Σοφοκλής Βενιζέλος: Στρατιωτικός και Πολιτικός

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος ήρθε στον κόσμο στις 3 Νοεμβρίου 1894 στο πατρικό σπίτι της οικογένειας Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανιών της Κρήτης. Ήταν ο δεύτερος γιος του Ελευθερίου Βενιζέλου και της Μαρίας Σοφοκλή Κατελούζου ή Ελευθερίου. Η μητέρα του έπαθε λοίμωξη (επιλόχειο πυρετό) μετά τη γέννησή του και υπέκυψε οκτώ μέρες αργότερα.

Σοφοκλής Βενιζέλος – Παιδικά και Σχολικά χρόνια

Το 1896, στη διάρκεια της Μεταπολιτευτικής επαναστάσεως, η κατάσταση χειροτέρευε στην Κρήτη. Οι Τούρκοι απειλούσαν τους κατοίκους του νησιού ολοένα και περισσότερο. Επειδή ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήθελε να προστατέψει τα παιδιά του, τα έστειλε μαζί με τη γιαγιά τους και τη θεία τους στη Μήλο. Όταν το 1897 η Στυλιανή φεύγει από τη ζωή, τα παιδιά αναλαμβάνει η θεία τους, Μαριώ Βενιζέλου.

Ο Βενιζέλος τελείωσε το Δημοτικό το 1904. Στη συνέχεια, πήγε στο Ελληνικό σχολείο Χανίων. Αργότερα, το 1906 άρχισε σπουδές στο φημισμένο Λύκειο «Κοραής». Το 1909 πήγε στο Γυμνάσιο Χανίων, από το οποίο αποφοίτησε το 1911.

Η στρατιωτική σταδιοδρομία του Σοφοκλή Βενιζέλου

Το 1911 ο Βενιζέλος έγινε δεκτός στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Στη συνέχεια, το 1912 με την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου πήρε προαγωγή, γινόμενος Λοχίας, και πήγε στο Μέτωπο. Το 1914 αποφοίτησε από τη Σχολή και πήρε το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πυροβολικού. Έπειτα, το 1916 ως υπολοχαγός Πυροβολικού ακολούθησε τον πατέρα του στο Κίνημα της Θεσσαλονίκης.

Advertisements

Το 1917, ο Βενιζέλος πήρε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο ως Διοικητής Λόχου στο Μακεδονικό Μέτωπο. Στη συνέχεια, το 1918, μετά τη συνθηκολόγηση της Βουλγαρίας, γύρισε στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός της επιστροφής του ήταν να αναλάβει την επικοινωνία ανάμεσα στο Ελληνικό και το συμμαχικό στρατηγείο. Αργότερα, προς τα τέλη του έτους, πήρε τον βαθμό του Λοχαγού. Ως επακόλουθο αυτού ήταν να αναλάβει υπασπιστής του πατέρα του. Πιο συγκεκριμένα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν Πρωθυπουργός και Υπουργός Στρατιωτικών τότε και τον συνόδευσε στη διάσκεψη ειρήνης στο Παρίσι. Έπειτα, το καλοκαίρι του 1920 με τον βαθμό του Ταγματάρχη έλαβε μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία.

Το φθινόπωρο του 1920, αποχώρησε από τον στρατό για να λάβει μέρος στις εκλογές της 1^ης Νοεμβρίου 1920. Σε αυτές τις εκλογές βγαίνει βουλευτής Χανίων και έτσι ξεκινά η πολιτική του καριέρα. Στη συνέχεια, μετά την ήττα των Φιλελευθέρων στις εκλογές, ο Σοφοκλής ακολούθησε τον πατέρα του στην αυτοεξορία του στην Νίκαια της Γαλλίας. Κατά την παραμονή του στη Γαλλία, αφιέρωσε χρόνο στο άθλημα του Μπριτζ. Εφόσον ήταν τόσο καλός, έφτασε σε σημείο να γίνει μέλος της εθνικής ομάδας της Γαλλίας. Αργότερα, μετά την επάνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην Ελλάδα το 1922, ο Σοφοκλής επιστρέφει στο στράτευμα. Έπειτα, το 1923, ανέλαβε καθήκοντα στρατιωτικού ακολούθου στην Ελληνική πρεσβεία στο Παρίσι, όπου παρέμεινε επί οκτώ χρόνια. Στο τέλος του 1930 μετά από αίτησή του έφυγε από το στρατό, με τον βαθμό του Συνταγματάρχη.

