Θυμάστε εκείνο το τραγουδάκι του ελληνικού κινηματογράφου που έλεγε “μια παντελονού περνάει, το νησί δε συγχωράει“; Ε, λοιπόν, αυτό το άρθρο αποτελεί αφιέρωμα σε μια από τις μεγαλύτερες “παντελονούδες” τόσο της μεγάλης οθόνης όσο και της μόδας. Και δεν είναι άλλη από την Katharine Hepburn, τη μοναδική που έχει καταφέρει να κερδίσει τέσσερα (!) βραβεία Όσκαρ, όλα για Α’ Γυναικείους Ρόλους και ως εκ τούτου να στεφθεί από το Αμερικανικό Κινηματογραφικό Ινστιτούτο ως “η μεγαλύτερη πρωταγωνίστρια” του Κλασσικού Κινηματογράφου του Hollywood. Τόσο με τους ρόλους, όσο και με τις ενδυματολογικές της επιλογές, αλλά και με τη συμπεριφορά της, απέδειξε πως υπήρξε ασυμβίβαστη και αντισυμβατική σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της καριέρας της. Η Katharine Hepburn που υπήρξε η επιτομή της μοντέρνας γυναίκας του 20ού αιώνα, έζησε ολόκληρη τη ζωή της πραγματικά ανεξάρτητη.
Τα Παιδικά Χρόνια
Η Katharine Hepburn γεννήθηκε στις 12 Μαϊου του 1907 στο Hartford του Connecticut και ήταν το δεύτερο από τα συνολικά έξι παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας της, Thomas Hepburn, ήταν ουρολόγος στο νοσοκομείο του Hartford και η μητέρα της, Katharine Martha Houghton ήταν διάσημη φεμινίστρια της εποχής. Και οι δύο αγωνίζονταν για την κοινωνική αλλαγή στις ΗΠΑ. Ο Thomas από την πλευρά του, βοήθησε στην ίδρυση της Ένωσης Υγιεινής στο New England, μέσα από την οποία οι πολίτες ενημερώνονταν για τα αφροδίσια νοσήματα, ενώ η Katharine ήταν επικεφαλής της Ένωσης Σουφραζετών του Connecticut και στη συνέχεια -μαζί με την Margaret Anger- υπέρμαχος της αντισύλληψης.
Κατά τη διάρκεια των παιδικών της χρόνων, η μικρή Katharine Hepburn ακολουθούσε πολλές φορές τη μητέρα της στις διαδηλώσεις για τη διεκδίκηση ψήφου των γυναικών. Και τα αδέρφια της, όμως, είχαν μεγαλώσει με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ελευθερία να εκφράζουν την άποψή τους και να συζητούν για όποιο θέμα επιθυμούσαν. Αυτή τους η τακτική, όπως ήταν αναμενόμενο, έφερνε τους γονείς της στο επίκεντρο σχολίων της κοινότητας που κατέκρινε τις προοδευτικές τους απόψεις. Η Hepburn, που παρέμεινε κοντά στην οικογένειά της σε ολόκληρη τη ζωή της, είπε πως από πολύ μικρή ηλικία είχε καταλάβει πόσο τυχερή ήταν που μεγάλωσε με δύο τόσο αξιόλογους γονείς, από τους οποίους πήρε τα θεμέλια για τη μετέπειτα επιτυχία της.
Η Katharine Hepburn ήταν ένα κοντοκουρεμένο αγοροκόριτσο που ήθελε να την αποκαλούν Jimmy, κολυμπούσε, έτρεχε, έκανε καταδύσεις, ιππασία και πάλη, ενώ έπαιζε τέννις και γκολφ, με το τελευταίο να είχε εξελιχθεί γρήγορα σε πάθος. Από τα παιδικά της χρόνια δεν θα μπορούσε να λείπει, φυσικά, και ο κινηματογράφος, στον οποίο πήγαινε κάθε Σάββατο, ενώ πολύ συχνά ανέβαζε και πρωταγωνιστούσε σε παραστάσεις για τη γειτονιά με 50 λεπτά το εισιτήριο.
Στις 3 Απριλίου του 1921, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Greenwich Village, η Katharine ανακάλυψε το πτώμα του μεγαλύτερου αδερφού της, Tom, στον οποίο είχε αδυναμία. Γύρω του ήταν δεμένο ένα σεντόνι, από το οποίο είχε κρεμαστεί. Αν και όλα τα σημάδια έδειχναν αυτοκτονία, η οικογένεια Hepburn υποστήριζε πως μάλλον επρόκειτο για κάποιο πείραμα. Όποια και να ήταν η αιτία, ο θάνατος αυτός έκανε την Hepburn νευρική, καταθλιπτική και καχύποπτη με τους ανθρώπους. Απέφευγε τα άλλα παιδιά και εγκατέλειψε το σχολείο, ενώ για πολλά χρόνια χρησιμοποιούσε την ημερομηνία γέννησης του Tom ως δική της. Ήταν με την έκδοση της αυτοβιογραφίας της το 1991, όταν αποκάλυψε τα πραγματικά της γενέθλια.
Τρία χρόνια αργότερα και για να ευχαριστήσει τη μητέρα της κυρίως, επέστρεψε στο σχολείο στο Bryn Mawr College. Η εμπειρία της εκεί δεν ήταν καθόλου ευχάριστη καθώς ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκε στα θρανία μετά από χρόνια απουσίας και αισθανόταν ανασφαλής και άβολη με τους συμμαθητές της, ενώ δυσκολευόταν με τις πολλές απαιτήσεις του κολεγίου. Αν και υπήρχε εμφανής έλξη προς το θέατρο, οι ρόλοι στις θεατρικές παραστάσεις του κολεγίου είχαν ως προϋπόθεση τους υψηλούς βαθμούς για την απόκτησή τους. Ίσως αυτό να ήταν και το μόνο της κίνητρο για να καταβάλει κάποια προσπάθεια. Έτσι, μόλις οι βαθμοί της άρχισαν να βελτιώνονται, η συμμετοχή της στις παραστάσεις ήταν όλο και πιο συχνή. Την τελευταία της χρονιά, μάλιστα, είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο “The Woman in the Moon“, με τις θετικές κριτικές που απέσπασε να επιβεβαιώνουν το σκοπό της να κυνηγήσει μια καριέρα στο θέατρο. Το πτυχίο που κατάφερε τελικά να αποκτήσει το 1928 αφορούσε τους τομείς της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας.
