Με ποιο κριτήριο να φτιάξω μια λίστα βιβλίων; Λογοτεχνική αξία; Δεν είμαι κριτικός για να το κάνω. Αυτά που άρεσαν σε μένα; Πολύ υποκειμενικό. Που πούλησαν; Πολύ εμπορικό. Θυμήθηκα τα λόγια του Κάφκα «Χρειαζόμαστε τα βιβλία που επενεργούν επάνω μας σαν δυστυχία που μας πονάει πολύ, όπως ο θάνατος κάποιου που αγαπήσαμε πιο πολύ απ’ τον εαυτό μας, σαν να ήμαστε διωγμένοι σε δάση, μακριά απ’ όλους τους ανθρώπους, σαν αυτοκτονία, ένα βιβλίο πρέπει να είναι το τσεκούρι για την παγωμένη θάλασσα μέσα μας». Και να η λίστα μου. Βιβλία που θα μας κάνουν να σκεφτούμε, να αναρωτηθούμε, να αμφισβητήσουμε, να διεκδικήσουμε, να προσπαθήσουμε. Βιβλία που μπορεί να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους.
«Όταν Σκοτώνουν Τα Κοτσύφια», Harper Lee
Γιατί απέναντι στο μίσος και τον ρατσισμό, το μόνο όπλο είναι η ανθρωπιά. Ένα βιβλίο που ίσως άλλαξε και μπορεί να αλλάξει λίγο ακόμη τον κόσμο. Για να φτάσουμε κάποτε να πούμε όλοι όπως η μικρή Scout στο βιβλίο: «Όχι Jem, εγώ πιστεύω ότι υπάρχει μόνο ένα είδος ανθρώπων: Άνθρωποι».
«1984», George Orwell
Προφητικό στην εποχή του, διαχρονικό στη συνέχεια και πολύ φοβάμαι ότι δεν θα σταματήσει να μας αφορά. Πολλά μηνύματα και δύσκολα, ικανά όμως να μας αφυπνίσουν και να μας κινητοποιήσουν.
«Γράμματα Σε Έναν Νέο Ποιητή», Rainer Maria Rilke
Γιατί όλοι θα θέλαμε να μας μεταδώσει κάποιος τη σοφία του και να μας συμβουλεύσει με την ευαισθησία και την αγάπη που το κάνει ο Ρίλκε στα γράμματα του. «Είσαι τόσο νέος, τόσο πολύ νέος όσο είμαστε όλοι πριν από κάθε πρώτη φορά, και θα ήθελα να σε παρακαλέσω, αγαπητέ μου νέε, όσο μπορώ, να υπομείνεις με όλη σου την ψυχή όλα αυτά που μέσα στην καρδιά σου δεν έχουν ακόμη βρει τη δική τους λύση. Προσπάθησε να αγαπήσεις τα ίδια σου τα ερωτήματα σαν να ήταν κλειδωμένα δωμάτια ή βιβλία γραμμένα σε μια γλώσσα ξένη, άγνωστη»
«Ο Μικρός Πρίγκιπας», Antoine de Saint-Exupery
Μια τρυφερή ιστορία για μεγάλους που κάποτε υπήρξαν παιδιά αλλά το έχουν ξεχάσει. Για να θυμηθούμε ξανά την αγάπη, τη φιλία, το νοιάξιμο, τον πόνο της απώλειας. Για να θυμηθούμε όλη την αλήθεια του σύμπαντος συμπυκνωμένη σε μια φράση αυτού του βιβλίου. «Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό μυστικό: Μόνο με την καρδιά βλέπεις αληθινά. Την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια».
«Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος», Aldous Huxley
Γιατί η ευτυχία δεν είναι αυτοσκοπός, και η δυστυχία δεν είναι το κακό που πρέπει να ξορκίσουμε με κάθε τρόπο. Η ζωή αποκτά το πραγματικό της νόημα όταν έχουμε έναν σκοπό, όταν αγαπάμε, όταν ανήκουμε κάπου, όταν έχουμε «δικαίωμα» ακόμη και στη δυστυχία.
«Οι Αδερφοί Καραμαζόφ», Fyodor Dostoevsky
Λεπτομερής ψυχογραφία των ηρώων που καθένας του αντιπροσωπεύει και ένα κομμάτι ή μια παραλλαγή της ανθρώπινης ψυχής. Πάθος, ψυχρή λογική, θυμός, οργή, πίστη και προσκόλληση, αμφισβήτηση και αμφιβολία. Ένα μυθιστόρημα με τόσα ηθικά διλλήματα και αναζητήσεις που καθίσταται από μόνο του ένα βαθιά φιλοσοφικό έργο τροφή για σκέψη.
