Το βιβλίο «Οι γυναίκες που επιβίωσαν» αποτελεί ένα συναρπαστικό ταξίδι γνώσεων, ιστορίας και ανθρωπιάς. Η ξεκάθαρη, σαφής συγγραφή του Robert Kolker αλλά και ο αφοπλιστικός, γεμάτος λόφος της μετάφρασης του κύριου Βαγγέλη Προβιά, αφήνουν τον αναγνώστη να κατανοήσεις τις περιγραφικές αποτυπώσεις της σχιζοφρένειας στους αδερφούς Γκάλβιν όσο και την διαδοχική εξέλιξη της επιστήμης στον τομέα της συγκεκριμένης ασθένειας. Μια μακρά ιστορία 50 χρόνων ξεδιπλώνεται σε 600 σελίδες ιατρικής αποκάλυψης για την σχιζοφρένειας σε μια οικογένεια με τον πιο σαφή ολόπλευρο τόπο. Καμία πτυχή των γεγονότων δεν μένει εκτός της αφήγησης. Οι χαρακτήρες περιγράφονται χωρίς συναισθηματική επιρροή από τον συγγραφέα.
Η οικογένεια Γκάλβιν
Η οικογένεια Γκάλβιν δεν είναι καθόλου ειδυλλιακή όσο φαίνεται στις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Γνωρίζουμε τους χαρακτήρες από την αρχή μέχρι και το τέλος τους. Για την Μίμι και τον Ντον, τους γονείς των 12 παιδιών, η αφήγηση ξεκινά με την γνωριμία τους και τελειώνει στον θάνατό τους. Η επίδραση αυτών των δύο ανθρώπων στην ζωή των παιδιών τους δεν μπορεί να διαγραφτεί μετά τον θάνατό τους. Ακόμα και τότε, έρχονται στο φως, κρυμμένα μυστικά που φαίνεται να επηρέασαν την ζωή των δύο γυναικών, της Μάργκαρετ και της Λίντσι (Μέρι). Η οικογένεια Γκάλβιν αποτελούνταν από 12 αδέρφια, εκ των οποίων τα 6 αδέρφια διαγνώστηκαν με σχιζοφρένεια. Όλα ήταν αγόρια. Τα μόνα κορίτσια της οικογένειας, οι μικρότερες σε σειρά αδερφές είναι εκείνες που συνεργάστηκαν για την συγγραφή του βιβλίου αλλά και φαίνεται να έχουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της οικογένειας. Οι αδερφές Γκάλβιν έχουν κοινά τραύματα. Η σεξουαλική κακοποίηση που δέχτηκαν από τον αδερφό τους όταν ήταν μικρές τις έφερε πιο κοντά. Η ζωή τους όμως δεν ήταν ίδια. Η Μάργκαρετ μεγάλωσε σε ένα ήρεμο, εύπορο περιβάλλον ενώ η Μέρι στο δύσκολο, γεμάτο αρρώστια περιβάλλον στο σπίτι των Γκάλβιν.
Η μητέρα Μίμι
Η Μίμι ( η μητέρα) φαίνεται να περιγράφεται ως πιεστική, που ήθελε να τα έχει όλα υπό έλεγχο, εκείνη που κράτησε καλά κρυμμένα μυστικά για χρόνια, που αγνόησε τα σημάδια της σχιζοφρένειας. Περιγράφεται όμως και ως στήριγμα για όλους, εκείνη που επέμενε μέχρι και την τελευταία στιγμή να βοηθήσει τα άρρωστα παιδιά της, ως μια δυνατή γυναίκα. Πολλές φορές θα την συμπαθήσεις και θα την θαυμάσεις. Πολλές φορές θα αναρωτηθείς εάν εκείνη ήταν η αιτία για όλα όσα υπέστη η οικογένεια. Σε αυτή την αληθινή ιστορία δεν μπορεί να κάνεις υποθέσεις. Κανείς δεν ήξερε ποια θα ήταν η κατάλληλη βοήθεια ή ο χειρισμός για την πρόληψη της εμφάνισης της νόσου. Επίσης η επιστήμη δεν ήταν σε θέση να βοηθήσει επαρκώς τα σχιζοφρενικά άτομα την δεκαετία του 1950 και 1960. Πιθανότατα τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά εάν γεννιόντουσαν τώρα. Όμως η οικογένεια Γκάλβιν βοήθησε στην εξέλιξη της επιστήμης γύρω από την σχιζοφρένεια, και το έργο της αυτό είναι σημαντικό.
