Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα αποτελεί πλέον ένα πεδίο αμφισβήτησης καθώς, λόγω των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, αντιμετωπίζει ευρωσκεπτικιστικά διλήμματα. Προφανώς, αυτό το δίλημμα το έχουν αντιληφθεί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες έχουν βρεθεί -ουκ ολίγες φορές- αντιμέτωπες με κόμματα που προωθούν αυτό το ιδεολογικό ρεύμα και τα οποία προέρχονται είτε από το χώρο της Δεξιάς είτε της Αριστεράς. Επομένως, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο, άδραξε την ευκαιρία να εκθέσει το «όραμά» του για μία Ευρώπη «πολλών ταχυτήτων» που θα εντείνει του δεσμούς μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών και θα διασφαλίσει το μέλλον της Ένωσης.
Το κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη
Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε ένα σταυροδρόμι που καλείται να επιλέξει είτε τη διατήρηση είτε τη σταδιακή διάλυση. Η οικονομική κρίση του 2008-09 σε συνδυασμό με την ανάδυση ζητημάτων περί κυβερνητικής διαφθοράς προκάλεσαν ένα κλίμα έντονης καχυποψίας και αποστροφής απέναντι στις κυβερνήσεις. Αυτό το ρήγμα προκάλεσε την εμφάνιση και εδραίωση ευρωσκεπτικιστικών τάσεων οι οποίες συνεχίζουν να επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Αν ανατρέξουμε στις πρόσφατες γαλλικές εκλογές αλλά και στις γερμανικές, παρατηρούμε μια άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων με αντιευρωπαϊκό προσανατολισμό. Τόσο το Εθνικό Μέτωπο της Marine Le Pen όσο και η Εναλλακτική για την Γερμανία (ΑfD), σημείωσαν μεγάλη άνοδο, όπου μάλιστα το τελευταίο εξελέγη δεύτερη δύναμη.
Επιπροσθέτως, ένα ακόμη παράδειγμα που επιβεβαιώνει αυτήν την τάση είναι το brexit. H απόφαση της Βρετανίας για την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσαρέσκειας απέναντι στη Ένωση. Επίσης, αντιευρωπαϊκά αισθήματα συναντώνται και στην Ελλάδα, τα οποία συνδέονται άμεσα με την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική και επιτάσσουν την αποδέσμευση της χώρας από την Ευρωζώνη. Αυτή η άποψη συνήθως εκφράζεται συνήθως από το χώρο της αριστεράς (Λ.Α.Ε.).
Τέλος, η προσφυγική κρίση έχει κλονίσει συθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η αδυναμία της Ε.Ε. να διαχειριστεί το ζήτημα έχει εντείνει αφενός την άποψη περί «φθοράς» της Ε.Ε. και αφετέρου έχει ενισχύσει τις ξενοφοβικές τάσεις. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη η στροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής προκειμένου να αποφευχθεί η αποσάθρωσή της.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του Μακρόν
Σε ομιλία στην Σορβόννη, ο Γάλλος Πρόεδρος παρουσίασε το δικό του σχέδιο για την Ε.Ε. Πρόκειται για ένα σχέδιο «πολλών ταχυτήτων» που, κατά τον ίδιο, θα συμβάλλουν στην ένταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ο Πρόεδρος Μακρόν, έχοντας επίγνωση των αλλαγών που συντελούνται στο εσωτερικό της ηπείρου, θέλησε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη μεταβατική περίοδο για την Ευρώπη, παρουσιάζοντας το ευρωπαϊκό του πρόγραμμα.
Ο στόχος του προγράμματος του Μακρόν, όπως τόνισε και ο ίδιος, «είναι η ανοικοδόμηση μίας κυρίαρχης, ενωμένης και δημοκρατικής Ευρώπης». Αρχικά, πρότεινε τη δημιουργία μιας οικονομικής κυβέρνησης της Ευρωζώνης, με έναν Υπουργό Οικονομικών και έναν κοινό προϋπολογισμό: «κοινό προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση κοινών επενδύσεων και για να εξασφαλίσουμε τη σταθερότητα». Επιπλέον, η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης συναντάται και στο επίπεδο της άμυνας. Πιο συγκεκριμένα προτάθηκε η ιδέα για έναν κοινό αμυντικό προϋπολογισμό της Ε.Ε. έτσι ώστε να υπάρχει μια ενιαία προστασία.
Έπειτα αναφέρθηκε στο προσφυγικό, όπου πρότεινε αφενός την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων -Μεσόγειος- και αφετέρου την απόσπαση ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη καλύτερη δυνατή ενσωμάτωση των προσφύγων. Στα πλαίσια αυτού του ζητήματος, έκρινε σημαντική τη συνεργασία με τις αφρικανικές κυβερνήσεις, έτσι ώστε να υπάρξει κάποιος έλεγχος στις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές.
Οι τοποθετήσεις του Γάλλου Προέδρου χαιρετίστηκαν από τη Γερμανίδα καγκελάριο η οποία παραδέχτηκε πως «στην ομιλία του προέδρου της Γαλλίας υπάρχει μία καλή βάση ώστε να συνεχιστεί η εντατική συνεργασία ανάμεσα στην Γαλλία και την Γερμανία». Ωστόσο, η αποδοχή αυτών των μεταρρυθμίσεων, σε συνδυασμό με το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους (FDP), που είναι αντίθετοι με τις γαλλικές ιδέες για την Ευρώπη, θα είναι μια πρόκληση για την Μέρκελ. Εντούτοις, αντιλαμβανόμενη το διακύβευμα που τίθεται -περί διατήρησης του ευρωπαϊκού στερεώματος- θεωρεί απαραίτητη την χάραξη νέας πολιτικής. «Είμαι βαθιά πεπεισμένη ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει ως έχει αλλά πρέπει να εξελιχθεί στο μέλλον.»
Παρόλα αυτά, ο Γάλλος Πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά εσωτερικών ζητημάτων. Η εργασιακή μεταρρύθμιση που θέλει να εφαρμόσει προκάλεσε την αντίδραση της γαλλικής κοινωνίας. Συνεπώς, σε ένα πρώτο επίπεδο ο Μακρόν πρέπει να εξασφαλίσει την ομοφωνία στο εσωτερικό της χώρας του. Η εικόνα μιας ενωμένης και συμφιλιωμένης Γαλλίας θα αποτελέσει «avantage» για τον Γάλλο Πρόεδρο, όταν πλέον αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την ανοικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης.
