Για άνθρωπο-βιβλιοφάγο, πόσο μάλλον για συγγραφέα-βιβλιομανή, η επιλογή «δέκα αγαπημένων βιβλίων» είναι παλούκι – τα «πρόσφατα αγαπημένα» αλλάζουν κάθε τόσο, και τα Κλασσικά Στάνταρ επίσης ξεχνιούνται ώρες ώρες. Μπορεί ένα βιβλίο να μπει στα πάρα-πολύ-αγαπημένα χάρη σε μια παράγραφο, και μια μέρα να παραγκωνιστεί από κάποιο άλλο χωρίς προφανή αιτία. Τέλος πάντων σκέφτηκα το κριτήριο ‘Δέκα βιβλία για να περάσεις καλά διαβάζοντας’, και δεν έχω βάλει μέσα κανένα από τα δικά μου βιβλία (παρόλο που γι αυτό τα γράφω, για να περνάνε καλά οι αναγνώστες όταν τα διαβάζουν). Κάποια από τα προτεινόμενα, είναι Σταθερές Αξίες μου εδώ και σαράντα-πενήντα χρόνια, κάποια είναι νέες προσθήκες. Αλλά στην πραγματικότητα, θα χρειαζόμουν πολλές σελίδες αν ήταν να χωρέσουμε ΟΛΑ τα αγαπημένα μου βιβλία, και πάλι θα περισσεύανε ένα σωρό…
1. «Ελληνική Μυθολογία», Νίκου Τσιφόρου, εκδόσεις Ερμής
Όλα τα βιβλία του Τσιφόρου είναι καταπληκτικά, γελάω από την πρώτη παράγραφο, μη σας πώ από το εξώφυλλο. Δυσκολεύομαι να διαλέξω ένα, το «Εμείς και οι Φράγκοι» ας πούμε είναι ΠΟΛΥ επίκαιρο, και το «Σταυροφορίες» σου εξηγεί ακριβώς το μπάχαλο των Σταυροφοριών, αλλά αυτό είναι το πρώτο που σκέφτηκα, και από τα αγαπημένα μου.
2. «Το τέλος της ιστορίας», Lydia Davis, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Γράφει υπέροχα, έχει πάρει ένα σκασμό βραβεία, αλλά κυρίως… μιλάει με χιούμορ ΚΑΙ με βάθος για την ερωτική σχέση που πάει κατά διαόλου. Διαβάζεται σαν νερό, και δεν σε αφήνει καθόλου στραβωμένο, που χωρίζουμε εμείς οι άνθρωποι κάθε τόσο.
3. «Άρτεμις», Andy Weir, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Μου είχε αρέσει το «Άνθρωπος στον Άρη», του ιδίου συγγραφέα, είναι πολύ τρελές ιστορίες, δηλαδή κανονικές, αλλά τοποθετημένες σε εξαντρίκ σημεία του Σύμπαντος, συγκεκριμένα, σε άλλους πλανήτες. Εδώ η ηρωίδα εκτός του ότι είναι κορίτσι, και στο περιθώριο των νόμων, ζει στον πλανήτη ‘Αρτεμις, και θέλει να κάνει την μεγάλη μπάζα. Πιο περιπέτεια, δεν υπάρχει.
4. «Το καπέλο του Βερμέερ», Brook Timothy , εκδ. Παπαδόπουλος
Τα στοιχεία που πετάει, τάχαμου τυχαία, ο ζωγράφος Βερμέερ στους πίνακές του, στην Ολλανδία του δέκατου έβδομου αιώνα, μας δείχνουν πώς ήταν η ζωή τότε, και ο κόσμος, και η καθημερινότητα. Όλα αυτά παρουσιάζονται όχι σαν πραγματεία αλλά σαν μυθιστόρημα σχεδόν, με ευχάριστο τρόπο, και ξεχαστικό, και τέλειο γενικότερα.
5. «Η μυστηριώδης νήσος», Ιούλιος Βερν, εκδόσεις Εστία
Το καλύτερο μυθιστόρημα του Βερν, του οποίου υπήρξα τρελή φαν, με πέντε ναυαγούς και έναν σκύλο που ξημερώνονται σε ένα νησί… πάρα πολύ μυστηριώδες, πράγματι. Από την ώρα που το ξεκινάς, δεν μπορείς να ξεκολλήσεις – και ψοφάς να βρισκόσουν κι εσύ σε αυτό το νησί, ναυαγός, έστω, αλλά στην Μυστηριώδη Νήσο…
6. «Στα μυστικά του Βάλτου», Πηνελόπη Δέλτα, εκδόσεις Ψυχογιός
Ο καμβάς είναι ο Μακεδονικός Αγώνας, η ιστορία εκτυλίσσεται (με μαγικό τρόπο) το 1907, ο μικρός Αποστόλης και ο Βούλγαρος Γιοβάν παραμένουν φιγούρες έμπνευσης, και η Ιστορία είναι το μπακ-γκράουντ της ιστορίας…. Το καλύτερο Ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα που έχω διαβάσει, έβερ.
7. «Το φύλλο, το πηγάδι και το αγγέλιασμα», Βασίλης Βασιλικός, εκδόσεις Τόπος
Τριλογία τόσο κλασσική, που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία, αλλά μπα… και το «μπα» είναι επειδή εκτός από κλασσική, η τριλογία είναι ΚΑΙ ανατρεπτική, επαναστατική, βάζει φυτίλια ακόμα και σήμερα. Τα τρία βιβλία είναι προφητικά, παρόλο που καθρεφτίζουν τα Σίξτυς, τόσο από την πλευρά της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας όσο και από την διάθεση του γράφοντος.
8. «Το σοφό παιδί», Χρήστος Χωμενίδης, εκδόσεις Πατάκης
Νομίζω ότι αυτό το μυθιστόρημα άλλαξε τον τρόπο που γράφουμε εμείς οι Έλληνες συγγραφείς – έφερε έναν αέρα λίγο Αμερικάνικο, πολύ μεταπολιτευτικό, με πολιτικό υπόβαθρο, με χιούμορ και με ουσία.
9. «Το τέλος μιας σχέσης», Γκράχαμ Γκρην, εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο Μόρις και η Σάρα και η παράνομη σχέση τους, πάνω στους βομβαρδισμούς του Λονδίνου, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι ανεβαστικό βιβλίο (ίσως το μόνο εδώ που δεν είναι) αλλά είναι γραμμένο σαν κέντημα, με την έλξη των δύο ηρώων να ακτινοβολεί μέσα από τις σελίδες, μαζί με τον Πόλεμο, και την πόλη που καταστρέφεται γύρω τους…
10. «The moons of Jupiter», Alice Munro
Παρόλο που δεν υπάρχει μεταφρασμένο, το θεωρώ σημαντικό βιβλίο, και με επηρέασε πολύ στο γράψιμο. Είναι ένα διήγημα δεκαεπτά σελίδων (κυκλοφορεί ως συλλογή διηγημάτων στα Αγγλικά), με θέμα την αλήθεια και πως αλλάζει με τον χρόνο, και τις επιλογές των ανθρώπων που αγαπάμε. Η ηρωίδα πάει στο Πλανητάριο και μιλάει με τον ηλικιωμένο πατέρα της για τον Γανυμήδη, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Δία. Δεν έχω διαβάσει πιο βαθιά και ταυτόχρονα ανάλαφρη αναφορά στον θάνατο, ίσως ούτε και στην ζωή…
