Σαρή Ζώρζ: Η πένα που μίλησε στην καρδιά των εφήβων

 

Η Ζώρζ Σαρή γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1925 στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από το Αϊβαλί και η μητέρα της από τη Γαλλική Σενεγάλη. Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στην Ελλάδα, όπου ολοκλήρωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο. Πριν ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές της, σε ηλικία μόλις 17 ετών, ξέσπασε ο πόλεμος του 1940. Από πολύ νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με το θέατρο, κάνοντας μαθήματα με τον Βασίλη Ρώτα. Το «Ζωρζ Σαρή» υπήρξε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Γεωργίας Σαρηβαξεβάνη.

---

Σαρή Ζώρζ – Κατοχή

Στα χρόνια της κατοχής και αφού τελείωσε το σχολείο, η Ζώρζ Σαρή άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη. Τα χρόνια των σπουδών της της προσέφεραν πολλές εμπειρίες. Αργότερα αξιοποίησε αυτές τις εμπειρίες στα δύο βασικά πεδία της δουλειάς της. Αφενός ως βασικό θέμα ορισμένων βιβλίων της, αφετέρου στη σταδιοδρομία της ως ηθοποιού του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Στη διάρκεια του πολέμου του 1940, η Ζώρζ Σαρή συμμετείχε ενεργά στην Αντίσταση και στην ΕΠΟΝ. Αναφερόμενη σε εκείνα τα χρόνια, είχε πει: «Τα χρόνια της Κατοχής ήταν χρόνια χαράς και ελευθερίας. Από δυστυχισμένοι γίναμε ευτυχισμένοι. Και αυτό γιατί διαλέξαμε το δρόμο της ζωής, και ας υπήρχε θάνατος μέσα. Θρηνούσαμε και χαιρόμασταν όλοι μαζί. «Δε» φοβόμασταν όμως. Υπήρχε ένας στόχος, η απελευθέρωση».

---

Σαρή Ζώρζ – Εξορία και Δικτατορία

Στις 12 Δεκεμβρίου 1944, κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών, η Ζώρζ Σαρή πληγώθηκε στο χέρι και στο πόδι από οβίδα, ενώ βρισκόταν στο λύκειο της Φωκίωνος Νέγρη. Εξαιτίας των τραυματισμών αυτών, νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο «Αγία Όλγα». Αργότερα, το 1947, αναγκάστηκε να φύγει για το Παρίσι ως εξόριστη. Στο Παρίσι εργάστηκε σε διάφορα μέρη και παράλληλα φοιτούσε στη σχολή υποκριτικής του Σαρλ Ντιλέν. Στο Παρίσι, επίσης, γνωρίστηκε με προσωπικότητες όπως ο Κώστας Αξελός, η Μελίνα Μερκούρη, ο Άδωνις Κύρου, ο Μαρσέλ Μαρσώ και πολλούς άλλους.

Το 1962, η Ζώρζ Σαρή επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να εμφανίζεται στο θέατρο και τον κινηματογράφο δίπλα σε γνωστά ονόματα ηθοποιών. Η περίοδος αυτή όμως, δεν διήρκεσε πολύ. Με την επικράτηση της Απριλιανής Χούντας το 1967, η Ζώρζ Σαρή, μαζί με άλλους ηθοποιούς και φίλους της, αποφάσισαν να μην ξαναπαίξουν στο θέατρο, ως μορφή παθητικής αντίστασης. Για την εποχή εκείνη είπε χαρακτηριστικά η ίδια: «Δεν φανταζόμασταν ότι θα κρατούσε τόσα χρόνια η Δικτατορία … Λέγαμε επτά μήνες, όχι επτά χρόνια!».

---

Σαρή Ζώρζ – Συγγραφή και παιδικό βιβλίο

Αφότου σταμάτησε το θέατρο, η Ζώρζ Σαρή στράφηκε προς τη συγγραφή βιβλίων. Για τη στροφή αυτή στην καριέρα της είπε η ίδια σε μία συνέντευξη: «Στο γράψιμο βρήκα ό,τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο, ίσως γιατί δεν ήμουν πρωταγωνίστρια και ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ».

