Το σκοινί του Μπρεχτ στη ζωή μας

«Το κομμένο σχοινί

μπορείς να το ξαναδέσεις

θα κρατήσει  πάλι, ωστόσο

θα ‘ναι κομμένο.

Advertisements

Ίσως πάλι ν’ ανταμώσουμε

μα εκεί που μ’ άφησες

δεν πρόκειται ποτέ

να με ξαναβρείς.»

Μέρες τώρα αναλογίζομαι τη δεύτερη και τελευταία στροφή του Μπρεχτ. Το κομμένο σχοινί είναι μια ωμή πραγματικότητα. Είναι η πραγματικότητα που ζούμε αντικειμενικά και που δεν ελέγχουμε. Το πρώτο κομμάτι της είναι η μία όψη. Είναι η πλευρά εκείνη των πραγμάτων όπου συνεχίζει κάτι να υφίσταται χωρίς να ευωδιάζει. Κάνει, όμως, τη δουλειά του. Αν και κομμένο, το σχοινί βαστά. Και μήκος το περίσσιο μήκος ήταν περιττό; Τόσο όσο… Είναι μία άποψη που ασπάζονται πολλοί. Αυτή είναι η άποψη όλων εκείνων που προσπαθούν για μία κατάσταση και που, αν και άλλαξαν τα δεδομένα, συνεχίζουν να ελπίζουν και να είναι εκεί. Γνωρίζοντας τις δυσκολίες, τα προβλήματα, τα… τα… τα… .

Στη δεύτερη στροφή ο Γερμανός ποιητής και δραματουργός  ξεκινά με ένα μεγάλο «Ίσως» εκφράζοντας αυτή την αμφιβολία που είναι ικανή να τελματώσει τα πάντα. Και έρχεται δίπλα το πάλι, δίνοντας μια νέα όψη στα πράγματα μέσα από την ελπίδα. Ίσως, λοιπόν, να ανταμώσουμε πάλι… Αλλά ίδιος δε θα ‘μαι και εκεί που με άφησες δε θα με βρεις ξανά. Καθοριστικό ρήμα το «με άφησες». Η μοναξιά και ο σπαραγμός του ήρωα που αφέθηκε μόνος αλλά ίδιος δε θα ΄ναι. Άλλαξε με τις δυσκολίες και τον καιρό. Διότι, όταν αλλάζει η συνθήκη αλλάζει και ο άνθρωπος. Άλλωστε, αιώνες πριν ο Ηράκλειτος είχε ήδη διατυπώσει «τα πάντα ρει, ουδέν μένει». Όλα αλλάζουν, τίποτα δεν μένει σταθερό. Όλα αλλάζουν και αλίμονο σε όσους έμειναν στάσιμοι σε συναισθήματα, επάγγελμα, προσωπική ανάπτυξη, ζωή.

Κάποιοι λένε πως οι άνθρωποι αλλάζουν, κάποιοι πως όχι. Ο Μπρεχτ υιοθετεί μια άλλη άποψη. Μέσα από τον χωρισμό κανείς δε θα μείνει στάσιμος. Εκεί που άφησες κανένα δε θα βρεις ίδιο, σαν φάρο σταθερό και παγιωμένο. Οι στιγμές δεν γυρνάνε πίσω και όσα έγιναν πέρασαν. Όσο βαρύ κι αν είναι το φορτίο το αφήνουμε πίσω και προχωράμε παρακάτω. Το παρελθόν συχνά έγινε τροχοπέδη για το μέλλον και θηλιά για το παρόν. Τα φτερά και το πέταγμα θέλουν αλλαγή, κίνηση, εξέλιξη, εξέγερση και πίστη.

Και εδώ συμπληρώνει η ζωγράφος Erin Hanson σε λέξεις που δεν μπορούν απόλυτα να μεταφραστούν ως προς την υφή τους στην ελληνική γλώσσα:

“There is freedom waiting for you,
On the breezes of the sky,
And you ask “What if I fall?”
Oh but my darling,
What if you fly?”