Σοφοκλής Βενιζέλος – Ξεκίνημα Πολιτικής Διαδρομής

Το 1933, μετά την ήττα των βενιζελικών στην Ελλάδα, ο Σοφοκλής Βενιζέλος ξαναπηγαίνει στο Παρίσι. Ωστόσο, όταν πέθανε ο πατέρας του τον Μάρτιο του 1936, επιστρέφει στην Ελλάδα. Όταν γύρισε στην Ελλάδα, ήρθε σε επαφή με τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ στα πλαίσια μίας προσπάθειας συνεννόησης. Παράλληλα, εξελέγη το τρίτο μέλος της διοικούσας επιτροπής του Κόμματος των Φιλελευθέρων, μαζί με τον Θεμιστοκλή Σοφούλη και το Στυλιανό Γονατά.

Ο Βενιζέλος στον πόλεμο του 1940 ζήτησε να καταταγεί, όμως η αίτησή του δεν έγινε δεκτή. Εντούτοις, τον επόμενο χρόνο έπαψε να είναι έφεδρος και ανέλαβε καθήκοντα στρατιωτικού ακολούθου στην Ελληνική πρεσβεία της Ουάσιγκτον. Στη συνέχεια, στις 7 Μαΐου 1943 ανέλαβε το Υπουργείο Ναυτικού στην εξόριστη κυβέρνηση του Τσουδερού στο Κάιρο.Όταν ξέσπασε το κίνημα του Ναυτικού (1944), ο Εμμανουήλ Τσουδερός υπέβαλε παραίτηση και έτσι ο Σοφοκλής Βενιζέλος ανέλαβε την Πρωθυπουργία της εξόριστης κυβέρνησης στις 14 Απριλίου του 1944.

Ο Βενιζέλος κατάφερε μέσα σε τρεις μέρες να καταστείλει το κίνημα του Ναυτικού, αλλά με μεγάλο πολιτικό κόστος για τον ίδιο. Έχασε την ευρύτερη λαϊκή αποδοχή που λάμβανε μέχρι τότε και γι’ αυτό υπέβαλε αναγκαστική παραίτηση δώδεκα μέρες αργότερα, στις 26 Απριλίου 1944. Ως επακόλουθο αυτού, ήταν ο σχηματισμός κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου και η επαναφορά της ηρεμίας στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ειδικότερα, στην κυβέρνηση αυτή παρέμεινε ως αντιπρόεδρος μέχρι τον Αύγουστο του 1944. Επίσης, στις 3 Σεπτεμβρίου 1944, συμμετείχε στην τελευταία εξόριστη κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

Σοφοκλής Βενιζέλος – Ενεργά στην Πολιτική

Μετά την απελευθέρωση, ο Σοφοκλής Βενιζέλος επέστρεψε στην Ελλάδα. Στις 30 Αυγούστου του 1945 έγινε υπαρχηγός των Φιλελευθέρων, με αρχηγό το Θεμιστοκλή Σοφούλη. Τον Φεβρουάριο του 1946, συνέβη η διάσπαση του Κόμματος Φιλελευθέρων και ο Σοφοκλής Βενιζέλος ανέλαβε την ηγεσία του Κόμματος Βενιζελικών Φιλελευθέρων. Ένα μήνα αργότερα, στις πρώτες μετακατοχικές εκλογές, είναι συνυποψήφιος με το Γεώργιο Παπανδρέου και τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο με το κόμμα Εθνική Πολιτική Ένωσις.

