές μέρες ολόκληρες σε κοίταζα στα μάτια και δε σε γνώριζα μήτε με γνώριζες.
Μιλτιάδης Μαλακάσης, Νυχτερινό του καλοκαιριού( Αντίφωνα,1925)
Και νά 'ρχετ' έτσι από μακριά τ' ολόδροσο τραγούδι
της νύχτιας σιγαλιάς,
στην αμμουδιά να ξεγλιστρά σα λαμπισμένο χνούδι,
σα φύλλο ξεσυρμένο της ελιάς.
Κι όλος γειρμένος στο νερό με τ' άστρα τ' αναμένα,
να λάμπει ο ουρανός,
και νά ΄ναι πλήθος, σύσμιχτα, ζευγαρωτά, ένα, ένα,
σα να μη λείπει τ' άστρο κανενός...
Όμως απάνω κι απ' το φως κι από τη σιωπή σου,
ω γαληνή ομορφιά!
να τρίζουν τα θυρόφυλλα της σκοτεινής αβύσσου,
και όπως χτυπά, ν' ακούεται η καρδιά...
Οδυσσέας Ελύτης, Σώμα του καλοκαιριού (απόσπασμα) (Ήλιος ο πρώτος,1943)
Πάει καιρός που ακούστηκεν η τελευταία βροχή
Πάνω από τα μυρμήγκια και τις σαύρες
Τώρα ο ουρανός καίει απέραντος
Τα φρούτα βάφουνε το στόμα τους
Της γης οι πόροι ανοίγουνται σιγά σιγά
Και πλάι απ' το νερό που στάζει συλλαβίζοντας
Ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο!
Ποιος είναι αυτός που κείτεται στις πάνω αμμουδιές
Ανάσκελα φουμέρνοντας ασημοκαπνισμένα ελιόφυλλα
Τα τζιτζίκια ζεσταίνονται στ' αυτιά του
Τα μυρμήγκια δουλεύουνε στο στήθος του
Σαύρες γλιστρούν στη χλόη της μασχάλης
Κι από τα φύκια των ποδιών του αλαφροπερνά ένα κύμα
Σταλμένο απ' τη μικρή σειρήνα που τραγούδησε:
Ω σώμα του καλοκαιριού γυμνό καμένο
Φαγωμένο από το λάδι κι από το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς
Μεγάλο ανέμισμα της κόμης λυγαριάς
Άχνα βασιλικού πάνω από το σγουρό εφηβαίο
Γεμάτο αστράκια και πευκοβελόνες
Σώμα βαθύ πλεούμενο της μέρας!
Τάσος Λειβαδίτης, Βιολέτες για μια εποχή (απόσπασμα) Το καλοκαίρι ο ουρανός διανυκτερεύει οι μυρουδιές έχουν τη παιδική μας ηλικία μέσα στον ύπνο μας κοιμούνται τα πιο ωραία ταξίδια κι εγώ δεν έχω άλλο όπλο απ'το να διηγούμαι ψεύτικες ιστορίες και να τις πιστεύω.
Βιβλιογραφία: Γεωργία Λαδογιάννη, Σκοτεινή ρίζα, Ανθολογία Λυρισμού Α’ ,1900-1940, εκδόσεις Παπαζήση Πηγές: http://www.biblionet.gr/ https://www.psu.edu/dept/cellwall/GreekStuff/Elytis/SunTheFirst.htm http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html