Πρωταγωνίστρια Μέσα Σε Τέσσερις Εβδομάδες
Η Katharine Hepburn αποφοίτησε από το κολέγιο με σκοπό να γίνει ηθοποιός. Έτσι, την επόμενη κιόλας μέρα, ταξίδεψε στη Βαλτιμόρη για να γνωρίσει τον Edwin H. Knopf, ιδιοκτήτη ενός θιάσου ρεπερτορίου, που -εντυπωσιασμένος από την ανυπομονησία της να ανέβει στη σκηνή- της έδωσε δύο ρόλους σε δύο από τις εβδομαδιαίες παραστάσεις του. Στην πρώτη της εμφάνιση απέσπασε θετικότατες κριτικές, με τη δεύτερη να μην έχει την ίδια τύχη. Έχοντας δεχτεί κριτική για την τσιριχτή φωνή της, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να κάνει φωνητική.
Τα σχέδιά της συμβάδισαν με αυτά του Knopf που είχε αποφασίσει να συμμετάσχει ως παραγωγός στο ανέβασμα της παράστασης “The Big Pond” στη Νέα Υόρκη, χρίζοντας έτσι την Katharine Hepburn ως understudy (θεατρικός όρος για την αναπληρωματική) της πρωταγωνίστριας. Και επειδή η τύχη βοηθά τους τολμηρούς, μία εβδομάδα πριν την πρεμιέρα, η πρωταγωνίστρια απολύθηκε και η Hepburn κλήθηκε να αναλάβει τον ρόλο. Τη βραδιά της πρεμιέρας εμφανίστηκε αργοπορημένη, μπέρδεψε τα λόγια της, σκόνταψε στη σκηνή και μιλούσε υπερβολικά γρήγορα, με αποτέλεσμα να μην γίνεται κατανοητή. Όπως ήταν αναμενόμενο, απολύθηκε αμέσως και στη θέση της επαναπροσλήφθηκε η προηγούμενη πρωταγωνίστρια.
Η περιπέτεια, όμως, αυτή δεν την πτόησε. Στις 12 Νοεμβρίου του 1928 η Hepburn έκανε το ντεμπούτο της στο Broadway με την παράσταση “These Days“, όπου είχε τον ρόλο μιας μαθήτριας. Οι κριτικές ήταν κακές και η παράσταση κατέβηκε μετά από οκτώ μέρες. Ο παραγωγός Arthur Hopkins, όμως, φαίνεται πως δεν είχε χάσει ακόμα την πίστη του στο πρόσωπό της και έτσι την προσέλαβε και πάλι ως understudy της πρωταγωνίστριάς του για την παράσταση “Holiday“. Στις αρχές Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς, η Hepburn εγκατέλειψε προσωρινά το θέατρο για να παντρευτεί τον Ludlow Ogden Smith, αλλά η αγάπη για την τέχνη της ήταν τόσο δυνατή που σύντομα επέστρεψε και παρέμεινε στην παράσταση για άλλους έξι μήνες.
“Warrior’s Husband” & “A Bill of Divorcement”
Μετά από αρκετά σκαμπανεβάσματα, απολύσεις και απογοητεύσεις -που τελικά αποδεικνύονταν επιφανειακές- από σχόλια για την εμφάνιση, τους τρόπους αλλά και το ταλέντο της, το 1932 στο δρόμο της εμφανίζεται η παράσταση “The Warrior’s Husband“. Αν και αρχικά είχε έναν μικρότερο ρόλο, κατά τη διάρκεια των προβών της ζητήθηκε να διαβάσει και για τον πρωταγωνιστικό. Το “Warrior’s Husband” ήταν η μεγάλη της επιτυχία. Ο ρόλος ήταν ιδανικός για εκείνη, αφού απαιτούσε επιθετική ενέργεια και αθλητικό σώμα. Η πρεμιέρα έγινε στις 11 Μαρτίου του 1932 στο θέατρο Morosco του Broadway και η παράσταση διήρκεσε τρεις μήνες, με τις κριτικές να είναι κάτι παραπάνω από θετικές και τον Richard Garland, κριτικό θεάτρου στο New York World-Telegram να γράφει για την Hepburn
“Έχουν περάσει πολλές (θεατρικές) νύχτες από την τελευταία φορά
που μια τόσο λαμπερή ερμηνεία φώτισε τη σκηνή του Broadway“
Ο ρόλος αποδείχτηκε σταθμός, όχι μόνο για τη θεατρική πορεία της Katharine Hepburn αλλά και για την κινηματογραφική, αφού ήταν η αιτία να την εντοπίσει ο ατζέντης Leland Hayward και να της προτείνει να κάνει δοκιμαστικό για τον ρόλο της Sydney Fairfield στην ταινία “A Bill of Divorcement“. Ο σκηνοθέτης George Cukor εντυπωσιάστηκε. Ο ίδιος θυμάται:
“Ήταν ένα παράξενο πλάσμα… Δεν έμοιαζε με καμία
που να ήξερα ή να είχα ακούσει ποτέ μου”
Μάλιστα, η σκηνή που του έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση ήταν ο τρόπος που έπιανε ένα ποτήρι. “Πίστευα πως ήταν πολύ ταλαντούχα σε αυτήν τη σκηνή“, είπε αργότερα. Όταν της προσέφερε το ρόλο, η Katharine Hepburn απαίτησε 1500 δολάρια την εβδομάδα, ποσό αδιανόητο για πρωτοεμφανιζόμενη. Ο Cukor όμως κατάφερε να πείσει την εταιρεία παραγωγής και παρά το ρίσκο, να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της. Τον Ιούλιο του 1932 και ενώ η Hepburn ήταν 25 ετών, ξεκίνησαν τα γυρίσματα του “A Bill of Divorcement”. Αν και ήταν στο πλευρό του John Barrymore, η φήμη του δεν έδειξε να την φοβίζει. Η ταινία ήταν επιτυχημένη και έλαβε θετικές κριτικές, με το περιοδικό Variety να γράφει:
“Αυτό που ξεχωρίζει είναι η μεγάλη εντύπωση που κάνει η Katharine Hepburn στην πρώτη της κινηματογραφική δουλειά. Έχει κάτι ζωτικό που την ξεχωρίζει από τον κόσμο του κινηματογράφου.”