«Άκου Ανθρωπάκο», Wilhelm Reich
Άλλο ένα βιβλίο που δυστυχώς παραμένει διαχρονικό. Γιατί από την αρχή της ύπαρξης του ποτέ ο άνθρωπος δεν σταμάτησε να πολεμάει ο ένας τον άλλον, να βλάπτει ο ένας τον άλλον και να αδιαφορεί ο ένας τον άλλον. Ζωντανό ακόμη το τέρας μέσα μας, ζωντανές και επίκαιρες οι αλήθειες του βιβλίου.
«Η Μεταμόρφωση», Franz Kafka
Καφκικοί προβληματισμοί σε μια απόκοσμη αλληγορία. Η θέση του ατόμου στην κοινωνία, η απομόνωση και η αποξένωση της διαφορετικότητας, κοινωνικές συμβάσεις και απαιτήσεις και ο κίνδυνος της προσωπικής αλλοτρίωσης και του καθολικού ψυχικού και πνευματικού αφανισμού. Μπορεί και τίποτε από αυτά, συνεχίζω να το ψάχνω και να το αναλύω ακόμη.
«Δον Κιχώτης», Miguel De Cervantes
Άλλοι τον είπανε τρελό, άλλοι ονειροπόλο. Τι σημασία έχει; Ο Δον Κιχώτης υπερασπίζεται τα όνειρα και οι αλήθειες του μπορούν να μας διδάξουν. Γιατί όπως λέει «Τρέλα είναι ζεις μακριά από το όνειρο. Και η μεγαλύτερη τρέλα από όλες να βλέπεις τη ζωή όπως είναι και όχι όπως θα έπρεπε να είναι. Να αλλάξεις τον κόσμο φίλε μου Σάντσο, δεν είναι τρέλα, ούτε ουτοπία. Είναι δικαιοσύνη!»
«Το Μονόγραμμα», Οδυσσέας Ελύτης
Τι γυρεύει ένα ποίημα σε μια λίστα με κλασσικά βιβλία-τροφή για σκέψη; Είναι απλό. Το Μονόγραμμα είναι ένα από τα πιο ερωτικά ποιήματα και ο έρωτας είναι η τροφή των πάντων. Νου, ψυχής και σώματος.
Λίγα λόγια για τον Διογένη Κοπανάκη
Με καταγωγή από Μακεδονία και Κρήτη, ο Διογένης Κοπανάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακολούθησε τη γνωστή Οδύσσεια των γιατρών σε διάφορα νοσοκομεία, με τελευταίο σταθμό το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, όπου και ολοκλήρωσε την εκπαίδευση του στην ειδικότητα της Ψυχιατρικής. Παράλληλα, ο Διογένης Κοπανάκης εξειδικεύτηκε στην Ψυχοθεραπεία και συγκεκριμένα στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT) και στη Θεραπεία Σχημάτων (Schema Therapy).
Ο Διογένης Κοπανάκης ζει στην Αθήνα και εργάζεται ιδιωτικά ως Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής.
Τον Ιούνιο 2020 εκδόθηκε το μυθιστόρημα του με τίτλο «Άρης, μια ιστορία ψυχοθεραπείας» από τις εκδόσεις Βακχικόν. Είναι το ψυχογράφημα ενός πολύ ιδιαίτερου ανθρώπου του Άρη και ταυτόχρονα η παρακολούθηση μιας μαγικής ψυχικής διαδικασίας, της ψυχοθεραπείας του. Η προσωπικότητα του Άρη κυρίαρχη σε όλη την ιστορία, και η περιγραφή του θρυμματισμένου συναισθηματικού του κόσμου το θέμα του βιβλίου. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Αυτό είναι η αφορμή. Η ιστορία του Άρη είναι πολλά παραπάνω. Είναι ένα μάθημα ζωής. Είναι μια κραυγή απέναντι σε κάθε είδους ρατσισμό και διάκριση. Το βιβλίο πραγματεύεται θέματα όπως η ομοφοβία, το μπούλινγκ, η σεξουαλική κακοποίηση. Πράγματα που έχουν ειπωθεί ξανά. Απαραίτητο όμως να λέγονται μέχρι να πάψουν να αποτελούν υλικό για βιβλία ή ακόμη χειρότερα θέματα ενός δελτίου ειδήσεων.
