Το βιβλίο «Τα μαθηματικά της αγάπης» αποτελεί ένα εγχειρίδιο αποκωδικοποίησης της ανθρώπινης ερωτικής συμπεριφοράς. Όπως έλεγε και ο Γαλιλαίος, το σύμπαν είναι γραμμένο στην γλώσσα των μαθηματικών.
Η συγγραφέας του βιβλίου Hannah Fry αποφάσισε να καταγράψει επιγραμματικά, αλλά απολύτως καίρια την καθημερινότητα των singles αυτού του πλανήτη, χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα. Σκοπός της ήταν να μελετήσει τα μοτίβα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, από τις επαναστάσεις και την τρομοκρατία, μέχρι το εμπόριο, τις καθημερινές αγορές και τις ερωτικές σχέσεις.
Αλλά πώς τα μαθηματικά μπορούν να σε βοηθήσουν να επιλέξεις και να κατακτήσεις το ιδανικό για σένα ταίρι;
Η Fry στο εισαγωγικό κεφάλαιο του βιβλίου «Τα μαθηματικά της αγάπης» αναλύει και απομυθοποιεί το ερώτημα Fermi που είχε θέσει το 2010, ο μαθηματικός Peter Backus. Με πόσες κοπέλες θα μπορούσε να βγει ραντεβού; Ένα ερώτημα στο οποίο κατέληγε στο συμπέρασμα ότι στον γαλαξία μας υπήρχαν περισσότεροι ευφυείς πολιτισμοί, απ’ ότι κοπέλες με τις οποίες θα μπορούσε να βγει ραντεβού.
Σε επόμενο κεφάλαιο εξηγεί πότε πρέπει να σταματήσει κάποιος να βγαίνει ραντεβού και πότε να παντρευτεί (θεωρία βέλτιστης παύσης) παραπέμποντας στο παιχνίδι του Googol του Martin Gardner.
Η συγγραφέας αναφέρει ότι βασική πηγή για τις μελέτες της υπήρξε ο δωρεάν διαδικτυακός ιστότοπος γνωριμιών OKCubid (που όλως τυχαίως ιδρύθηκε από μια ομάδα μαθηματικών) ο οποίος βασίζεται σε ένα ευρηματικό αλγόριθμο, που παράγει ερωτηματολόγια και στην συνέχεια βαθμολογεί ζευγάρια για να δείξει πόσο ταιριάζουν.
Ακόμη, εξηγεί με εύληπτα παραδείγματα πώς ο γραμμικός προγραμματισμός και οι πιθανότητες προβλέπουν κατά ένα μεγάλο ποσοστό την «συμβατότητα» δυο ανθρώπων, χωρίς να αναγνωρίζει ότι η πιθανότητα σφαλμάτων είναι μεγάλη.
Με λίγα λόγια θα λέγαμε ότι εκλαϊκεύει τα μαθηματικά έχοντας ως μότο ότι τα μαθηματικά έχουν μια ομορφιά που εμπεριέχει το ρεαλιστικό, το ιδιόμορφο και το αφηρημένο.
Η αγάπη –όπως και η ίδια η ζωή– είναι γεμάτη μαθηματικά μοντέλα
Ακολουθούν μερικά σημεία – κλειδιά του βιβλίου:
Το να φαίνεται ότι κάποιος θεωρητικά διαθέτει όλα τα επιθυμητά προσόντα, δε σημαίνει τίποτα μακροπρόθεσμα. Είναι ανώφελο να περιορίζει κάποιος την αναζήτηση του σε άτομα που καλύπτουν όλες του τις απαιτήσεις, μιας κι έτσι έρχεται αντιμέτωπος με μια ανέφικτη πρόκληση. Αντ’ αυτού, επιλέξτε δυο τρία πράγματα που είναι όντως σημαντικά και δώστε μια ευκαιρία στους άλλους. Μπορεί να εκπλαγείτε ευχάριστα.
Φαίνεται ότι η συμμετρία του προσώπου έχει σημασία μόνο για τις φωτογραφίες. Στη πραγματική ζωή πολλοί έλκονται από μη συμμετρικά χαρακτηριστικά. Επειδή όχι μόνο έχουν πιο έντονη προσωπικότητα, αλλά επειδή οι άνθρωποι με μη συμμετρικά χαρακτηριστικά συχνά θεωρούνται και πιο ειλικρινείς. Όταν μιλάμε, το 76% από εμάς θα παρουσιάσει μια πιο αισθητή κίνηση στη δεξιά πλευρά του στόματος.
Αν μπορείτε να αντέξετε την περιστασιακή και άβολη περίπτωση της απόρριψης, αν καταφέρετε να πάρετε την πρωτοβουλία, σίγουρα θα βγείτε κερδισμένοι. Είναι πάντα καλύτερο να κάνεις το πρώτο βήμα, παρά να περιμένεις να το κάνουν οι άλλοι. Συνεπώς, βάλτε υψηλούς και συχνούς στόχους.
Το πρόβλημα είναι ότι δε γνωρίζουμε τι πραγματικά θέλουμε, παρά μόνο αφότου το βρούμε. Αντίθετα με το Amazon ή με το Netflix, όπου πράγματι ξέρουμε ποιο είναι το γούστο μας στις ταινίες και σε άλλα προϊόντα, ένα ερωτηματολόγιο δεν είναι αρκετό για να προβλέψει ποιος θα μας κάνει ευτυχισμένους.
