Στη σειρά άρθρων “Ξεχασμένα Διαμάντια” εστιάζουμε σε ταινίες που έχουν παραμεληθεί, υποτιμηθεί ή παραγνωριστεί από το σινεφίλ ή ευρύτερο κοινό.
Πιάνοντας το νήμα από εκεί που το αφήσαμε με το Girlfriends, στο παρόν κείμενο θα επικεντρωθούμε σε άλλη μια ταινία που έχει φεμινιστικά θέματα και έχει γυριστεί από γυναίκα. Πρόκειται για το κωμικό A New Leaf (1971) της Elaine May, η οποία επίσης υπογράφει το σενάριο και πρωταγωνιστεί. Η ιστορία αφορά τις προσπάθειες ενός τέως πλούσιου, νυν χρεοκοπημένου άντρα (Walter Matthau) να παντρευτεί και να σκοτώσει μια πάμπλουτη βοτανολόγο, με σκοπό να της αποσπάσει την τεράστια περιουσία της.
Η Πλοκή
Ο Henry Graham είναι ένας μεσήλικας εργένης που αναμφισβήτητα ζει πλουσιοπάροχα: οδηγεί φεράρι, έχει υπηρέτη, κάνει πτήσεις σε ιδιωτικό αεροπλάνο, συμμετέχει σε διάφορες λέσχες κλπ. Όλα αυτά όμως ανατρέπονται, όταν ο τραπεζίτης του τον ενημερώνει πως έχει ξοδέψει όλα του τα λεφτά και πια έχει μείνει άφραγκος. Για την μεγαλοαστική αφεντιά του Henry αυτό είναι απλά ανεπίτρεπτο. Έτσι, δανείζεται ένα ποσό από τον θείο του και οργανώνει ένα σχέδιο που του υπόσχεται οικονομική ευρωστία: να παντρευτεί μια πλούσια γυναίκα, να την δολοφονήσει και ουσιαστικά να της φάει την περιουσία. Το θύμα του το βρίσκει στο πρόσωπο μιας ατσούμπαλης βοτανολόγου, που ο εργοστασιάρχης πατέρας της της έχει αφήσει ένα τεράστιο απόθεμα χρημάτων. Henry και Henrietta σύντομα παντρεύονται και ο πρωταγωνιστής μας ευθύς αμέσως επιδίδεται στο σχέδιο του να δηλητηριάσει την σύντροφο του. Παρόλα αυτά, τα πλάνα του δεν δείχνουν να έχουν και τόση επιτυχία…
Η Κριτική
Το A New Leaf πρόκειται για μια απολαυστική μαύρη κωμωδία, που καταπιάνεται με μεγαλοαστικές εμμονές και τον τοξικό μισογυνισμό που μπορεί να δείχνει ένας καλοβολεμένος άντρας. Πράγματι, ο Henry φαίνεται πως απεχθάνεται θανάσιμα (κυριολεκτικά) την βοτανολόγο σύντροφο του, καθώς αυτή είναι αντίθετη με τις ελιτίστικες αξίες του: δεν εκτιμά το καλό κρασί, λερώνει με την απροσεξία της πανάκριβα χαλιά, δεν τρώει όπως πρέπει σε ένα καλό εστιατόριο κλπ. Όλα αυτά εξάπτουν τον μισογυνισμό του Henry, που μαζί με τις οικονομικές βλέψεις του μετουσιώνονται σε σχεδιασμό φόνου.
Συνεχίζοντας στα μισογυνικά θέματα, το A New Leaf φαίνεται να παίζει με το στερεότυπο της ατσούμπαλης, χαζής γυναίκας που πρέπει να συνετιστεί από τον έξυπνο και καθωσπρέπει άντρα. Η Henrietta-παρόλο που είναι διακεκριμένη βοτανολόγος-παρουσιάζεται ως μια άγαρμπη μοναχοκόρη, με μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες. Παρόλα αυτά, το να πει κανείς πως η ταινία είναι σεξιστική, θα ήταν μια επιφανειακή ανάγνωση. Αντίθετα, η Elaine May ξέρει πολύ καλά πως η υπερβολή ενός στερεοτύπου στην πραγματικότητα οδηγεί στην διακωμώδησή του. Το A New Leaf παρουσιάζει παλιομοδίτικες αντιλήψεις για ρόλους φύλου, μόνο και μόνο για να τις ειρωνευτεί, να τις μειώσει και να τις αντικρούσει.
Το A New Leaf επίσης είναι ιδιαίτερα αστείο: Elaine May και Walter Matthau δημιουργούν ένα ενδιαφέρον δίπολο ενεργητικότητας-παθητικότητας, με μια σειρά από αστείες σκηνές: πχ η Henrietta κρέμεται από ένα σκοινί για να πιάσει ένα φυτό και ο Henry -αντί απλά να την σπρώξει στον θάνατό της- διαβάζει ένα βιβλίο τοξικολογίας για το πώς να την δηλητηριάσει. Άλλες κωμικές σκηνές περιλαμβάνουν και τον διακριτικό υπηρέτη του Henry, ο οποίος διαβεβαιώνει τον εργοδότη του πως είναι ο μόνος που διατηρεί παραδόσεις που είχαν πεθάνει προτού καν γεννηθεί. Το μαύρο χιούμορ συνεχίζεται ως το τέλος, με τον κυνισμό του Henry σιγά-σιγά να απαλύνεται από το εγγενές ενδιαφέρον της Henrietta.
Τέλος, το A New Leaf θα μείνει στην ιστορία και για εξωταινιακούς λόγους. Πέρα από το ότι ξεπέρασε το budget, η αρχική εκδοχή της Elaine May άγγιζε τις 3 ώρες, πράγμα που το στούντιο δεν μπορούσε να ανεχτεί. Φήμες μάλιστα λένε πως η May έκρυψε τα αρνητικά του φιλμ κάτω από το κρεβάτι της, ενώ έκανε και μήνυση για να αφαιρεθεί το όνομά της ως σκηνοθέτιδος. Όπως και να έχει, ακόμα και αν το A New Leaf δεν εναρμονίστηκε πλήρως με το όραμα της δημιουργού της, πρόκειται για μια ανάλαφρη, έξυπνη, ψυχαγωγική και αστεία ταινία, που σίγουρα αξίζει να ανακαλύψετε.