Ακολούθησε το “Christopher Strong” του 1933, αλλά η ταινία που εδραίωσε την Katharine Hepburn στο Hollywood και την καθιέρωσε ως κινηματογραφική σταρ ήταν το “Morning Glory“. Για το ρόλο της ανερχόμενης ηθοποιού Eva Lovelace, που αρχικά προοριζόταν για την Constance Bennett, κέρδισε το πρώτο της Όσκαρ Α Γυναικείου Ρόλου. Αυτή τη φορά δεν περίμενε από κάποιον σκηνοθέτη να της δώσει τον ρόλο. Αντιθέτως, είδε το σενάριο στο γραφείο του παραγωγού Pedro S. Berman και, πεπεισμένη ότι ήταν ιδανική για τον ρόλο, επέμεινε να πρωταγωνιστήσει. Παρά τον ενθουσιασμό για τη μεγάλη αυτή επιτυχία της, επέλεξε να μην παραβρεθεί στην τελετή, κάτι που εξακολούθησε να κάνει καθ’ όλη την διάρκεια της καριέρας της.
Την ίδια χρονιά υποδύθηκε και την Jo March, έναν ρόλο-σύμβολο για την παγκόσμια λογοτεχνία, στην ταινία “Little Women“. Η ταινία ήταν μία από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές επιτυχίες μέχρι τότε και η Hepburn κέρδισε για την ερμηνεία της το βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Αν και αναγνωρισμένη πλέον στον κινηματογράφο, το Broadway εξακολουθούσε να αποτελεί όνειρο. Έτσι, αποφάσισε να κάνει ακόμα μια απόπειρα επιστροφής. Εμπιστεύθηκε τον επιτυχημένο παραγωγό των ’20s, Jed Harris, και υπέγραψε ένα συμβόλαιο 10 εβδομάδων να πρωταγωνιστήσει στην παράσταση “The Lake“. Η παράσταση ξεκίνησε από την Ουάσινγκτον, όπου υπήρχε μεγάλη προπώληση, αλλά στη Νέα Υόρκη, λόγω και της αποτυχημένης σκηνοθεσίας του Harris, οι κρατήσεις ολοένα και μειώνονταν ενώ οι κριτικές ήταν ιδιαίτερα αρνητικές. Δεσμευόμενη από το συμβόλαιο, η Hepburn είδε τον εαυτό της να υποχρεώνεται από τον Harris να πάει την παράσταση και στο Σικάγο. Έτσι, επέλεξε να σπάσει το συμβόλαιο και να καταβάλει το ποσό των 14 χιλιάδων δολαρίων στον Harris προκειμένου να κατεβάσει την παράσταση.
“Katharine of Arrogance” & “Box Office Poison”
Η αποτυχία του “The Lake” συνέπεσε και με την κινηματογραφική αποτυχία του “Spitfire“, ενώ ακολούθησε η εισπρακτική αποτυχία του “The Little Minister” το 1934 και του “Break of Hearts” το 1935. Την ίδια χρονιά επέστρεψε δυναμικά με την ταινία “Alice Adams” για την οποία κέρδισε τη δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ. Από τότε, όμως, και μέχρι το 1937 ακολούθησαν ακόμα τέσσερις αποτυχίες. Η πέμπτη ήταν μάλλον αυτή με τον Τύπο της εποχής. Η Hepburn ήταν απότομη, προκλητική, αγενής έως και εριστική πολλές φορές, ενώ αρνούνταν να παραχωρήσει συνεντεύξεις και αυτόγραφα. Ο Τύπος, με τη σειρά του, της χάρισε το προσωνύμιο “Katharine of Arrogance” (Αικατερίνη η Υπερόπτης). Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κακής αυτής σχέσης ήταν η απάντησή της στην ερώτηση για το εάν είχε παιδιά. “Ναι” είπε “Έχω πέντε. Δύο λευκά και τρία έγχρωμα.“
Πλέον, το κοινό είχε αρχίσει να μπερδεύεται και να αντιδρά απέναντι τόσο στη συμπεριφορά της, όσο και στις στιλιστικές της επιλογές, με αποτέλεσμα να γίνει ευρέως αντιπαθής. Η Hepburn επέλεξε να αντιμετωπίσει την όλη κατάσταση μετακομίζοντας ανατολικά και αναλαμβάνοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος “Jane Eyre“. Η περιοδεία ήταν επιτυχημένη, αλλά -κατ’ επιλογήν της ίδιας- δεν έφτασε στο Broadway.