Τον Απρίλιο του 1946, ο Βενιζέλος ανέλαβε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην ολιγοήμερη κυβέρνηση του Παναγιώτη Πουλίτσα. Μαζί με τον Παπανδρέου και τον Κανελλόπουλο υπέβαλαν παραίτηση, καθώς διαφώνησαν με την πρόθεση της κυβέρνησης να επισπεύσει το δημοψήφισμα για την επαναφορά της βασιλείας. Στη συνέχεια, το 1947, αναλαμβάνει τα παρακάτω αξιώματα. Έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ανέλαβε καθήκοντα Υπουργού Στρατιωτικών και Προσωρινώς Υγιεινής και Αεροπορίας, έγινε Υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου εντεταλμένος εις τον συντονισμόν των Υπουργείων των εχόντων σχέσιν με την ασφάλειαν της χώρας. Ακόμα, ανέλαβε προσωρινά χρέη Υπουργού Ταχυδρομείων, Τηλεγράφων και Τηλεφώνων και έγινε Υπουργός Ναυτικών στην Κυβέρνηση Δημητρίου Μαξίμου.

Σοφοκλής Βενιζέλος – Περίοδος 1947-1952

Οι Φιλελεύθεροι έγιναν ξανά ένα το 1947 και ο Σοφοκλής έγινε εκ νέου υπαρχηγός και κατόπιν αρχηγός του κόμματος (Νοέμβριος 1948). Τον Φεβρουάριο του 1948 αγόρασε σπίτι στην οδό Νεοφύτου Δούκα στην Αθήνα, όπου κατοίκησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στη συνέχεια, από τον Αύγουστο του 1950 έως τον Οκτώβριο του 1951, ο Βενιζέλος, σχημάτισε δύο διαδοχικές κυβερνήσεις. Αρχικά, δημιούργησε κυβέρνηση σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη και τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Κατόπιν, σχημάτισε κυβέρνηση σε συνεργασία με τον Γεώργιο Παπανδρέου και τον Νικόλαο Πλαστήρα, στην οποία υπήρξε Πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών. Επίσης, παρέμεινε ο μοναδικός αρχηγός του Κόμματος των Φιλελευθέρων.

Στην κυβέρνηση Πλαστήρα (1951 – 1952), ο Βενιζέλος μετείχε ως αντιπρόεδρος και Υπουργός Εξωτερικών, και αναπλήρωσε τον Πλαστήρα μετά την ασθένειά του (11 Μαρτίου 1952). Κατά την περίοδο αυτή, ο Βενιζέλος πετυχαίνει τρία πολύ σημαντικά πράγματα. Πρώτον, συζητάει την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ (εισδοχή στις 20 Σεπτεμβρίου 1951 και επικύρωση από τη Βουλή των Ελλήνων στις 18 Φεβρουαρίου 1952). Δεύτερον, κάνει αποδεκτή τη συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο της Κορέας μετά από πρόσκληση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Τρίτον, δίνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και στις γυναίκες (Νόμος 2159/1952). Μετά την ήττα των Φιλελευθέρων στις εκλογές του 1952 από τον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου, ο Βενιζέλος φεύγει προσωρινά από την πολιτική.

Σοφοκλής Βενιζέλος – Περίοδος 1955-1963

Στις 11 Απριλίου 1955, ο Βενιζέλος επέστρεψε στην ενεργό πολιτική και ίδρυσε τη Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση. Στη συνέχεια, στις εκλογές του 1956, η Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση εξέλεξε 46 βουλευτές, και ο ίδιος ο Βενιζέλος βγήκε βουλευτής Δωδεκανήσων. Αργότερα, το 1961, ο Βενιζέλος αφού έφτιαξε τις σχέσεις του με τον Παπανδρέου δημιούργησαν την Ένωση Κέντρου, η οποία έλαβε μέρος στις εκλογές που έμειναν στην ιστορία ως «της βίας και νοθείας». Επίσης, έλαβε μέρος στον Ανένδοτο Αγώνα.

Για ένα σύντομα διάστημα, ο Βενιζέλος φλέρταρε πολιτικά με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση του Καραμανλή, αλλά γρήγορα εξομάλυνε τις σχέσεις του με τον «Γέρο της Δημοκρατίας». Στη συνέχεια, μετά την εκλογική νίκη της Ένωσης Κέντρου στις 3 Νοεμβρίου του 1963, ο Βενιζέλος ανέλαβε Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών.