Τα άρρωστα αδέρφια
Όλα ξεκίνησαν με τον μεγαλύτερο γιό Ντόναλντ. Βίαιες συμπεριφορές απέναντι στα άλλα του αδέρφια, βίαιες συμπεριφορές προς άλλους, τάσεις αυτοκτονίας, ψευδαισθήσεις, απόπειρες ανθρωποκτονίας στην πρώην γυναίκα του. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, νοσούν και άλλα αδέρφια της οικογένειας. Άλλοι γίνονται κακοποιητικοί, άλλοι βίαιοι, άλλοι έχουν έντονες παραισθήσεις. Τα περισσότερα αδέρφια πηγαινοέρχονται σε κλινικές για χρόνια. Η αυτοχειρία ενός σχιζοφρενή αδερφού διαλύει την οικογένεια. Ο πατέρας βρίσκεται στο νοσοκομείο με εγκεφαλικό. Μέσα από την ανάγνωση φτάνουμε να βλέπουμε την εξέλιξη τους. Μερικά από τα σχιζοφρενικά αγόρια πέθαναν εξαιτίας των φαρμάκων, άλλα ακολούθησαν περισσότερο επεμβατικές μεθόδους (χρήση ηλεκτροσόκ) άλλα παρέμειναν μέχρι τα βαθιά γεράματά τους σε ιδρύματα.
Η ζωή των Γκάλβιν αλλάζει ριζικά. Η εξέχουσα θέση στην κοινωνία που προσπάθησε να έχει η Μίμι αποτελεί παρελθόν. Η αρρώστια κυριεύει με τον δικό της τρόπο τους πάντες μέσα στην οικογένεια. Μερικοί μπόρεσαν να φύγουν μακριά ως σανίδα σωτηρίας για τους ίδιους αλλά και για τις οικογένειες που απέκτησαν με τον καιρό. Άλλοι επέλεξαν να μείνουν και να βοηθήσουν, να συνδράμουν στην καλυτέρευση των άρρωστων αδερφών.
Οι εξελίξεις στην οικογένεια Γκάλβιν παρουσιάζονται ταυτόχρονα με τις εξελίξεις στην επιστήμη. Μέχρι που μια γιατρός ανακαλύπτει την οικογένεια Γκάλβιν η οποία δέχεται να την βοηθήσουν στο ερευνητικό της έργο για την σχιζοφρένεια.
Η εξέλιξη της επιστήμης
Από την διαμάχη φύση ή ανατροφή με την σχιζοφρενογόνο μητέρα να επικρατεί ως αιτία των ψυχικών νόσων αλλά και να απορρίπτεται από ένα μεγάλο μέρος του επιστημονικού κλάδου, σε μια νέα ανακάλυψη που έφερε στο φως η γενετική. Η άνθηση της επιστήμης έδωσε την δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να αναζητήσουν τις αιτίες της σχιζοφρένειας ενδελεχώς στα γονίδια και στους γενετικούς δείκτες. Ο ερευνητής Ρου Λ. Κρόμγουελ εξηγεί πως το δίλλημα αυτό της δεκαετίας του 1970 θα μπορούσε να παρομοιαστεί ως ένα καρουζέλ. Ο καθένας διαλέγει ένα άλογο. Μόνο όταν τελειώσει ο κύκλος είναι σε θέση να αντιληφθεί πως το αλογάκι του δεν έφτασε πουθενά. Το αλογάκι του καρουζέλ αντιπροσώπευε για πολλά χρόνια μελετών τις ισχυρές απόψεις των επιστημόνων στο δίλλημα φύση ή ανατροφή. Οι μελέτες που έγιναν, κυρίως μετά το 2000, επικεντρώθηκαν, ως περισσότερο αποδεκτή άποψη στις γονιδιακές ανωμαλίες που εμφανίζονται σε άτομα με σχιζοφρένεια. Η άποψη όμως της ανατροφής δεν θάφτηκε στα άδυτα της ήττας έναντι στην φύση. Η επίδραση της ανατροφής στην εμφάνιση και στην εξέλιξη της νόσου υποστηρίζεται από επιστήμονες αλλά και φυσικά από τις δύο αδερφές Γκάλβιν ως σημαντικό ενδεχόμενο.
