«Πρέπει να τολμάμε, με την πλήρη έννοια της λέξης, να μιλάμε για αγάπη χωρίς να φοβόμαστε μην μας πουν γελοίους, υπερβολικά συναισθηματικούς ή μη επιστημονικούς, αν όχι και αντιεπιστημονικούς. Πρέπει να τολμάμε, για να πούμε επιστημονικά κι όχι απλώς να φλυαρούμε, ό,τι μελετάμε, μαθαίνουμε, διδάσκουμε, γνωρίζουμε με ολόκληρο το σώμα μας. Τα κάνουμε όλα αυτά με συναίσθημα, με πάθος, με επιθυμίες, με φόβο, με αμφιβολίες και με κριτική σκέψη. Ωστόσο, ποτέ δε μελετάμε, δε μαθαίνουμε, δε διδάσκουμε ή δε γνωρίζουμε μόνο με την κριτική σκέψη»
Οι σκέψεις του Paulo Freire (2006) στις Δέκα Επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν, αν και διατυπωμένες χρόνια πριν είναι ακόμα επίκαιρες. Οραματιζόμενος ένα σχολείο που σκέφτεται, συμμετέχει, δημιουργεί, μιλά, αγαπά, φαντάζεται, αγκαλιάζει με πάθος και λέει ναι στη ζωή, παρακινεί τους/τις παιδαγωγούς να νιώθουν τη χαρά της ζωής να ξεχειλίζει μέσα τους ώστε να μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία του. Παράλληλα, υπογραμμίζει τη σημασία της ενότητας και των συλλογικών αγώνων. Στην προσπάθεια που εκτελεί ο Freire για την σημαντικότητα της αλληλεπίδρασης της μάθησης και της διδασκαλίας, αναφέρει πως «δεν υπάρχει διδασκαλία δίχως τη μάθηση». Με την έκφραση αυτή, αναφέρεται φυσικά σε ένα γεγονός, το οποίο μέχρι και την σημερινή εποχή θεωρούνταν δεδομένο: για την ύπαρξη της έννοιας της διδασκαλίας, δεν απαιτείται μονάχα η διδασκαλία προς ένα σύνολο μαθητών, αλλά και η διδασκαλία προς τον ίδιο τον διδάσκοντα. Φυσικά, όπως είπε και ο Αριστοτέλης, μέσα από την συνήθεια και την συνεχόμενη εξάσκηση και πρακτική, ο άνθρωπος καταφέρνει να φτάσει στον στόχο του, έχοντας αφομοιώσει όλα τα απαραίτητα. Στην ίδια θέση προβαίνει και ο Freire στην πρώτη επιστολή, στην οποία ξεκαθαρίζει πως για να προβεί κανείς σε μια διδασκαλική πράξη, θα πρέπει να προετοιμάζεται διαρκώς.
Από το οπισθόφυλλο:
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλους όσους διδάσκουν και τους καλεί να στοχαστούν κριτικά για το νόημα της διδακτικής πράξης, καθώς και για τη σημασία της μάθησης. Είναι ένα βιβλίο σημαντικό όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς αλλά και για όλους όσους με οποιονδήποτε τρόπο έχουν σχέση με την εκπαίδευση και τις διαδικασίες που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της.
Ο Paulo Freire υπήρξε παιδαγωγός με οικουμενική αναγνώριση που έζησε στη Βραζιλία. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες και έχουν πραγματοποιήσει επανειλημμένες εκδόσεις. Οι ιδέες και οι απόψεις του έχουν επηρεάσει την παιδαγωγική επιστήμη σε όλο τον κόσμο.