Η Ζώρζ Σαρή έγραψε πολλά βιβλία, κυρίως για μικρά παιδιά και νέους, και συχνά εμπνεόταν από σημαντικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας για τα βιβλία της. Ωστόσο, δεν έμεινε μόνο στη συγγραφή βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας. Έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια να διαδώσει το παιδικό βιβλίο και διατήρησε ζωντανή την επαφή της με τα παιδιά που αγαπούσε πολύ.

Προκειμένου να κρατήσει ζωντανή και άμεση επαφή με τα παιδιά, η Ζώρζ Σαρή άρχισε να δίνει ομιλίες σε σχολεία όλης της Ελλάδας. Επίσης, δημοσίευε άρθρα σε εφημερίδες και συμμετείχε σε λογοτεχνικές συζητήσεις, όπως: η θεματολογία του παιδικού βιβλίου, η θέση της γυναίκας σε αυτό και διάφορα άλλα.

---

Συνεργασία με Άλκη Ζέη και αντιμετώπιση των παιδιών

Η Ζώρζ Σαρή με την Άλκη Ζέη καθιέρωσαν ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη ζωντάνιας και βιογραφικών στοιχείων, όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου. Χάρη σε αυτή την καινοτομία, η πολιτική σκέψη έπαψε να αποτελεί προνόμιο μόνο των ενηλίκων.

Η Ζώρζ Σαρή, μέσα από τα βιβλία της, οδήγησε στην απομάκρυνση της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας από τα πρότυπα του 19^ου αιώνα. Τον 19^ο αιώνα κυριαρχούσαν στα βιβλία ο ηθικοπλαστικός διδακτισμός, το προστατευτικό ύφος και η προβολή ενός ιδεατού κόσμου. Αυτό, όμως, δεν της άρεσε, καθώς εκείνη αντιμετώπιζε το κάθε παιδί ως αυτόνομο άτομο με δική του προσωπικότητα. Έτσι, μέσα από τα βιβλία της παρουσίαζε στα παιδιά ήρωες ρεαλιστικούς και όχι ιδεατούς.

---

Μερικά βιβλία της

 

Η Ζώρζ Σαρή έχει γράψει, επίσης, το μυθιστόρημα με τίτλο: «Τα Χέγια». Η έκδοσή του πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2012 από τις εκδόσεις Πατάκη. Η ηρωίδα αυτού του βιβλίου ζει με τον πατέρα και την ανύπαντρη θεία της. Ωστόσο, δεν ξέρει ποια ήταν η μητέρα της ούτε αν ζει ή όχι. Θέλοντας να μάθει την αλήθεια, αρχίζει μία αναζήτηση, η οποία στο τέλος θα της αποκαλύψει κάτι που δεν περιμένει. Πιο συγκεκριμένα, θα βρεθεί βίαια μπροστά στο παρελθόν του πατέρα της και θα συγκρουστεί μαζί του. Η Ζώρζ Σαρή, με τη γραφή της, κρατάει ζωντανή μέχρι το τέλος την αγωνία του αναγνώστη, καθώς περιμένει να μάθει τι γίνεται με την ηρωίδα και τους γονείς της.

Η Ζώρζ Σαρή έχει γράψει το νεανικό μυθιστόρημα με τίτλο «Τα Γενέθλια». Η έκδοσή του πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2012 από τις εκδόσεις Πατάκη. Είναι ένα τολμηρό μυθιστόρημα για παιδιά και εφήβους, που γράφτηκε ενώ τα γεγονότα της Δικτατορίας ήταν ακόμα νωπά. Η συγγραφή του συνέβαλε στο να αισθανθούν οι επόμενες γενιές τα διακυβεύματα και την περιπλοκότητα της εποχής και να την κατανοήσουν μέσα από τα μάτια της οκτάχρονης ηρωίδας του βιβλίου.

