Η είδηση της αύξησης των αμυντικών δαπανών του Ιράν ήρθε να αναστατώσει το ήδη τεταμένο κλίμα που επικρατεί στις διεθνείς σχέσεις. Μετά τις εξαγγελίες του Ιρανού Προέδρου Χασάν Ροχανί και την επιτυχή δοκιμασία πυραύλου, οι ΗΠΑ πέρασαν πάλι στις απειλές περί επιβολής αντιποίνων, οι οποίες, όχι απλά δεν μετρίασαν αλλά ενέτειναν την επιθυμία της Τεχεράνης για τη στρατιωτική της θωράκιση.
Τον Αύγουστο του 2017, το ιρανικό κοινοβούλιο προχώρησε στην ψήφιση ενός νέου νομοσχεδίου που αφορούσε την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Πρόκειται για ένα παράτολμο εγχείρημα, την ίδια στιγμή που ο περίγυρος του Ιράν έχει αρχίσει να μειώνει τις στρατιωτικές του δαπάνες, εξαιτίας της πτώσης των τιμών του πετρελαίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI για το 2016, η πλειοψηφία των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, έχουν μειώσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες λόγω αυτής της ύφεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν η Σαουδική Αραβία, το Νότιο Σουδάν και το Ιράκ, οι οποίες έχουν μειώσει πάνω από το 30% των στρατιωτικών τους δαπανών.
Αντιθέτως, το Κουβέιτ και το Ιράν, που είναι καλύτερα οικονομικά εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν τους κραδασμούς, μπορούν να τις υποστηρίξουν οικονομικά, χωρίς να υποστούν μειώσεις. Συνεπώς, ενώ ο περίγυρος του Ιράν αρχίζει να φθίνει, η χώρα προετοιμάζεται να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, αφενός μέσω της οικονομικής εδραίωσης, αφετέρου μέσω της στρατιωτικής υπεροχής. Αυτή η κατάσταση εγείρει την ανησυχία των ΗΠΑ, καθώς φαίνεται να αμφισβητείται η επιρροή της στην περιοχή.
Προσφάτως, ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ροχανί, σε ομιλία του κατά τη διάρκεια εορταστικών εκδηλώσεων, δήλωσε πως η χώρα του θα ενισχύσει τα πυρηνικά της προγράμματα παρά τις επικρίσεις των ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμενος στην αναβάθμιση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας – χερσαίων, εναέριων, θαλάσσιων – διαβεβαίωσε πως η επικείμενη ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων θα συνεισφέρει στη βελτίωση της άμυνας της χώρας, εξηγώντας πως «η στρατιωτική μας ισχύ δεν αναπτύχθηκε για να επιτεθούμε εναντίον άλλων χωρών». Επίσης, ο ίδιος τόνισε πως η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών αποτελεί κρατική υπόθεση, τονίζοντας απερίφραστα ότι «δεν θα ζητήσουμε άδεια από κανέναν για να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας».
Η στάση των ΗΠΑ
Κατά τους τελευταίους μήνες, οι ΗΠΑ απειλούν το Ιράν με την επιβολή κυρώσεων, υπό το πρόσχημα ότι η Τεχεράνη καταφεύγει σε προκλητικές ενέργειες που υπονομεύουν τις προσπάθειες σταθεροποίησης στην περιοχή. Το γεγονός που όξυνε την πολεμική των ΗΠΑ ήταν η επιτυχής δοκιμή πυραύλου σε συνδυασμό με τις κυβερνητικές εξαγγελίες για ενίσχυση των αμυντικών δαπανών. Ωστόσο, η αποστροφή της αμερικανικής κυβέρνησης και ιδίως του Τραμπ προς τη Συμφωνία του 2015 εντοπίζεται από πολύ νωρίτερα, ήδη από την προεκλογική περίοδο όπου υποσχόταν πως θα «έσκιζε» τη συμφωνία. Σήμερα, ένα χρόνο αργότερα, φαίνεται πως εμμένει σε αυτή την άποψη και μάλιστα θεωρεί υπεύθυνη την ιρανική κυβέρνηση, η οποία μέσω των δοκιμών της αθέτησε τη Συμφωνία.
Θα δείτε τι θα κάνω πολύ σύντομα, τον Οκτώβριο.
Η συμφωνία με το Ιράν είναι μια από τις χειρότερες που έχω δει.
Joint Comprehensive Plan of Action – διεθνής συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Η Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA), ψηφίστηκε το 2015 μεταξύ έξι κρατών, εκ των οποίων το ένα ήταν οι ΗΠΑ. Αυτό το πρόγραμμα θα αποτελούσε εφαλτήριο για την επιστροφή του Ιράν στη διεθνή πολιτική σκηνή και οικονομία, καθώς για πολλά χρόνια, οι διεθνείς οικονομικές κυρώσεις το είχαν θέσει στο περιθώριο, υπό την προϋπόθεση ότι το Ιράν θα περιόριζε τα πυρηνικά του προγράμματα. Εντούτοις, τον τελευταίο χρόνο η συμφωνία απειλείται από τον Τραμπ, ο οποίος καταφεύγει σε νέες κυρώσεις κατά του Ιράν προκειμένου να περιοριστούν τα βαλλιστικά προγράμματα της χώρας.
Ο Ιρανός Πρόεδρος, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης και πεπεισμένος ότι ο κρατικός σχεδιασμός του Ιράν δεν παραβιάζει κάποιο σημείο της συμφωνίας, θεωρεί παράλογη τη στάση της αμερικανικής κυβέρνησης, που ουσιαστικά υπονομεύεται από μόνη της, «παραβιάζοντας διεθνείς συμφωνίες στις οποίες έχει δεσμευτεί, η νέα αμερικανική κυβέρνηση καταστρέφει την ίδια της την αξιοπιστία και υπονομεύει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας προς την ίδια». Επιπλέον, υπενθυμίζει το διεθνή χαρακτήρα της συμφωνίας για να αποδείξει πως οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται μονομερώς, αλλά από τη διεθνή κοινότητα. Κατά συνέπεια, η τύχη και το μέλλον αυτής της Συμφωνίας δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ.
Θα είναι κρίμα αν η συμφωνία διαλυθεί από νέους αλήτες στη διεθνή πολιτική.
Η συνθήκη ανήκει στη διεθνή κοινότητα και όχι σε μία ή δύο χώρες.
Advertising
Συνοψίζοντας μπορούμε να συμπεράνουμε πως το Ιράν επιδιώκει να ενισχύσει τη στρατιωτική του δύναμη, καθώς και να δομήσει και να διασφαλίσει ένα status quo που δεν θα μπορεί να αμφισβητηθεί εύκολα. Έτσι, οι ΗΠΑ αντιλαμβανόμενες την πρόθεση του Ιράν, επιδιώκουν να ανακόψουν αυτή την πορεία, ενώ παράλληλα εμπλέκονται και στη βορειοκορεατική κρίση. Επομένως, σε μια εκρηκτική συγκυρία κινδυνεύουν να ανοίξουν «τον ασκό του Αιόλου» και να παρασυρθούν μέσα στη δίνη που οι ίδιοι προκάλεσαν.
STOCKHOLM INTERNATIONAL PEACE RESEARCH INSTITUTE https://www.sipri.org/
