Μια καλή ταινία πέρα από τη ψυχαγωγία που προσφέρει, η οποία έτσι κι αλλιώς λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά, έχει την δύναμη να αλλάζει τον κόσμο και τις συνειδήσεις. Οι περισσότερες ταινίες δημιουργούνται για λόγους ψυχαγωγίας και φυσικά για να αποφέρουν μεγάλος κέρδος στα κινηματογραφικά στούντιο.
Υπάρχουν όμως μερικές ταινίες οι οποίες κατάφεραν και κάτι άλλο. Έφεραν στο φως διάφορα κοινωνικά ζητήματα, επηρέασαν τους νόμους, προώθησαν ιδεολογίες, τόσο καλές όσο και κακές. Γενικά άλλαξαν την πορεία της ιστορίας μέσω του αντίκτυπου τους στην κοινωνία.
Οι ακόλουθες ταινίες είχαν μεγάλη επιρροή, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση και επιφέροντας αλλαγές σε διάφορους τομείς. Από την κλιματική αλλαγή μέχρι τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.
1. Blackfish
Όταν πρωτόδημοσιεύτηκε το 2013, το “Blackfish“, σόκαρε τον κόσμο. Η ιστορία της όρκας Tilikum, προβαλλόταν σε εκατομμύρια ανθρώπους. Σε αυτό το ντοκιμαντέρ, μας δείχνουν την τραγική ιστορία της όρκας στο θέρετρο SeaWorld, που της φέρθηκαν απάνθρωπα. Κατέληξε να σκοτώσει τρείς από τους εκπαιδευτές της. Ο τρόπος που κακομεταχειρίζονταν τα κακόμοιρα θαλάσσια πλάσματα πίσω από κλειστές πόρτες, οδήγησε σε παγκόσμια κατακραυγή. Ένα τσουνάμι γεμάτο Tweets, κοινοποιήσεις στο Facebook και αιτήσεις, εξέθεσαν αυτό το απαίσιο θέαμα. Το SeaWorld χτυπήθηκε άσχημα. Εκατομμύρια κόσμος μποικόταραν το θέρετρο, η φήμη του έπεσε στα μάτια του κόσμου. Η πώληση εισητηρίων έπεσε δραματικά. Το αποτέλεσμα; Το SeaWorld σταμάτησε την εκτροφή των killer whales, και σταμάτησαν τα live shows όπως με την όρκα Shamu. Ανθρωπιά vs Κακοποίηση ζώων 1-0.
Είναι ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ που καταδεικνύει τις ολέθριες συνέπειες του εγκλεισμού ενός τόσο έξυπνου, ευαίσθητου όσο και επικίνδυνου ζώου. Ο αληθινός δολοφόνος, δεν είναι παρά ο άνθρωπος και η επιτακτική του ανάγκη για κυριαρχία και επιβολή. Οι δημιουργοί ανέφεραν ότι το φιλμ παρουσιάζει “πώς η φύση εκδικείται τον άνθρωπο όταν έρθει στα όρια της”.
2. A Girl in the River
Η ταινία αφηγείται την ιστορία της 19χρονης Saba, που επέζησε μιας απόπειρας δολοφονίας. Το μοναδικό έγκλημα της; Αγάπησε τον λάθος άνθρωπο. Η προβολή της ταινίας οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου συζήτηση για τους φόνους τιμής στις συντηρητικές πατριαρχικές μουσουλμανικές κοινωνίες. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός Nawaz Sharif, υποσχέθηκε στη δημιουργό της ταινίας, Sharmeen Obaid-Chinoy, να απαλλάξει το Πακιστάν από αυτή την πρακτική, δημιουργώντας έναν νόμο στο κόσμο που θα σταματήσει την μέχρι τώρα προστασία των δραστών.
3. Victim
Αυτή είναι η πρώτη βρετανική ταινία στον κόσμο που χρησιμοποίησε την λέξη “ομοφυλόφιλος”. Είναι μια ταινία του 1961, η οποία προσπάθησε να εξουδετερώσει την αχαλίνωτη ομοφοβία που υπήρχε στην Βρετανία. Η επιτροπή λογοκρισίας διάβασε το σενάριο κι έκοψε συνολικά τέσσερις διαλόγους. Λόγω του θέματος της, πολλοί ηθοποιοί αρνήθηκαν την συμμετοχή τους.
Αναφέρει την ιστορία ενός δικηγόρου, ο οποίος πέφτει θύμα εκβιασμού λόγω των σεξουαλικών του προτιμήσεων. Η πρεμιέρα της ταινίας συνέπεσε με την κοινοβουλευτική συζήτηση για το αν θα νομιμοποιηθεί ή όχι η ομοφυλοφιλία. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η ταινία επηρέασε τη γνώμη του Κοινοβουλίου και οδήγησε στη θέσπιση του Νόμου περί Σεξουαλικών Παραπτωμάτων του 1967.
4. Philadelphia
Το “Victim” δεν ήταν η μοναδική ταινία στον κόσμο που άλλαξε την στάση των ανθρώπων απέναντι στην ομοφυλοφιλική κοινότητα. Η οσκαρική ταινία “Philadelphia”, είναι μια αληθινή ιστορία που μίλησε ανοιχτά και σοβαρά για το AIDS, την ομοφυλοφιλία και την ομοφοβία, και για το πώς αντιμετωπίζονταν οι ασθενείς του AIDS στα πρώτα χρόνια που ο φονικός ιός σκότωνε νέους ανθρώπους.