Η οικογένεια αυτή δεν βοήθησε μόνο στην επιστημονική έρευνα, αλλά άλλαξε και την αντιμετώπιση των ανθρώπων προς τους σχιζοφρενείς. Η επιμονή της Λίντσι να βοηθά τα άρρωστα αδέρφια της μας δίνει μια τρυφερή και συνταρακτική οπτική για την ευαισθησία που οφείλουμε να δείχνουμε στους ανθρώπους αυτούς.
“Είμαστε άνθρωποι επειδή οι άνθρωποι γύρω μας μας κάνουν ανθρώπινους”.
Το βιβλίο «Οι γυναίκες που επιβίωσαν» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος το 2021 και έχει χαρακτηριστεί New York Timew Bestseller.
Aπό το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Ο Ντον και η Μίμι Γκάλβιν φαίνονταν ζευγάρι-πρότυπο. Εκείνος διακεκριμένος στρατιωτικός, εκείνη καλλιεργημένη, αφοσιωμένη σύζυγος-μητέρα, ενσάρκωναν τον λαμπρό αμερικανικό αιώνα. Ο κόσμος τους έδειχνε τέλειος. Όμως μερικά χρόνια αργότερα, έχοντας αποκτήσει δώδεκα παιδιά, η εικόνα άρχισε να ξεθωριάζει. Ήταν όντως τόσο ταιριαστοί, τόσο ευτυχισμένοι; Πράγματι ανέθρεφαν τόσο πειθαρχημένα παιδιά; Τι κρυβόταν στο παρελθόν του Ντον, στην οικογενειακή ιστορία της Μίμι;
Ύστερα ήρθε η σφοδρή ανατροπή: Έξι γιοι της οικογένειας Γκάλβιν, ο ένας μετά τον άλλον, παρουσιάζουν ψυχωσική, βίαιη συμπεριφορά. Οι γονείς, τρομοκρατημένοι, αγνοούν την πραγματικότητα. Μέχρι που η τραγωδία, μια διπλή ανθρωποκτονία, τους αναγκάζει να δουν. Η σχιζοφρένεια χτυπά και σπάει την πόρτα του ειδυλλιακού σπιτιού τους. Τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο.
Advertising
Εν μέρει οικογενειακή εποποιία, εν μέρει ιστορία της πιο μυστήριας μέχρι και σήμερα ψυχικής νόσου, αυτή η αληθινή ιστορία, η γραμμένη με αφοπλιστική ειλικρίνεια και κατανόηση, είναι κάτι περισσότερο από μια συναρπαστική διπλή αφήγηση με λογοτεχνικές αρετές. Ειπωμένη από την οπτική γωνία τριών γυναικών –της Μίμι και των θυγατέρων της Μάργκαρετ και Μέρι–, που άντεξαν καταστάσεις πέρα από τις ανθρώπινες αντοχές, επιβεβαιώνει την αξιοθαύμαστη ψυχική δύναμη και τη γενναιότητα του θεωρούμενου «αδύναμου και ευάλωτου φύλου». Είναι ακόμη μια χωρίς παρωπίδες υμνητική εξιστόρηση του πραγματικού νοήματος της οικογένειας: πόσα μας προσφέρει, αλλά και πόσο δυσβάσταχτο κόστος απαιτεί συχνά να πληρώνουμε.
