Βραχναίικα Πατρών Αχαΐας: Η πρώην κοιτίδα του "μαύρου χρυσού"

Κατευθυνόμενος κανείς προς τα δυτικά της πόλης των Πατρών, συναντά τα Βραχναίικα. Η περιοχή αυτή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των κατοίκων της Πάτρας, λόγω της θάλασσάς της και των ευάριθμων χώρων εστίασης. Ωστόσο, ένας απλός περίπατος κατά μήκος της παραλιακής ζώνης αρκεί για να παρατηρήσει κανείς και παλιά αρχοντικά, συχνά εγκαταλελειμμένα. Ποια να είναι άραγε η ιστορία τους; Γιατί είναι όλα συγκεντρωμένα προς εκείνη την πλευρά, δυτικά της πόλης; Τα ερωτήματα αυτά βρίσκουν την απάντησή τους αν ανατρέξει κανείς στο ιστορικό παρελθόν της παραλιακής αυτής περιοχής.

Σταφίδα, ο “μαύρος χρυσός” του 19^ου αιώνα

Βρισκόμαστε στις πρώτες δεκαετίες από την συγκρότηση του νεότερου ελληνικού κράτους. Η Ελλάδα αναζητά διαρκώς νέες πηγές ενίσχυσης της οικονομίας, οι οποίες παράλληλα θα αποτελέσουν ένα σταθερό έδαφος για την πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη. Η παραγωγή της σταφίδας, ήδη άρρηκτα συνδεδεμένη με την Πελοπόννησο και δη την Κόρινθο, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ανερχόμενες κινητήριες δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας. Παρ’ όλα αυτά, ένα γεγονός που αναδεικνύεται σε καθοριστικής σημασίας παράγοντα για την πορεία των σταφιδοεξαγωγών είναι η επιδημία της φυλλοξήρας που προσβάλλει τους γαλλικούς αμπελώνες τη δεκαετία του 1860. Από κοινού βέβαια με την ήδη υπάρχουσα ζήτηση και την ποιότητα του προϊόντος, το παραπάνω γεγονός συντελεί στην ανάδειξη της σταφίδας σε κορυφαίο εξαγώγιμο είδος.

Ονομασία και σύντομη ιστορία

Τα Βραχναίικα αρχίζουν να μας απασχολούν γενικά κατά την ύστερη περίοδο της Τουρκοκρατίας και κυρίως μετά την απελευθέρωση. Πριν, η περιοχή ονομαζόταν “Άγιος Βασίλειος” και ανήκε στο όμορο χωριό Δρεσθενά. Μάλιστα, μεγάλη έκταση της σύγχρονης κωμόπολης ήταν δασώδης εκείνα τα χρόνια. Το υπόλοιπο τμήμα καταλαμβανόταν από τσιφλίκια των Οθωμανών, τα οποία μετά την Επανάσταση του 1821 κατέστησαν εθνικές γαίες. Πριν αυτές διαμοιραστούν σε καλλιεργητές, όπως ο Γεώργιος Σωτηριάδης από την Κερπινή Καλαβρύτων (σημειώστε αυτό το όνομα), αξιοποιήθηκαν από βοσκούς.

Διαβάστε επίσης Απείρανθος: Το ορεινό στολίδι της Νάξου

Όταν αργότερα οι εκτάσεις πέρασαν στα χέρια καλλιεργητών, ένας από αυτούς ο Γεώργιος Σωτηριάδης, ανέθετε την επιμέλεια της σοδειάς του σε εργάτες. Αυτοί προέρχονταν από το χωριό Βραχνί της Επαρχίας Καλαβρύτων. Από αυτούς τους πρώτους επίσημους κατοίκους της περιοχής προέκυψε η ονομασία Βραχναίικα ή κατ’ άλλους Βραχνέικα. Aξίζει να σημειωθεί ότι η κατάληξη -αίικα ή -έικα στην Αχαΐα χρησιμοποιείται για να αποδοθεί και η ταυτότητα των κατοίκων μιας περιοχής. Πάντως, οι πρώτες μόνιμες εγκαταστάσεις των κατοίκων του Βραχνίου καταγράφονται το 1837. Μολοταύτα, ως οικισμός εμφανίζεται το 1858, διατηρώντας την ονομασία “Άγιος Βασίλειος”. Μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922, εγκαθίστανται στα Βραχναίικα και πρόσφυγες από το Αϊδίνιο, καθώς και από το γειτονικό χωριό Δρεσθενά.

Advertising

Τα Βραχναίικα ως “αποικία” των Άγγλων

Πηγαίνοντας προς τα Βραχναίικα, κατά μήκος της παραλιακής ζώνης, αντικρίζει κανείς πολλά παλιά αρχοντικά. Είναι τα υπολείμματα μιας περιόδου ακμής για την ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Οι πολυτελείς αυτές επαύλεις αποτελούσαν είτε μόνιμες κατοικίες Άγγλων είτε θερινά καταλύματα, σε απόσταση αναπνοής από το λιμάνι, χώρο διεξαγωγής των εμπορικών συναλλαγών. Γι’ αυτό και η παραλιακή περιοχή στη δυτική πλευρά των Πατρών ονομάστηκε “Εγγλέζικα”. Η περιοχή καταλαμβάνει και τμήματα των Ιτεών και του χωριού Μιντιλόγλι.

Στις περιοχές αυτές εγκαταστάθηκαν Άγγλοι κάτοικοι της Πάτρας όπως οι Χάνκοκ, Μόρφυ, Πίλτσερ, Κρόου και Στίβενς. Πέραν αυτών, εκεί βρίσκονταν και οι εξίσου πολυτελείς κατοικίες Ελλήνων, όπως του βιομήχανου Κρητικού και των ονομαστών σταφιδέμπορων Κόλλα και Σωτηριάδη. Σε ό,τι αφορά την αρχιτεκτονική των σπιτιών αυτών, είναι κατασκευασμένα στα πρότυπα των αγγλικών εξοχικών, με στοιχεία νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Σύντομα, λόγω της εγκατάστασης εύπορων οικογενειών, που κρατούσαν στα χέρια τους τα σκήπτρα της τοπικής οικονομίας, η περιοχή απέκτησε ιδιαίτερο κύρος.

Διαβάστε επίσης Άγνωστες μαγευτικές παραλίες του Κορινθιακού κόλπου

Η βίλα Πίλτσερ, δεκαετία του 1920, με το γήπεδο τένις.

Επίλογος

Σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου οι Άγγλοι εγκατέλειψαν την περιοχή. Οι βίλες είτε πωλήθηκαν σε νέους ιδιοκτήτες, οι οποίοι ανέλαβαν την ανακαίνισή τους με υψηλό κόστος είτε αφέθηκαν να παρακμάζουν. Πάντως, τα Βραχναίικα, εκτός από τη σύγχρονη ανάπτυξη που γνωρίζουν στο σκέλος της διασκέδασης και της εστίασης, διατηρούν κάποια ψήγματα της αλλοτινής αίγλης τους. Αρκεί να κοιτάξει κανείς τα παλιά αρχοντικά που εκτείνονται κατά μήκος της ακτής.

Πηγές:

Advertising