Η Ζώρζ Σαρή έχει γράψει το μυθιστόρημα: «Ο Θησαυρός της Βαγίας», το οποίο εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2019 από τις εκδόσεις Πατάκη. Το βιβλίο αυτό είναι ένα κλασικό βιβλίο για παιδιά και για νέους, στο οποίο, μαζί με την αναζήτηση του κρυμμένου θησαυρού έρχεται στην επιφάνεια το φως, η χαρά, η ανεμελιά και ο ήλιος της Ελλάδας. Τα παιδιά και οι νέοι σίγουρα θα το λατρέψουν, καθώς χάρη στην περιπέτεια που διαδραματίζεται σε αυτό κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα.

---

Ηθοποιός

Η Ζώρζ Σαρή, εκτός από πολύ σπουδαία συγγραφέας, ήταν και ηθοποιός. Είχε παίξει στην ταινία «Ο Άνθρωπος του Τρένου» το 1958. Τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ντίνος Δημόπουλος και το σενάριο ο Γιάννης Μαρής. Η ταινία ήταν βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του σεναριογράφου. Υποδύθηκε την Ελένη Παπαδάτου, η οποία ήταν πολύ καλή φίλη της πρωταγωνίστριας, Άννας Συνοδινού, και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή και την ευτυχία της καλής της φίλης.

Η Ζώρζ Σαρή, επίσης, εμφανίσθηκε στην ταινία «Φεύγω με Πίκρα στα Ξένα» το 1964. Τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ερρίκος Θαλασσινός και το σενάριο ο Δημήτρης Μελέτης. Υποδύθηκε τη μητέρα ενός νεαρού αξιωματικού του ναυτικού, που μετά από χρόνια επιστρέφει στην Ελλάδα. Επεμβαίνει με πολύ δυναμικό τρόπο στη ζωή του γιου της και του επιβάλλει με ποια γυναίκα θα παντρευτεί, χωρίς να τη νοιάζει η πραγματική ευτυχία του παιδιού της, αλλά το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να κάνει ένα πλούσιο γάμο.

Επιπλέον, τη Ζώρζ Σαρή θαυμάσαμε στην ταινία «Το Νησί της Αφροδίτης» το 1969. Τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Σκαλενάκης Γιώργος και το σενάριο ο Αλέξης Πάρνης. Η ταινία αυτή διαδραματίζεται στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο, όπου ένας αγωνιστής της ΕΟΚΑ συλλαμβάνεται, κατηγορείται για τρομοκρατία και καταδικάζεται σε θάνατο. Οι συναγωνιστές του, για να εκδικηθούν, απαγάγουν το γιο μιας φίλης, την οποία υποδύεται η Ζώρζ Σαρή, του Βρετανού Διοικητή. Οι βρετανικές αρχές σκοτώνουν τον αγωνιστή της ΕΟΚΑ, αλλά η μητέρα του δίνει εντολή να αφεθεί ελεύθερος ο γιος της Βρετανίδας, δείχνοντας έτσι πως η εκδίκηση δεν ωφελεί κανέναν.

---

Βραβεύσεις

Η Ζώρζ Σαρή έχει βραβευτεί τόσο για το συγγραφικό της έργο με σημαντικές διακρίσεις. Αρχικά, το 1988 προτάθηκε για το διεθνές βραβείο Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν. Όμως, δυστυχώς, δεν το κέρδισε. Στη συνέχεια, το 1994, έλαβε το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το μυθιστόρημά της με τίτλο «Νινέτ». Αργότερα, το 1995 και το 1999, βραβεύτηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Η Ζώρζ Σαρή, εκτός από τα βραβεία για το συγγραφικό της έργο, απέσπασε και βραβεία για την υποκριτική της δεινότητα. Πιο συγκεκριμένα, το 1960 πήρε το βραβείο του Β΄ Γυναικείου Ρόλου, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, για την ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη «Έγκλημα στα Παρασκήνια». Στη συνέχεια, το 1976, τιμήθηκε στο 17^ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με ειδική μνεία για την ερμηνεία της στην ταινία «Happy Day» του Παντελή Βούλγαρη. Τέλος, υπήρξε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων από το 1972 μέχρι και τον θάνατό της.