Να είστε ξεκάθαροι. Μην παίζετε παιχνίδια μέσα στο παιχνίδι. Το να εκμεταλλεύεστε ή να εξαπατάτε κάποιον σε μία γνωριμία δεν θα έχει καλά αποτελέσματα μακροπρόθεσμα. Με μια άμεση στρατηγική θα έχετε τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.
Πολλά μπορούν να συμβούν όταν δύο άτομα κάνουν σεξ για πρώτη φορά, όπως ο ερχομός μια καινούριας ζωής, ένα καινούριο σεξουαλικό νόσημα, αμοιβαία ντροπή και πού και πού ευχαρίστηση. Ωστόσο, υπάρχει ένα πράγμα που ισχύει κάθε φορά που δύο άνθρωποι κάνουν σεξ: δημιουργούν ανάμεσά τους έναν σύνδεσμο σε ένα υποθετικό δίκτυο. Αυτές οι ενώσεις δεν μπορούν να αναιρεθούν, όσο κι αν το θέλει κάποιος μόλις επικρατήσει και πάλι η σύνεση. Είναι επίσης αμφίδρομες: και τα δύο άτομα αυξάνουν το σύνολο των σεξουαλικών τους συντρόφων κάθε φορά που γίνεται μια νέα σύνδεση. Αυτοί οι ξεκάθαροι και σαφώς ορισμένοι σύνδεσμοι καθιστούν το δίκτυο της σεξουαλικής επαφής μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περίπτωση μελέτης για τους επιστήμονες και τους μαθηματικούς.
Ας υποθέσουμε ότι ξεκινάτε να βγαίνετε ραντεβού στην ηλικία των 15 και ότι ιδανικά θέλετε να αποκατασταθείτε περίπου στα 40. Στο πρώτο 37% του συνόλου των ραντεβού σας (λίγο μετά τα 24α γενέθλια σας), θα πρέπει να απορρίψετε τους πάντες. Αξιοποιήστε αυτό το διάστημα για να καταλάβετε τι κυκλοφορεί εκεί έξω και τι περιμένετε πραγματικά από έναν σύντροφο. Όταν τελειώσει η φάση της απόρριψης, επιλέξτε το επόμενο άτομο που θα εμφανιστεί και θα είναι καλύτερο απ’ όσα έχετε γνωρίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Για να είμαστε ευτυχισμένοι για πάντα δεν αρκεί να ανεχόμαστε τα παράπονα. Για αρχή αξίζει να προσθέσουμε ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται στη συζήτησή σας θα πρέπει να συνεχίσει να είναι άμεση και κατανοητή. Βέβαια, πάντοτε υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο βελτίωσης για σεβασμό στον σύντροφό σας, παρά να επιτρέπετε στον εαυτό σας να αισθάνεστε θύμα της συμπεριφορά σας.
Από την αξιολόγηση της καλύτερης στρατηγικής για τα διαδικτυακά ραντεβού μέχρι την αφηρημένη έννοια της ομορφιάς, η Fry αποδεικνύει με οξυδέρκεια, ευφυΐα και χιούμορ ότι τα μαθηματικά είναι ένα αναπάντεχα χρήσιμο εργαλείο για να διαπραγματευόμαστε τα πολύπλοκα, άλλοτε μπερδεμένα κι άλλοτε εξοργιστικά, μα πάντα ενδιαφέροντα, μαθηματικά μοντέλα της αγάπης.
Στο βιβλίο της παρασύρει τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι μέσω των μαθηματικών μοντέλων που ορίζουν την ερωτική μας ζωή, επιχειρώντας να δώσει απάντηση σε κάποιες από τις πιο κοινές και ταυτόχρονα περίπλοκες ερωτήσεις σχετικά με την αγάπη:
Πόσο πιθανό είναι να ερωτευτείς;
Πόσες πιθανότητες έχει να κρατήσει η σχέση σου;
Πώς λειτουργούν οι ιστότοποι γνωριμιών;
Πότε πρέπει να παντρευτείς;
Πώς μπορείς να αποφύγεις το διαζύγιο;
Πότε είναι φρόνιμο να συμβιβαστείς;
Μπορεί η θεωρία παιγνίων να μας βοηθήσει να αποφασίσουμε
αν πρέπει να τηλεφωνήσουμε πρώτοι μετά από ένα ραντεβού;
Τα μαθηματικά της αγάπης είναι ένα βιβλίο διδακτικό, όπου η ανάγνωση του δεν προϋποθέτει ιδιαίτερο μαθηματικό υπόβαθρο και περιλαμβάνει ψηφίδες πιθανοτήτων, γραμμικού προγραμματισμού, θεωρίας παιγνίων και διακριτών μαθηματικών.
Τελικά, το σύμπαν είναι ένα βιβλίο γραμμένο στη μαθηματική γλώσσα. Ας αναζητήσουμε λοιπόν την τέλεια εξίσωση!
Το βιβλίο αποτελεί επέκταση μιας δημοφιλούς ομιλίας της Fry στο TED.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
H δρ Hannah Fry είναι μαθηματικός στο UCL, στο Κέντρο Χωρικής Ανάλυσης (CASA). Παράλληλα με την ακαδημαϊκή θέση της, είναι πρέσβειρα του UCL, μεταφέροντας έτσι την απόλαυση των μαθηματικών από τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα σε θέατρα, μπαρ και σχολεία. Είναι επίσης συμπαρουσιάστρια στο Υoutube Channel του BBC Worldwide και εμφανίζεται τακτικά στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο στη Μεγάλη Βρετανία.