Αφορά την ιστορία ενός νεαρού δικηγόρου (Tom Hanks) που βρέθηκε εκτός δουλειάς επειδή νόσησε. Ήταν μια από τις πρώτες δίκες στις ΗΠΑ ενάντια στην ομοφοβία και τον κοινωνικό ρατσισμό που αντιμετώπιζαν οι φορείς του AIDS.
5. Super Size Me
Ένα ντοκιμαντέρ που έκανε μεγάλη αίσθηση στον κόσμο και ειδικά στην Αμερική. Αφορά τις τρομακτικές επιπτώσεις που είχε στην υγεία ενός ατόμου η αποκλειστική κατανάλωση φαγητού από τα McDonald’s για έναν μήνα και το αντίκτυπο της διαιτολογικής διατροφής που έχουν επιβάλει οι μεγάλες αλυσίδες fast food στην οικογενειακή ζωή, την παιδεία και την κουλτούρα των ΗΠΑ.
Ο σκηνοθέτης Morgan Spurlock, κέρδισε περισσότερα από είκοσι κιλά, αλλά επίσης παρουσίασε ηπατική ανεπάρκεια και περιόδους κατάθλιψης. Αυτή η ταινία άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο το κοινό έβλεπε το fast food, αναζωπύρωσε τις συζητήσεις σχετικά με την παχυσαρκία στην Αμερική. Μέσα σε έξι εβδομάδες, τα McDonald’s απόρριψαν την επιλογή των ‘Super Size’ γευμάτων.
6. The Thin Blue Line
Μία από τις πιο σημαντικές, πολυσυζητημένες και επιδραστικές ταινίες ντοκιμαντέρ στο κόσμο και στην ιστορία του κινηματογράφου. Αφορά την ιστορία του Randall Dale Adams, ενός άντρα που καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση για ένα φόνο που δεν διέπραξε ποτέ. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, γίνεται πολύ σαφές ότι ο Adams, ήταν αθώος, και καταδικάστηκε λόγω ψευδών ισχυρισμών ατόμων που είχαν μια δική τους ατζέντα.
Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ ο Adams. αποφυλακίστηκε, οφείλοντας την ελευθερία του στο πείσμα του Errol Morris, να πάρει την υπόθεση στα χέρια του. Είναι ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ, το οποίο στην ουσία έδωσε σε έναν άνθρωπο την ζωή του πίσω.
7. A Short Film About Killing
Το 1988 ο Krzysztof Kieslowski, έθεσε ένα τεράστιο ηθικό δίλημμα στον κόσμο που ακόμη και σήμερα είναι επίκαιρο. Νομιμοποιείται το “οφθαλμός αντί οφθαλμού”;
Η ιστορία έχει ως εξής: Ένας νεαρός Πολωνός σκοτώνει χωρίς προφανή αιτία έναν ταξιτζή και καταδικάζεται σε θάνατο,από μια κοινωνία που ούτως ή άλλως έχει χάσει τις αξίες της. Ο Kieslowski. μιλάει για την θανατική ποινή και περιγράφει με σκληρούς όρους τόσο τον φόνο που έκανε ο νεαρός όσο και τον φόνο που κάνει το κράτος. Μετά από μια αμφιλεγόμενη πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, οι Πολωνοί κατάργησαν τη θανατική ποινή και άλλες χώρες αναγκάστηκαν να εξετάσουν την νομοθεσία τους.
8. Bambi
Το Bambi, είναι η διάσημη αμερικανική δραματική ταινία κινουμένων σχεδίων του Walt Disney. Κυκλοφόρησε στις αίθουσες το 1942, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και δεν μπόρεσε να έχει πρόσβαση σε αρκετές από τις Ευρωπαϊκές αγορές. Όταν κυκλοφόρησε, έλαβε μικτές κριτικές, κυρίως λόγω της έλλειψης στοιχείων φαντασίας στην ταινία και την αντίθεση προς μια δραματική ιστορία των ζώων και τον αγώνα τους να επιβιώσουν στο δάσος αποφεύγοντας την απειλή του ανθρώπου. Οι κυνηγοί μίλησαν εναντίον της ταινίας και η εφημερίδα The New York Times, ισχυρίστηκε, «Στην αναζήτηση της τελειότητας, ο κ. Disney, έχει έρθει επικίνδυνα κοντά στην εκτίναξη ολόκληρου του κόσμου φαντασίας κινουμένων σχεδίων που δημιούργησε».
Η ταινία κατάφερε να κάνει πολύ κόσμο να αγωνιστούν για τα δικαιώματα των ζώων, και το 2011 ήταν ανάμεσα στις ταινίες που επιλέχθηκαν για συντήρηση στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. Στην επαγωγή του, το Εθνικό Μητρώο ανέφερε ότι η ταινία ήταν μία από τις αγαπημένες του Walt Disney, και ότι “είχε αναγνωριστεί για το εύγλωττο μήνυμά της για τη διατήρηση της φύσης”.