---

Γάμος και οικογένεια

Η Ζώρζ Σαρή γνώρισε τον Μαρσέλ Καρακώστα όταν ήταν εξόριστη στο Παρίσι το 1947. Ο Μαρσέλ Καρακώστας ήταν Αιγύπτιος ορθοπεδικός χειρουργός. Αποφάσισαν να παντρευτούν και τήρησαν κατά γράμμα αυτό που λέει η θρησκεία μας: «Ούς ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω».

Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά: τον Αλέξη Καρακώστα, ο οποίος γεννήθηκε το 1952 και έγινε ψυχίατρος, και τη Μελίνα Καρακώστα, η οποία γεννήθηκε στο Παρίσι και έζησε στην Αθήνα. Η Μελίνα ήταν συγγραφέας, μουσικός, μουσικολόγος και μεταφράστρια. Δυστυχώς, όμως, στις 29 Οκτωβρίου 2007 έφυγε ξαφνικά από τη ζωή από ανακοπή καρδιάς.

---

Θάνατος

Η Ζώρζ Σαρή απεβίωσε, το Σάββατο 9 Ιουνίου 2012, σε ηλικία 87 ετών. Η κηδεία της πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 12 Ιουνίου 2012 στις 11:00 το πρωί στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Η Ζώρζ Σαρή έχει μείνει ανεξίτηλη στην ελληνική λογοτεχνία ως μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Ήταν από τις πρώτες που αντιμετώπιζαν τα παιδιά με σεβασμό και αναγνώρισαν την ατομικότητά τους, αποφεύγοντας τους ιδεαλιστικούς ήρωες και προτείνοντας στη θέση τους ρεαλιστικές, ζωντανές μορφές. Η αγάπη της για τα παιδιά αποτυπώνεται με το πλούσιο έργο της που συνεχίζει να εμπνέει. Παράλληλα, η δημιουργικότητα και η ευαισθησία της φάνηκαν και στην υποκριτική, όπου ξεχώρισε με το ταλέντο της. Η Ζώρζ Σαρή άφησε μια κληρονομιά που εξακολουθεί να φωτίζει και να διαμορφώνει τον κόσμο της παιδικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα.

---

Πηγές:

• Ζώρζ Σαρή – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή (sansimera.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή: Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή (sportime.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή – Μεγάλη αγωνίστρια, μεγάλη λογοτέχνης (olympia.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή: Η αγωνίστρια συγγραφέας με την παιδική ψυχή που μας κρατούσε συντροφιά τα καλοκαίρια (infokids.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή: Η συγγραφέας με την παιδική ψυχή (mothersblog.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή: Ποια ήταν η κορυφαία συγγραφέας παιδικών βιβλίων; Η τραγωδία στο τέλος της ζωής της (eirinika.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Πέθανε η συγγραφέας Ζώρζ Σαρή (tovima.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Άλλοι καιροί, άλλα παιδιά – Ένα βιβλίο για την Άλκη Ζέη και τη Ζωρζ Σαρή (bookpress.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή: «Τα παιδιά είναι μικρά. Δεν είναι ηλίθια» (missbloom.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Τα Χέγια (politeianet.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Τα Γενέθλια (politeianet.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ο θησαυρός της Βαγίας (politeianet.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ο άνθρωπος του τρένου (ταινία, 1958) – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Φεύγω με πίκρα στα ξένα (greek-movies.com) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Φεύγω με πίκρα στα ξένα (imdb.com) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Το νησί της Αφροδίτης (flix.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Νινέτ – Ζώρζ Σαρή (politeianet.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Είναι το «Έγκλημα στα Παρασκήνια» η κορυφαία ελληνική αστυνομική ταινία; (lifo.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας (facebook.com) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Κηδεύτηκε σήμερα η αγαπημένη συγγραφέας των παιδιών, Ζωρζ Σαρρή (tlife.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.
• Ζώρζ Σαρή. «Η απουσία της ένας θρήνος για τα Ελληνικά γράμματα» (users.sch.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 22/6/2025.