Όταν στο τέλος του 1936 εκδήλωσε το ενδιαφέρον της για το ρόλο της Scarlett O’Hara στο “Gone with the Wind” (Όσα παίρνει ο άνεμος), ο παραγωγός της ταινίας, David O. Selznick είπε στην Hepburn ότι δεν διαθέτει το απαιτούμενο sex appeal και πως δεν έβλεπε πώς ο Rhett Butler μπορούσε “να την κυνηγάει για 12 χρόνια”. Τελικά, το 1937 ασχολήθηκε με την ταινία “Stage Door” όπου, αν και συμπρωταγωνιστούσε με την Ginger Rogers, οι θετικές κριτικές που πήρε η ερμηνεία της Hepburn από τα previews έβαλαν το όνομά της πρώτο. Η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ, αλλά δεν είχε την εισπρακτική επιτυχία που υπολόγιζε η εταιρεία παραγωγής. Παρόλα αυτά, η εταιρεία συνέχισε να στηρίζει την Hepburn και να προσπαθεί να αναζωογονήσει τη δημοτικότητά της. Την τύχη του “Stage Door” είχε και η κωμωδία “Bringing Up Baby“, όπου η Hepburn βρέθηκε και πάλι στο πλευρό του Cary Grant. Αυτή ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την ένωση ιδιοκτητών σινεμά στην Αμερική, που έβαλε την Katharine Hepburn στη λίστα με “τα δηλητήρια του box office“.
Η επόμενη ταινία που της πρότεινε η εταιρεία παραγωγής δεν την έβρισκε σύμφωνη και η Hepburn αποφάσισε να σπάσει το συμβόλαιό της καταβάλλοντας τη ρήτρα των 75 χιλιάδων δολαρίων. Λίγο αργότερα και μετά από ακόμα μια εμπορικά αποτυχημένη ταινία, η επόμενη κινηματογραφική πρόταση της Hepburn θα της απέφερε 10 χιλιάδες δολάρια -λιγότερα από όσα έπαιρνε στην αρχή της καριέρας της.
Καμία άλλη πρωταγωνίστρια δεν είχε ανέβει τόσο γρήγορα ή με περισσότερο εκστατικούς επαίνους. Και καμία άλλη δεν είχε χάσει τη δημοφιλία της τόσο πολύ, τόσο γρήγορα και για τόσο μεγάλο διάστημα.
– Andrew Britton
“Come on back, Katie…”
Η τριετία από τo 1939 έως το 1942 ήταν αφιερωμένη στην επάνοδό της. Απομακρύνθηκε από το Hollywood προκειμένου να συμμετάσχει στο θεατρικό έργο “The Philadephia Story“, όπου ερμήνευσε το ρόλο της socialite Tracy Lord, με ένα μείγμα χιούμορ, δυναμισμού, ανησυχίας και ευπάθειας. Εκείνη την περίοδο διατηρούσε δεσμό με τον Howard Hughes, που βλέποντας πως το “Philadelphia Story” θα την ανέβαζε και πάλι στην επιφάνεια, της αγόρασε ως δώρο τα δικαιώματα για μια πιθανή κινηματογραφική του μεταφορά, πριν καν κάνει πρεμιέρα στο θέατρο. Και αποδείχτηκε σωστός, αφού μετά από μια άκρως επιτυχημένη περιοδεία στις ΗΠΑ, η παράσταση μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν επίσης ιδιαίτερα επιτυχημένη, τόσο εμπορικά όσο και ποιοτικά. Οι κριτικοί την αποθέωσαν και το έργο έτρεξε για 417 παραστάσεις πριν κάνει μία ακόμα εξίσου επιτυχημένη περιοδεία.
Τώρα τα στούντιο έκαναν ουρά για το ποιο θα αναλάβει την παραγωγή του κινηματογραφικού “The Philadelphia Story”. Νικήτρια είναι, όπως ήταν αναμενόμενο, η εταιρεία Metro-Goldwyn-Mayer –η γνωστή μας MGM– που εξασφαλίζει τα δικαιώματα υπό τον όρο να έχει η Katharine Hepburn τον πρωταγωνιστικό ρόλο και να επιλέξει τόσο τον σκηνοθέτη όσο και τους συμπρωταγωνιστές της. Η εταιρεία κάνει δεκτούς τους όρους της και η Hepburn επιλέγει τον George Cukor και τους James Stewart και Cary Grant αντίστοιχα. Μετά από δική της επιμονή, δεν έκανε εντυπωσιακή είσοδο στην ταινία. Αντιθέτως, η πρώτη της σκηνή ήθελε τον Cary Grant να την ρίχνει κάτω ανάσκελα. Στόχος της παμπόνηρης Hepburn ήταν να γελάει το κοινό σε τέτοιο βαθμό εις βάρος της, που τελικά να καταλήξει να συμπάσχει, βελτιώνοντας έτσι τη δημόσια εικόνα της. Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές επιτυχίες του 1940. Η κριτική στο περιοδικό Variety αναφέρει πως “η ταινία χωρίς τη Hepburn είναι αδιανόητη“, ενώ το TIME γράφει:
Γύρνα πίσω, Katie, και όλα περασμένα ξεχασμένα.
Για το “Philadelphia Story” η Katharine Hepburn κερδίζει την τρίτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ Α Γυναικείου Ρόλου και το New York Film Critics Circle Award for Best Actress.
Η επιτυχία αυτή της δίνει το θάρρος να ηγηθεί και του επόμενου project. Πρόκειται για την ταινία “Woman of the Year“, που αφηγείται την ιστορία μιας πολιτικής συντάκτριας και τη σχέση της με ένα αθλητικό συντάκτη που αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω της ανεξαρτησίας της. Η Hepburn, που συνέβαλε και στο σενάριο, παρουσίασε την ιδέα της στην MGM απαιτώντας το ποσό των 250 χιλιάδων δολαρίων για εκείνη και άλλα τόσα για τους σεναριογράφους. Η πρότασή της έγινε δεκτή, ενώ επέλεξε και πάλι τον σκηνοθέτη και τον συμπρωταγωνιστή της. Το “Woman of the Year” κυκλοφόρησε το 1942 και οι κριτικοί αποθέωσαν τη χημεία μεταξύ της Hepburn και του Spencer Tracy, ενώ επαίνεσαν την ωριμότητα της πρώτης, που έλαβε την τέταρτη υποψηφιότητά της για Όσκαρ.
