Το παρόν άρθρο, με τίτλο ΔΕΠΥ και τροχαία ατυχήματα σε ηλικιωμένους οδηγούς, αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα του πρωτότυπου άρθρου το οποίο μπορεί να βρεθεί εδώ.
Σε μια μελέτη σχετικά με τη συχνότητα της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και τη συσχέτισή της με τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ των ηλικιωμένων οδηγών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες οδηγοί με ΔΕΠΥ διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο σύγκρουσης σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους χωρίς ΔΕΠΥ.
Τα αποτελέσματα περιελάμβαναν τα συμβάντα απότομου φρεναρίσματος, τα αυτοαναφερόμενα συμβάντα κλήσεων κυκλοφορίας και τα τροχαία ατυχήματα.Μέχρι σήμερα, η έρευνα για τη ΔΕΠΥ και την ασφάλεια οδήγησης περιοριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες και λίγες μελέτες αξιολόγησαν τη συσχέτιση της ΔΕΠΥ με τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται ηλεκτρονικά στο JAMA Network Open.
Οι ηλικιωμένοι ενήλικες οδηγοί με ΔΕΠΥ είχαν διπλάσιες πιθανότητες, σε σχέση με τους συνομηλίκους τους χωρίς ΔΕΠΥ, να αναφέρουν εμπλοκή σε περιστατικά κλήσεων (22 έναντι 10 ανά εκατομμύριο μίλια που διανύθηκαν) και σε τροχαία ατυχήματα (27 έναντι 13,5 ανά εκατομμύριο μίλια που διανύθηκαν).
Η ΔΕΠΥ είναι μια χρόνια νευροαναπτυξιακή διαταραχή με συμπτώματα όπως η απροσεξία, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα.Αν και η ΔΕΠΥ θεωρείται συνήθως διαταραχή της παιδικής ηλικίας, μπορεί να επιμείνει στην ενήλικη ζωή και να επηρεάσει τις καθημερινές επιδόσεις των ηλικιωμένων ενηλίκων.
Στις ΗΠΑ, η αναφερόμενη συχνότητα εμφάνισης της ΔΕΠΥ είναι 9% έως 13% σε παιδιά ηλικίας κάτω των 17 ετών και 8% σε ενήλικες ηλικίας 18 έως 44 ετών.Η αναφερόμενη συχνότητα εμφάνισης της ΔΕΠΥ σε ενήλικες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της βελτιωμένης διάγνωσης.Γενικά, η συχνότητα εμφάνισης της ΔΕΠΥ μειώνεται όσο μεγαλώνει η ηλικία.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν ενεργοί οδηγοί ηλικίας 65 έως 79 ετών. Από τους 2,832 οδηγούς που μελετήθηκαν, οι 75 (2,6%) είχαν ΔΕΠΥ.Η συχνότητα εμφάνισης ΔΕΠΥ ήταν 7,2% μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων με άγχος ή κατάθλιψη. Η ΔΕΠΥ συσχετίστηκε με 7% αυξημένο κίνδυνο συμβάντων απότομου φρεναρίσματος, 102% αυξημένο κίνδυνο συμβάντων αυτοαναφερόμενων κλήσεων κυκλοφορίας και 74% αυξημένο κίνδυνο αυτοαναφερόμενων τροχαίων ατυχημάτων.
«Η έρευνα καλύπτει ένα κενό στα επιδημιολογικά δεδομένα για τη ΔΕΠΥ μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων και παρέχει πειστικά στοιχεία ότι οι ηλικιωμένοι ενήλικες οδηγοί με ΔΕΠΥ έχουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο σύγκρουσης από τους συνομηλίκους τους χωρίς ΔΕΠΥ».
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση της διάγνωσης και της κλινικής διαχείρισης της ΔΕΠΥ σε ηλικιωμένους ενήλικες είναι απαραίτητες για την προώθηση της ασφαλούς κινητικότητας και της υγιούς γήρανσης», παρατήρησε ο Yuxin Liu από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Columbia Mailman και πρώτος συγγραφέας.
Ο Dr. Li και οι συνεργάτες του, ξεκίνησαν το έργο LongROAD το 2014 για να κατανοήσουν και να καλύψουν τις ανάγκες ασφαλούς κινητικότητας των ηλικιωμένων οδηγών. Μια μελέτη του 2016 από τον Li και τους συνεργάτες του στο Journal of the American Geriatrics Society έδειξε ότι η υγεία επιδεινώνεται όταν οι ηλικιωμένοι σταματούν να οδηγούν.Στις αρχές του έτους, η ερευνητική ομάδα ανέφερε σε μια μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στο Artificial Intelligence in Medicine ότι τα δεδομένα οδήγησης τα οποία καταγράφονται από συσκευές καταγραφής εντός του οχήματος αποτελούν έγκυρους και αξιόπιστους ψηφιακούς δείκτες για την πρόβλεψη της ήπιας γνωστικής εξασθένησης και της άνοιας.
«Υπάρχουν 48 εκατομμύρια ηλικιωμένοι οδηγοί στις Ηνωμένες Πολιτείες.Καθώς η γήρανση του πληθυσμού συνεχίζεται, ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει τα 63 εκατομμύρια το 2030. Τα δεδομένα από το ορόσημο του έργου LongROAD, θα μας επιτρέψουν να εξετάσουμε τον ρόλο των ιατρικών, συμπεριφορικών, περιβαλλοντικών και τεχνολογικών παραγόντων στην ασφάλεια οδήγησης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας γήρανσης», δήλωσε ο Li, ο οποίος είναι επίσης Καθηγητής Αναισθησιολογίας στο Κολλέγιο Ιατρών και Χειρουργών Columbia Vagelos και Ιδρυτικός Διευθυντής του Κέντρου Επιστήμης και Πρόληψης των Τραυματισμών στο Columbia.
Βιβλιογραφία
Columbia University’s Mailman School of Public Health. (2023, October 4). Strong link between ADHD and car crashes in older adult drivers. ScienceDaily. Retrieved June 2, 2025 from www.sciencedaily.com/releases/2023/10/231004132403.htm
Liu, Y., Chihuri, S., Mielenz, T. J., Andrews, H. F., Betz, M. E., DiGuiseppi, C., Eby, D. W., Hill, L. L., Jones, V., Molnar, L. J., Strogatz, D., & Li, G. (2023). Motor Vehicle Crash Risk in Older Adult Drivers With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. JAMA network open, 6(10), e2336960.
Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/