Γάμος και οικογένεια

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος κάνει αρραβώνα με την Κάθλην (Αικατερίνη) Ζερβουδάκη στις 20 Μαΐου 1920 στο Παρίσι. Η Αικατερίνη Ζερβουδάκη ήταν κόρη ομογενών από την Αίγυπτο. Στη συνέχεια, στις 14 Δεκεμβρίου 1920, στην έπαυλη της πάμπλουτης νύφης στην Κυανή Ακτή, έγινε ο γάμος. Αργότερα, στις 10 Ιουνίου 1923, το ζευγάρι αποκτά μια κόρη, τη Δέσποινα, η οποία θα γίνει σύζυγος του ανώτατου στελέχους της Τραπέζης Αθηνών, Μάριου Λάσκαρη.

Σοβαρό πρόβλημα υγείας – Θάνατος

Στις 6 Φεβρουαρίου 1964, ο Βενιζέλος , ως συναρχηγός της Ένωσης Κέντρου πραγματοποίησε ομιλία στα Χανιά. Εκείνη τη μέρα ένιωσε αδιαθεσία, αλλά την ξεπέρασε. Στη συνέχεια, το απόγευμα, μαζί με τους συνεργάτες του, μπήκε στο επιβατικό πλοίο «Ελλάς», το οποίο αναχώρησε από τη Σούδα με κατεύθυνση τη Σύρο και τελικό προορισμό τον Πειραιά. Ύστερα, αφού γευμάτισε, λίγο μετά τις 11 τη νύχτα πήγε στην καμπίνα του, όπου άρχισε η αδιαθεσία του. Λίγα λεπτά αργότερα, φώναξε τον καρδιολόγο του Γεώργιο Καρούζο, ο οποίος τον συνόδευε, και ο οποίος τον βρήκε όρθιο δίπλα σε ένα φινιστρίνι να προσπαθεί να αναπνεύσει.

Ο γιατρός διέγνωσε οξύ πνευμονικό οίδημα και προσπάθησε να το αντιμετωπίσει με ενέσεις. Ταυτόχρονα, το πλοίο επέστρεφε στη Σούδα και ειδοποίησαν το Ναυτικό Νοσοκομείο να έχει έτοιμο ασθενοφόρο στην προβλήτα. Όμως, ο Βενιζέλος εξέπνευσε στη 01:05 μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, στη διάρκεια της διαδρομής της επιστροφής. Το ιατρικό ανακοινωθέν που βγήκε ανέφερε ότι «ο πρόεδρος έφυγε από βαρύτατο κολάπσους και εκ κοιλιακής μαρμαρυγής».

Κηδεία

Η κηδεία του Βενιζέλου έγινε δημοσία δαπάνη, με τιμές εν ενεργεία Πρωθυπουργού, την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου στα Χανιά. Στην κηδεία ήταν πολύ σημαντικά ονόματα παρόντες, όπως ο διάδοχος Κωνσταντίνος (που εκπροσωπούσε τον ασθενή βασιλιά Παύλο), ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Π. Παρασκευόπουλος, και οι Γεώργιος Παπανδρέου, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Σπυρίδωνας Μαρκεζίνης και Νίκος Κιτσίκης. Ο Βενιζέλος τάφηκε δίπλα στον πατέρα του, Ελευθέριο Βενιζέλο. Προς τιμήν του, η ναυτιλιακή εταιρεία ANEK lines έδωσε το όνομά του σε ένα από τα πορθμεία της.

Πηγές:

• Σοφοκλής Βενιζέλος – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Βιογραφίες / Πολιτική – Σοφοκλής Βενιζέλος (www.sansimera.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Σοφοκλής Βενιζέλος – Ο δευτερότοκος γιος του Ελευθερίου Βενιζέλου που έγινε Πρωθυπουργός (www.olympia.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Βενιζέλος Σοφοκλής (www.polignosi.com) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Σοφοκλής Ελευθ. Βενιζέλος (el.metapedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Σοφοκλής Βενιζέλος: Η ισχύς του παρασκηνίου (www.offlinepost.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Έρωτας και πολιτικοί: Από τον Καποδίστρια και τον Τρικούπη μέχρι τους Βενιζέλους και τους Παπανδρέου (archive.patris.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.
• Facebook – Old Greek Photos (www.facebook.com) / Τελευταία πρόσβαση: 3/10/2024.