Είναι ευρέως γνωστό πως το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου καταλαμβάνεται από την πατριαρχία. Ένα σύστημα στο οποίο τον πρώτο λόγο έχουν οι άνδρες ενώ οι γυναίκες διαδραματίζουν έναν δευτερεύοντα ρόλο. Ωστόσο, υπάρχουν και οι κοινωνίες εκείνες όπου τα πράγματα διαφέρουν από αυτό που έχουμε συνηθίσει και που, μάλιστα, μας έχουν πλασάρει ως αποδεκτό και φυσιολογικό. Μπορεί να είναι δύσκολο να τις εντοπίσουμε, όμως υπάρχουν και στηρίζονται στη μητριαρχία, στο σύστημα δηλαδή εκείνο στο οποίο προτεραιότητα έχει η μητρική φιγούρα. Ας γνωρίσουμε μερικές από αυτές παρακάτω.
Minangkabau, Ινδονησία
Η Minangkabau βρίσκεται στη Δυτική Σουμάτρα και είναι η μεγαλύτερη μητριαρχική κοινωνία στον κόσμο. Σε αυτήν, η περιουσία, η γη και το οικογενειακό όνομα περνούν από μητέρα σε κόρη. Το πιο σημαντικό πρόσωπο της κοινωνίας πιστεύεται πως είναι η μητέρα, ενώ αν μια γυναίκα μείνει έγκυος όλοι επιθυμούν το πρώτο της παιδί να είναι κορίτσι. Επιπλέον, αν και οι άνδρες είναι εκείνοι που κατέχουν τα ηνία των θρησκευτικών και πολιτικών υποθέσεων, δεν είναι λίγες οι γυναίκες που διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο σε αυτούς τους τομείς. Τέλος, μετά τον γάμο κάθε γυναίκα αποκτά στο σπίτι τον δικό της χώρο ξεκούρασης, στον οποίο η ίδια αποφασίζει για το αν θα κοιμηθεί μαζί της ο άντρας της ή όχι.
Mosuo, Κίνα
Η Mosuo θεωρείται η “τελευταία μητριαρχική κοινωνία” της Κίνας. Σε αυτήν, όπως και στην Minangkabau, η περιουσία κληρονομείται από τις γυναίκες, οι οποίες είναι υπεύθυνες και για τη διαχείριση του νοικοκυριού, ενώ τον πρώτο λόγο σε όλα τα ζητήματα έχει πάντα η γιαγιά του σπιτιού. Επιπλέον, λόγω του ότι τα παιδιά γεννιούνται εκτός γάμου, καταδικάζεται ως κοινωνία “ανύπαντρων μητέρων”. Στην περίπτωση, μάλιστα, που τα παιδιά που θα γεννηθούν είναι αγόρια, επιδιώκεται η υιοθεσία κοριτσιών συνήθως από συγγενικά πρόσωπα. Γενικά, πρόκειται για μια κοινωνία που με πολλούς τρόπους απελευθερώνει τις γυναίκες από τον γάμο αλλά και τους παρέχει σεξουαλική ελευθερία αφού μπορούν να έχουν όσους ερωτικούς συντρόφους επιθυμούν.
Umoja, Κένυα
Άλλη μια μητριαρχική κοινωνία – χωριό είναι η Umoja η οποία βρίσκεται στην Κένυα. Στη συγκεκριμένη κοινωνία μία είναι η δεσπόζουσα αρχή: απαγορεύονται οι άνδρες. Το χωριό αυτό συγκροτήθηκε το 1990 από 15 γυναίκες που κατάφεραν να επιζήσουν έπειτα από πολλούς βιασμούς που υπέστησαν. Ακόμα και σήμερα προσφέρει άσυλο σε όσες γυναίκες έχουν βιώσει καταναγκαστικές – κακοποιητικές συμπεριφορές από άνδρες όπως παιδικό γάμο, ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, ενδοοικογενειακή βία κ.ά. Το εισόδημα αυτών των γυναικών προέρχεται από ένα στοιχειώδες αντίτιμο εισόδου το οποίο χρεώνουν στους τουρίστες που θέλουν να επισκεφθούν το χωριό τους.
Bribri, Κόστα Ρίκα
Στην επαρχία Λιμόν της Κόστα Ρίκα ζουν και δραστηριοποιούνται οι Bribri, που οργανώνονται σε φυλές. Κάθε φυλή αποτελείται από μια εκτεταμένη οικογένεια της οποίας επικεφαλής είναι πάντοτε μια γυναίκα – μητέρα. Πρόκειται, λοιπόν, για μια ακόμη μητριαρχική κοινωνία στην οποία οι γυναίκες είναι αυτές που αναλαμβάνουν την οργάνωση και την ηγεσία της κοινότητάς τους. Είναι, επίσης, οι κληρονόμοι της γης και της περιουσίας αλλά και εκείνες που έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να συμμετέχουν στην παρασκευή του κακάο το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό αγαθό και χρησιμοποιείται στις ιερές τελετουργίες τους.
Nagovisi, Νέα Γουινέα
Μία τελευταία μητριαρχική κοινωνία, από τις πολλές που φαίνεται τελικά πως υπάρχουν στον κόσμο, είναι η Nagovisi που βρίσκεται σε ένα νησί δυτικά της Νέας Γουινέας. Σε αυτήν, όπως και σε άλλες κοινωνίες, η γη μεταβιβάζεται από την μητέρα στην κόρη. Οι γυναίκες εδώ μοιράζονται την ηγεσία με τους άνδρες και διαδραματίζουν μείζονα ρόλο στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων. Επιπλέον, έχουν κυρίαρχο ρόλο και στην παραγωγή τροφίμων ενώ οι άνδρες απλώς βοηθούν ορισμένες φορές με τις βαριές εργασίες. Μάλιστα, τις περισσότερες φορές οι άνδρες εξαρτώνται από την καλλιέργεια των γυναικών και αν, για παράδειγμα, ένα ζευγάρι τσακωθεί αυτές έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν να τους δώσουν φαγητό.
Πηγές:
Indonesia’s Minangkabau: The World’s Largest Matrilineal Society. Ανακτήθηκε από: https://www.thedailybeast.com/indonesias-minangkabau-the-worlds-largest-matrilineal-society
The kingdom of women: the society where a man is never the boss. Ανακτήθηκε από: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/apr/01/the-kingdom-of-women-the-tibetan-tribe-where-a-man-is-never-the-boss
The village where men are banned. Ανακτήθηκε από: https://www.theguardian.com/global-development/2015/aug/16/village-where-men-are-banned-womens-rights-kenya
Bribri Women Lead the Way in Community-Based Tourism in Costa Rica. Ανακτήθηκε από: https://www.culturalsurvival.org/publications/cultural-survival-quarterly/bribri-women-lead-way-community-based-tourism-costa-rica
MATRIARCHAL SOCIETIES. Ανακτήθηκε από: https://www.heliotricity.com/matriarchal-societies/