Hepburn & Tracy
Ακολούθησαν περισσότερες ταινίες με πρωταγωνιστικό δίδυμο του Katharine Hepburn και Spencer Tracy, μεταξύ των οποίων τo “Keeper of the Flame“, μέσα από το οποίο εκείνη ήθελε να περάσει ένα μήνυμα για τους κινδύνους του φασισμού. Η χημεία των δύο δεν περιοριζόταν μόνο στην οθόνη, αλλά υπήρχε και έξω από αυτήν. Hepburn και Tracy είχαν -εξωσυζυγική- σχέση, στην οποία η Hepburn αφιερώθηκε ώστε να βοηθήσει τον Tracy με τα προβλήματα αλκοολισμού και αϋπνίας που αντιμετώπιζε. Προς αυτόν το σκοπό, μάλιστα, άφησε λίγο πίσω την καριέρα της, επιλέγοντας λιγότερες ταινίες κατά τη διάρκεια των ’40s και καμία θεατρική παράσταση μέχρι το 1950.
Το 1945 έκαναν ακόμα μία ταινία μαζί. Πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του “Without Love“, μετά την οποία η Hepburn απέρριψε την πρόταση που της έγινε για το “The Razor’s Edge”, προκειμένου να βοηθήσει τον Tracy στη δική του επιστροφή στο Broadway. Η τέταρτη κοινή τους ταινία ήταν το “The Sea of Grass” του 1947, ένα δράμα που λάμβανε χώρα στην Αμερικανική Δύση. Την ίδια χρονιά, η Hepburn ανέλαβε το ρόλο της Clara Wieck Schumann στην ταινία “Song of Love“, για τον οποίο έκανε εντατικά μαθήματα με πιανίστα. Μέχρι τον Οκτώβριο, όταν και έκανε πρεμιέρα η ταινία, η καριέρα της Hepburn είχε δεχτεί ακόμα ένα ισχυρό πλήγμα. Η έντονη αντίδρασή της στο αντικομμουνιστικό κίνημα που βρισκόταν σε έξαρση εκείνη την περίοδο είχε ως αποτέλεσμα την εννιάμηνης διάρκειας έλλειψη προτάσεων για ρόλους αλλά και τη ρίψη αντικειμένων στις οθόνες κατά τη διάρκεια της προβολής του “Song of Love”.
Η επόμενη δουλειά της, ήρθε αναπάντεχα, αφού το 1948 αντικατέστησε την Claudette Colbert μερικές μόλις ημέρες πριν την έναρξη των γυρισμάτων για το πολιτικό δράμα του Frank Capra “State of the Union“. Ευτυχώς γνώριζε ήδη το σενάριο, αφού ο Spencer Tracy είχε ήδη συμφωνήσει να είναι ο πρωταγωνιστής. Αυτή ήταν και η πέμπτη κοινή τους ταινία και είχε επιτυχία τόσο με τους κριτικούς όσο και στο box office. Το 1949 ακολούθησε και η έκτη, το “Adam’s Rib“, μια κωμωδία για τη μάχη των φύλων που είχε γραφτεί για το ζευγάρι Hepburn-Tracy και ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική τους επιτυχία μέχρι τότε.
“The Heart of Hepburn’s Legacy”
Η δεκαετία του 1950 βρήκε την Katharine Hepburn να τολμά να κάνει περισσότερα τη στιγμή που άλλες ηθοποιοί στην ηλικία της άρχιζαν ήδη να υποχωρούν. Από τον Ιανουάριο κιόλας, εντρύφησε στον Σαίξπηρ, αναλαμβάνοντας το ρόλο της Rosalind στο “As you like it“, επιδιώκοντας να αποδείξει ότι μπορούσε να παίξει τους ήδη γνωστούς και μεγάλους ρόλους. Και το κατάφερε, αφού η παράσταση ήταν sold-out για 148 βραδιές και επισφράγισε την επιτυχία της με μια περιοδεία.
“Είναι καλύτερο να δοκιμάζεις κάτι δύσκολο και να αποτυγχάνεις,
από το να παίζεις συνεχώς εκ του ασφαλούς.”
– Katharine Hepburn
Το 1951 έκανε την πρώτη της έγχρωμη ταινία, το “The African Queen“, όπου υποδύθηκε την Rose Sayer, μια γεροντοκόρη ιεραπόστολο, που ζούσε στην Γερμανική Ανατολική Αφρική κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Συμπρωταγωνιστής της ήταν ο Humphrey Bogart και τα γυρίσματα έγιναν στο Βελγικό Κονγκό, αν και αποδείχτηκε δύσκολη εμπειρία, καθώς η Hepburn έπαθε δυσεντερία. Η ταινία ήταν και πάλι άκρως επιτυχημένη, αποδεικνύοντας ότι μπορούσε να τα καταφέρει και χωρίς τον Tracy στο πλευρό της και χάρισε στην πρωταγωνίστριά της ακόμα μια υποψηφιότητα για Όσκαρ.
Ανάμεσα στις συνολικά εννέα ταινίες που έκανε το δίδυμο Tracy-Hepburn ήταν και η αθλητική κωμωδία “Pat & Mike” του 1952. Το σενάριο του Kanin ήταν γραμμένο με τους δυο τους στο μυαλό του. Έχοντας δει την Hepburn να παίζει τένις, θεώρησε πως το κοινό δεν έπρεπε να στερηθεί το θέαμα που παρουσίαζε και δημιούργησε ένα χαρακτήρα που έπρεπε να παίξει αρκετά καλά σε πολλά αθλήματα. Η ταινία ήταν ακόμα μια επιτυχία του διδύμου και η προσωπική αγαπημένη της Hepburn.
