Πολλοί υποστηρίζουν ότι το να δημιουργηθεί μια αληθινά καλή ιστορία, μια ιστορία που θα κάνει όσους τη διαβάσουν να ταυτιστούν, να συγκινηθούν και να ζήσουν για λίγο στον κόσμο της είναι μια ικανότητα που αγγίζει την μαγεία. Το μυθιστόρημα «Το τελευταίο αίνιγμα» της Marisha Pessl είναι ένα από αυτά τα βιβλία που ξεχωρίζουν με την αύρα τους και μένουν αξέχαστα. Η σκοτεινή ιστορία που ξεδιπλώνεται μέσα σε 800 σελίδες είναι – χωρίς υπερβολές – αριστουργηματική.
Το μυθιστόρημα «Το τελευταίο αίνιγμα» μας μεταφέρει στη Νέα Υόρκη, στον μυστηριώδη κόσμο του αινιγματικού σκηνοθέτη – «μύθου» Stanislas Cordova. Η πανέμορφη και ταλαντούχα κόρη του, Ashley Cordova, βρίσκεται νεκρή σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη. Ο δημοσιογράφος Scott McGrath μαθαίνει από τους πρώτους τα νέα για τη συμφορά που έπληξε τον θανάσιμο εχθρό του, τον βραβευμένο σκηνοθέτη που έχει αποτραβηχτεί στην απομονωμένη βίλα του και δεν έχει κάνει καμία δημόσια εμφάνιση για πάνω από 30 χρόνια και παρόλο που οι Αρχές αποδίδουν τον θάνατο της σε αυτοκτονία, εκείνος αποφασίζει. Μερικά χρόνια πριν, ο McGrath είδε την καριέρα και την οικογενειακή του ζωή να καταρρέουν όταν διέδωσε ότι είχε στην κατοχή του στοιχεία που ενοχοποιούσαν το σκηνοθέτη για το φόνο ενός κοριτσιού που διαπράχθηκε ως αντιγραφή ενός φόνου που διαδραματιζόταν σε κάποια ταινία του. Πεπεισμένος ότι η αλήθεια δεν είναι μόνο αυτή που φαίνεται και μην έχοντας πλέον τίποτα να χάσει, έρχεται αντιμέτωπος με όλα όσα έχουν γραφτεί για τις σκοτεινές ταινίες του Cordova και ρισκάρει να χάσει τα πάντα ακόμη μια φορά.
Αρχίζει και πάλι την έρευνα, μέσα από αντικρουόμενες και όχι ιδιαίτερα αξιόπιστες μαρτυρίες για τον Cordova, από ανθρώπους που τον γνώρισαν ή που νομίζουν ότι συναντήθηκαν μαζί του, και από τα στοιχεία που εντοπίζει στο site των οπαδών του. Στον μονόδρομο που διάλεξε βρίσκει δυο συμπαραστάτες, που στην πορεία αποκτούν ολοένα και πιο προσωπική σύνδεση.Αυτοί οι ετερόκλητοι χαρακτήρες θα γίνουν ομάδα και θα παγιδευτούν σε έναν λαβύρινθο που μπορεί να τους καταπιεί για πάντα. Μαγεία, εγκεφαλικά παιχνίδια, ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις, αναξιόπιστοι μάρτυρες και αφοσιωμένοι λάτρεις του σκηνοθέτη που είναι αποφασισμένοι να τους σταματήσουν.
Η Marisha Pessl μας συστήνει έναν από τους πιο σκοτεινούς λογοτεχνικούς ήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας, τον Stanislas Cordova. Όσοι βρίσκονται γύρω του δεν έχουν καλή κατάληξη. Οι ταινίες του δεν υπάρχουν στο εμπόριο και προβάλλονται μυστικά από θαυμαστές του σε εγκαταλελειμμένα κτίρια ή σε υπόγειες σήραγγες. Είναι τόσο τρομακτικές , ώστε πολλοί από το κοινό λιποθυμούν. Άλλοι , όμως, νιώθουν ευχαρίστηση, επειδή πιστεύουν ότι μέσω του φόβου αφήνουν πίσω τον παλιό τους εαυτό και «διαβαίνοντας την κόλαση, ξαναγεννιούνται». Πρόκειται για τον άνθρωπο που υποστήριξε στη μία και μοναδική του συνέντευξη στo «Rolling Stone» ότι : «Ο θανάσιμος φόβος είναι τόσο σημαντικός στη ζωή μας όσο η αγάπη. Φτάνει στον πυρήνα του είναι μας και μας δείχνει ποιοι είμαστε. Θα κάνεις πίσω και θα καλύψεις τα μάτια σου; Ή θα έχεις τη δύναμη να βαδίσεις ως το γκρεμό και να κοιτάξεις πέρα; Θέλεις να ξέρεις τι βρίσκεται εκεί έξω ή να ζεις στη σκοτεινή ψευδαίσθηση μες στην οποία ο εμπορικός κόσμος μας κρατάει πεισματικά σφραγισμένους, σαν τυφλές κάμπιες σ’ ένα αιώνιο κουκούλι; Μπορείς να παλέψεις να βγεις απ’ αυτό και να πετάξεις; Ή θα κουλουριαστείς με τα μάτια κλειστά και θα πεθάνεις;»
Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο εντελώς διαφορετικό για τον καθένα. Ρεαλιστικό για ρεαλιστές και υπερβατικό για όσους πιστεύουν στην ύπαρξη υπερφυσικών δυνάμεων και, φυσικά, με ανοιχτό τέλος. Έχει γρήγορη αφήγηση και απίστευτα ενδιαφέρουσα πλοκή, αγωνία, και πολλές ανατροπές, αλλά δεν είναι μόνο αυτό που γοητεύει. Στη πραγματικότητα, η Pessl έκανε πολλά περισσότερα από το να γράψει απλώς μια αστυνομική ιστορία. Η συμμετοχή του αναγνώστη είναι άμεση, καθώς στο βιβλίο συναντάμε από ειδησεογραφικά νέα και αποσπάσματα συνεντεύξεων μέχρι κρυφές ιστοσελίδες. Όλα αυτά τα στοιχεία σχετίζονται με τον Cordova και εντείνουν την αγωνία. Με μαεστρία, η συγγραφέας στήνει ένα σκηνικό δράσης το οποίο δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση ότι συμμετέχει και ο ίδιος στην έρευνα.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλογραμμένο θρίλερ που σε συναρπάζει από την πρώτη σελίδα και σε κρατάει δέσμιο της πλοκής και του σασπένς. Αν σας γοητεύει το διαφορετικό, το αριστούργημα «Το τελευταίο αίνιγμα» με τον ελκυστικό του λαβύρινθο θα σας συναρπάσει.Όπως σημειώνει και ο μεταφραστής Αύγουστος Κορτώ : «Θα θυμάμαι για πάντα τον σκοτεινό Κορντόβα και θα λατρεύω τις ταινίες του, κι ας ξέρω πως δεν πρόκειται να τις δω ποτέ».