Το καλοκαίρι του 1952 επέστρεψε και πάλι στο θέατρο, αυτή τη φορά στο West End του Λονδίνου, με την παράσταση “The Millionairess” του George Bernard Shaw. Η παράσταση αυτή είχε ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για την Katharine Hepburn γιατί οι γονείς της της διάβαζαν Shaw στα παιδικά της χρόνια. Μάλιστα, μετά την επιτυχημένη της θητεία των 10 εβδομάδων στο Λονδίνο, πέρασε και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς έγινε sold-out για 10 εβδομάδες στο Broadway. Η Hepburn αγάπησε τόσο αυτό το έργο, που προσπάθησε να το μεταφέρει και στον κινηματογράφο, όμως η έλλειψη ενδιαφέροντος από τις εταιρείες παραγωγής ματαίωσε τα σχέδιά της και οδήγησε στη μεγαλύτερη απογοήτευση της καριέρας της.
Οι . . . γεροντοκόρες
Μετά από δύο χρόνια ξεκούρασης και ταξιδίων, το 1955 έπαιξε στο “Summertime” του David Lean, τα γυρίσματα του οποίου έγιναν στη Βενετία και την επόμενη χρονιά σειρά είχε το “The Rainmaker” στο πλευρό του Burt Lancaster. Και οι δύο αυτές ταινίες επιβεβαίωσαν τις ενδείξεις που είχαν δοθεί σε προηγούμενες επιτυχίες της: η Katharine Hepburn είχε βρει το είδος ρόλων που της ταίριαζε περισσότερο και που έκανε το κοινό να βλέπει τις ταινίες της, αυτό της μοναχικής “γεροντοκόρης”, που βρίσκει τον έρωτα σε μεγαλύτερη ηλικία και ζει μια θυελλώδη σχέση. Σύμφωνα με την ίδια την ηθοποιό
“Με τη Lizzie Curry (The Rainmaker), τη Jane Hudson (Summertime) και τη Rosie Sayer
(The African Queen) έπαιζα τον εαυτό μου. Δεν ήταν δύσκολο για μένα να παίξω αυτές τις γυναίκες,
γιατί είμαι και εγώ η ανύπαντρη θεία.“
Το 1956 επίσης πέρασε έξι μήνες στην Αυστραλία, παίζοντας με το Old Vic την Portia στον “Έμπορο της Βενετίας”, την Kate στο “Ημέρωμα της Στρίγκλας” και την Isabella στο “Με το ίδιο μέτρο”, ενώ το 1959 συναντιέται επί της οθόνης με δύο ακόμα θρύλους του κινηματογράφου, την Elizabeth Taylor και τον Montgomery Clift, στο “Ξαφνικά, πέρσι το καλοκαίρι” του Tennessee Williams. Η ταινία γυρίστηκε στο Λονδίνο και ήταν ιδιαίτερα επεισοδιακή, αφού η Katharine Hepburn και ο σκηνοθέτης της ταινίας, Joseph L. Mankiewicz, τσακώθηκαν τόσο άσχημα που η πρώτη κατέληξε να φτύνει τον δεύτερο. Παρόλα αυτά, είχε εισπρακτική επιτυχία και η ερμηνεία της Hepburn ως ανατριχιαστική θεία Violet Venable της έδωσε την όγδοη υποψηφιότητα για Όσκαρ. Κάτι παραπάνω από ευχαριστημένος με την ερμηνεία της ήταν και ο ίδιος ο Williams, ο οποίος είπε για την Hepburn:
“Η Kate είναι η ηθοποιός των ονείρων κάθε θεατρικού συγγραφέα. Κάνει τους διαλόγους να ακούγονται καλύτεροι από όσο είναι με την απαράμιλλη ομορφιά και την σαφήνεια της διατύπωσής της.”
Η Hepburn εξακολούθησε να ασχολείται με τα έργα του Σαίξπηρ, παίζοντας τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στη “Δωδέκατη Νύχτα” αλλά και στο “Αντώνιος & Κλεοπάτρα“. Το ρεπερτόριό της επεκτάθηκε περισσότερο με το “Long Day’s Journey Into Night“ του Eugene O’Neill το 1962, σε μια χαμηλού budget παραγωγή όπου συμμετείχε με το ένα δέκατο της συνηθισμένης της αμοιβής. Η ίδια είπε για την ταινία που θεωρούσε ως την καλύτερη κινηματογραφική της ερμηνεία: “Είναι το μεγαλύτερο θεατρικό έργο που έχει παράξει ποτέ αυτή η χώρα. Η (εθισμένη στη μορφίνη) Mary Tyrone είναι ο πιο δύσκολος γυναικείος χαρακτήρας της αμερικανικής δραματουργίας“. Φυσικά και αυτή η ερμηνεία της απέφερε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ αλλά και το βραβείο Α Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ των Καννών.
Μετά από αυτό, η Katharine Heburn έκανε ακόμα ένα διάλειμμα στην καριέρα της για να φροντίσει τον άρρωστο πλέον σύντροφο της ζωής της, Spencer Tracy. Η επόμενη κινηματογραφική της δουλειά ήρθε το 1967 με το “Guess Who’s Coming to Dinner“, την ένατη και τελευταία κοινή τους ταινία. Το θέμα της ταινίας αφορούσε τον διαφυλετικό γάμο και στο ρόλο της κόρης της Hepburn βλέπουμε την ανιψιά της, Katharine Houghton. Σε αυτό το σημείο, ο Tracy ήταν πλέον σε πολύ άσχημη κατάσταση, αφήνοντας την τελευταία του πνοή 17 μόλις μέρες μετά το γύρισμα της τελευταίας του σκηνής για την ταινία. Αυτή η τελευταία τους σύμπραξη χάρισε στην Hepburn το δεύτερο Όσκαρ Α Γυναικείου Ρόλου, 34 χρόνια μετά την πρώτη της νίκη. Εκείνη αισθάνθηκε πως η αναγνώριση δεν αφορούσε μόνο την ίδια, αλλά και τον Tracy.
Για να “ξεχαστεί” από την απώλεια του αγαπημένου της συντρόφου, η Katharine Hepburn ρίχτηκε με τα μούτρα στη δουλειά. Έχοντας λάβει αμέτρητα σενάρια, επέλεξε το ρόλο της Eleanor of Aquitaine δίπλα στον Peter O’Toole στην ταινία “The Lion in Winter” που κυκλοφόρησε το 1968 και της απέφερε το τρίτο Όσκαρ, το οποίο μοιράστηκε με την Barbra Streisand. Από τον Δεκέμβριο του 1969 έως και τον Αύγουστο του 1970, η Hepburn πρωταγωνίστησε στο μιούζικαλ “Coco” για τη ζωή της Coco Chanel. Αν και δεν είχε ιδιαίτερες ικανότητες στο τραγούδι, βρήκε την πρόταση αδύνατη να αντισταθεί και έκανε μαθήματα φωνητικής έξι φορές την εβδομάδα για να προετοιμαστεί κατάλληλα. Παρόλο που οι κριτικές ήταν μέτριες, η ερμηνεία της Hepburn επαινέθηκε ιδιαίτερα, χαρίζοντάς την μια υποψηφιότητα για Tony και το κοινό αγάπησε την παράσταση, που πήρε δύο φορές παράταση.
Το 1973, η Katharine Hepburn έκανε το ντεμπούτο της και στην τηλεόραση. Αν και αρχικά ήταν καχύποπτη απέναντι στο μέσο, ανέλαβε τον ρόλο της Amanda Wingfield στη μεταφορά του “Γυάλινου Κόσμου” του Tennessee Williams και κέρδισε μια υποψηφιότητα για βραβείο EMMY. Έτσι, το 1975 επέστρεψε με την τηλεταινία “Love Among the Ruins“, ένα δράμα που εκτυλίσσεται στο Λονδίνο της εποχής του Εδουάρδου, στο πλευρό του καλού της φίλου, Laurence Olivier και αυτή τη φορά κέρδισε το EMMY.
Το 1974 έλαβε χώρα και η μοναδική της εμφάνιση στα βραβεία Όσκαρ, όχι για να παραλάβει κάποιο βραβείο, αλλά για να απονείμει το Irving G. Thalberg Memorial Award στον Lawrence Weingarten. Για την παρουσία της και μόνο, οι παρευρισκόμενοι την χειροκρότησαν όρθιοι και εκείνη αστειευόμενη είπε ότι ήταν “πολύ χαρούμενη που δεν ακούστηκε κανείς να φωνάζει “Καιρός ήταν!“
Το 1976 επέστρεψε και πάλι στο Broadway με το θεατρικό έργο “A Matter of Gravity” και τον ρόλο της εκκεντρικής Mrs Basil. Η παράσταση ήταν επιτυχημένη εμπορικά, παρά τις μέτριες κριτικές και ακολουθήθηκε από περιοδεία σε ολόκληρη τη χώρα. Μάλιστα, όσο η παράσταση παιζόταν στο Λος Άντζελες, η Hepburn ράγισε τον γοφό της, αλλά επιμένοντας να μην ακυρωθούν παραστάσεις, έπαιζε καθισμένη σε καροτσάκι. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Katharine Hepburn είχε αποκτήσει ένα εμφανές τρέμουλο στο κεφάλι της. Προερχόμενη από αποχή δύο ετών και έχοντας δει στο θέατρο το “On Golden Pond”, εντυπωσιάστηκε από την ειλικρίνεια της απεικόνισης ενός γηραιού ζευγαριού που αντιμετώπιζε τις δυσκολίες της ηλικίας του. Η Jane Fonda είχε αγοράσει τα κινηματογραφικά δικαιώματα για λογαριασμό του πατέρα της, του ηθοποιού Henry Fonda και η Hepburn επιθυμούσε να παίξει στο πλευρό του την ιδιαίτερη Ethel Thayer. Η ταινία έκανε το δεύτερο μεγαλύτερο box office του 1981 και απέδειξε με τον καλύτερο τρόπο πόσο ενεργητική παρέμενε η Katharine Hepburn στα 74 της χρόνια, αφού βουτούσε πλήρως ντυμένη σε λίμνη και τραγουδούσε ζωηρά. Για να επισφραγίσει την επιτυχία αυτήν, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου της απένειμε το τέταρτο βραβείο Όσκαρ και την τοποθέτησε έτσι, μέχρι και σήμερα, στην κορυφή.
Τα τελευταία 10 χρόνια της καριέρας της, από το 1984 και μετά, αφιερώθηκε στην τηλεόραση. Το 1991 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία της με τίτλο “Me: Stories of My Life” και η τελευταία της κινηματογραφική εμφάνιση έγινε το 1994 στην ταινία “Love Affair“, όπου έπαιξε έναν δευτερεύοντα ρόλο, στο πλευρό της Annette Bening και του Warren Beatty. Αυτή ήταν και η μοναδική ταινία μετά το “Stage Door Canteen”, στην οποία δεν είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Παρόλα αυτά, το μεγαλειώδες πνεύμα της ήταν παρόν και οι σκηνές της έκλεβαν την παράσταση. Το 1994 έγινε και η τελευταία της τηλεοπτική εμφάνιση , στην τηλεταινία “One Christmas“ για την οποία έλαβε και υποψηφιότητα για τα Screen Actors Guild Awards, τα βραβεία του σωματείου των ηθοποιών, σε ηλικία 87 ετών!
Η μεγάλη πρωταγωνίστρια του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τηλεόρασης άφησε την τελευταία της πνοή στο Fenwick του Connecticut στις 29 Ιουνίου του 2003, σε ηλικία 96 ετών.
Η Κληρονομιά
Ο Ros Horton και η Sally Simmons περιλαμβάνουν την Katharine Hepburn στο βιβλίο τους “Women who Changed the World” και όχι άδικα, αφού οι 50 γυναίκες που επιλέχθηκαν, συνέβαλλαν στη διαμόρφωση του ρου της ιστορίας και του πολιτισμού. Τόσο στην οθόνη, όσο και εκτός, η Hepburn άνοιξε το δρόμο για πολλές γυναίκες, ώστε να ζήσουν τη ζωή τους έτσι όπως εκείνες ήθελαν, με τους δικούς τους κανόνες και τις δικές τους ηθικές αξίες. Στην οθόνη, οι ρόλοι της αφορούσαν δυναμικές γυναίκες με έντονες προσωπικότητες και άποψη, ενώ και στην προσωπική της ζωή βρισκόταν μπροστά από την εποχή της, αφού έζησε με τον Spencer Tracy για περισσότερα από 25 χρόνια χωρίς να παντρευτούν ποτέ, μιας και εκείνος δεν είχε ακόμα χωρίσει από την προηγούμενη σύζυγό του.
“Σίγουρη, ευφυής και πνευματώδης, οι τέσσερις φορές κάτοχος Όσκαρ Katharine Hepburn αψήφησε την συμβατικότητα σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής και προσωπικής της ζωής… Η Hepburn προσέφερε μια εικόνα της ισχυρής γυναίκας, την οποία οι υπόλοιπες γυναίκες μπορούν να δουν και να έχουν ως παράδειγμα”
– Horton & Simmons
Η κληρονομιά που άφησε πίσω της η Katharine Hepburn αφορά και τη μόδα. Ήταν πρωτοπόρος, αφού επέλεξε να φορά παντελόνια σε μια εποχή που αυτή ήταν μια άκρως ριζοσπαστική κίνηση για μια γυναίκα. Έκανε το παντελόνι και το ανδρόγυνο look αποδεκτό καθώς όλο και περισσότερες fans της άρχισαν να αντιγράφουν και να υιοθετούν το στυλ της. Για αυτήν της τη συνδρομή στη μόδα, το 1986 τιμήθηκε με το βραβείο προσφοράς από το Συμβούλιο Σχεδιαστών Μόδας της Αμερικής. Θα μπορούσαμε, μάλιστα, να πούμε ότι η επιλογή της να φορά παντελόνια ήταν μια καθαρά φεμινιστική επιλογή, αν και το φεμινιστικό κίνημα της εποχής την κατέκρινε για την έκφραση της άποψης ότι οι γυναίκες “δεν μπορούν να τα έχουν όλα”, εννοώντας την οικογένεια και την καριέρα.
“Αυτό που έφερρε ήταν ένα νέο είδος ηρωίδας – της μοντέρνας και ανεξάρτητης. Ήταν όμορφη, αλλά δεν βασιζόταν στην εμφάνισή της.”
– Jeanine Basinger,
ιστορικός κινηματογράφου
Η προσφορά της στον κινηματογράφο, φυσικά, δεν μπορούσε παρά να αναγνωριστεί. Τέσσερις από τις ταινίες της, τα “The African Queen”, “The Philadelphia Story” , “Bringing Up Baby” και “Guess Who’s Coming to Dinner” συμπεριλαμβάνονται στη λίστα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου με τις “100 Μεγαλύτερες Αμερικανικές Ταινίες Όλων των Εποχών”, ενώ τα “Adam’s Rib” και “Woman of The Year” στη λίστα του για τις “Μεγαλύτερες Αμερικανικές Κωμωδίες”. Και η φωνή της, όμως, που στα πρώτα βήματα της καριέρας της είχε δεχθεί τις πρώτες αρνητικές κριτικές και ήταν ένα από τα πρώτα πράγματα που έπρεπε να διορθώσει επάνω της, είναι πλέον μια από τις πιο αναγνωρίσιμες στην ιστορία του κινηματογράφου.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθούμε στο ρεκόρ που έσπασε μετά θάνατον και εν αγνοία της. Αφορμή ήταν το γεγονός ότι συμπεριλήφθηκε ως χαρακτήρας στην ταινία του Martin Scorsese “The Aviator” με πρωταγωνιστή τον Leonardo DiCaprio. Η ηθοποιός που την υποδύθηκε, η Cate Blanchett έκανε εξαιρετική δουλειά στον ρόλο της μεγάλης ηθοποιού και για την ερμηνεία της ως Katharine Hepburn τιμήθηκε με το Όσκαρ Β Γυναικείου Ρόλου, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη και ίσως μοναδική φορά που μια ηθοποιός κερδίζει Όσκαρ παίζοντας μια άλλη ηθοποιό που έχει κερδίσει Όσκαρ στο παρελθόν.
Το 2014 ανακοινώθηκε η δημιουργία δύο ταινιών για τη ζωή της Katharine Hepburn. Η πρώτη αφορά τη σχέση της με τον Spencer Tracy ενώ η δεύτερη επικεντρώνεται στα πρώτα χρόνια της στο Hollywood. Μέχρι στιγμής, δεν έχει κυκλοφορήσει καμία από τις δύο.
Δείτε μερικά μικρά αποσπάσματα από τις καλύτερες και πιο χαρακτηριστικές ερμηνείες της στο βίντεο που ακολουθεί:
Πηγές: en.wikipedia.org | youtube.com | time.com
