Την τιμητική της είχε πριν από μερικά χρόνια ο θρύλος της La Llorona, (στα ελληνικά, “¨Η γυναίκα που κλαίει”) στον κινηματογράφο. Το 2019, τρεις κινηματογραφικές παραγωγές μεγάλου μήκους κυκλοφόρησαν, βασισμένες στην μεξικανική αυτή ιστορία. Η ποιότητα και η θεματολογία τους διαφέρει εξαιρετικά, πράγμα εξαιρετικά ενδιαφέρον, αφού βασίζονται στο ίδιο υλικό.
Ο θρύλος
Σύμφωνα με την μεξικανική παράδοση η La Llorona, ίδια θέση με αυτή του “Μπαμούλα” των δυτικών κρατών. Γονείς στην Λατινική Αμερική, χρησιμοποιούν την “Γυναίκα που κλαίει” προκειμένου να τρομάξουν και να συνετήσουν τα παιδιά τους. Στην πραγματικότητα, η ιστορία της “La Llorona”, είναι μία ιστορία αγάπης, ζήλιας, φθόνου, φόνου και ενοχής.
Το πραγματικό όνομα της La Llorona ήταν Maria, και ζούσε γύρω στα 1500. Η Maria, ήταν μία πολύ όμορφη γυναίκα, περήφανή για τα κάλη της. Η ίδια ήταν φτωχή, η ομορφιά της ωστόσο, της επέτρεψε να παντρευτεί έναν πλούσιο Μεξικανό γαιοκτήμονα. Μετά από μερικά χρόνια γάμου, και αφού είχαν αποκτήσει μαζί δύο παιδιά, η Maria, θα πιάσει τον σύζυγο της στην αγκαλιά μίας ξένης. Σε μία έκρηξη θυμού και φθόνου, θα πετάξει τα δύο της παιδιά σε ένα ποτάμι. Όταν, αργότερα, εκείνη συνέλθει και δει τα παιδιά της στον πάτο της λίμνης, νεκρά, θα λυγίσει. Θα πέσει και η ίδια στο ποτάμι και θα πνιγεί, μην μπορώντας να αντέξει αυτό που έκανε. Από διαφορετικές παραλλαγές της ιστορίας, έχουμε διαφορετικές εκβάσεις, όπως ότι η ίδια έπνιξε τα παιδιά της κρατώντας τα κάτω από το νερό.
Από εκείνη την ημέρα, η Llorona, κυκλοφορεί τις νύχτες αναζητώντας τα χαμένα της παιδιά. Σπαραγμοί και ουρλιαχτά μαρτυρούν την παρουσία της. Και πάλι ανάλογα με τον μύθο, συναντούμε διαφορετικές εκδοχές. Στην μία απλώς είναι μία υπενθύμιση του τρόμου και της φρίκης εκείνης της ημέρας ενώ σε άλλες, παίρνει μαζί της παιδιά που δεν συνοδεύονται από κάποιον ενήλικα. Σκοπός της είναι να βρει πάλι τα δικά της παιδιά, και όταν συνειδητοποιήσει πως δεν πρόκειται γι’ αυτά, τα πνίγει.
Ο θρύλος της La Llorona, είναι μία λιτή, αλλά αποτελεσματική ιστορία που αποσκοπεί στο να αποτρέψει ανάρμοστες συμπεριφορές. Μέσα στην απλότητα της, προσφέρεται εύκολα για την δημιουργία νέων αφηγήσεων. Έτσι, επιστρέφοντας πάλι στο μακρινό, πια 2019, ας παρακολουθήσουμε τις απόπειρες μεταφοράς του παραδοσιακού, αυτού θρύλου στην μεγάλη οθόνη.
Ο καλός: “La Llorona”
Σκηνοθεσία: Jayro Bustamante
Πρωταγωνιστούν: Maria Mercedes Goroy, Sabrina De La Hoz, Julio Diaz
Η λιγότερο συμβατική αφήγηση από τα τρία φιλμ, αλλά και η πιο απομακρυσμένη από τον μύθο, είναι και η ανώτερη των τριων. Είναι ίσως η μόνη εκ των τριών ταινιών που αξίζει την προσοχή μας. Περισσότερο πολιτικό δράμα, παρά καθαρόαιμο horror, το La Llorona, του Bustamante είναι μία πανέμορφη πολιτική αλληγορία, που πραγματεύεται ευαίσθητα και πολλές φορές δύσκολα ζητήματα.
Το φιλμ στήνεται γύρω από την γενοκτονία της φυλής των Μάγια, κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Γουατεμάλας, την περίοδο 1960-1996. Ακολουθούμε τον στρατηγό Enrique καθώς δικάζεται για την ως υπεύθυνος για τις κτηνωδίες που τελέστηκαν υπό τις εντολές του. Όταν το δικαστήριο τον κρίνει αθώο, πλήθος κόσμου θα κατακλύσει το σπίτι του, που ζει με την οικογένεια του, διαμαρτυρόμενοι για την υπόθεση. Η Alma, μία νεαρή κοπέλα, θα καταφτάσει σπίτι εν μέσω αυτής της κατάστασης, ως υπηρέτρια. Όταν, όμως, ο παρανοϊκός, πια, στρατηγός, θα αρχίσει να ακούει μέσα στο σπίτι την γυναίκα που κλαίει, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεων του.
Το φιλμ, παρά την σύντομη διάρκεια του, είναι αισθητά αργό. Μακρόσυρτα πλάνα που διαρκούν λίγα λεπτά, σεκάνς που μοιάζουν σαν να μην οδηγούν πουθενά, παιχνίδια με τον ήχο. Είναι, ωστόσο, η “παγίδα”, την οποία, έξυπνα θέτει ο σκηνοθέτης. Καθώς μέσα από αυτή την φαινομενικά, “μουντή” παρουσίαση, καταφέρνει μία γροθιά στο στομάχι του θεατή.
Δίχως να χαλάσουμε την υπόθεση του εξαιρετικού αυτού φιλμ, αρκούμαστε να του αναγνωρίσουμε δύο πράγματα. Είναι σίγουρα το λιγότερο “διασκεδαστικό” και εύκολο από τα τρία φιλμ του αναφέρουμε. Παράλληλα, είναι το πιο σημαντικό, τόσο αισθητικά, όσο και πρακτικά, καθώς είναι μία άσκηση κάθαρσης, απέναντι στις αναμνήσεις θανάτου και φρίκης της εμφύλιας σύρραξης.
Ο κακός: The curse of La Llorona
Σκηνοθέτης: Michael Chaves
Πρωταγωνιστούν: Linda Cardellini, Raymond Cruz, Marisol Ramirez
Από το αργό και ατμοσφαιρικό “La Llorona” παιρνάμε σε αυτήν εδώ την παρωδία. Και γιατί αυτή εδώ η ταινία είναι ο “κακός”, σε αυτή την άτυπη τριλογια που εξετάζουμε; Γιατί αποτελεί την πλέον στερεοτυπική, ανιαρή, άχαρη και προβλέψιμη ταινία τρόμου των τελευταίων ετών, Μέσα σε 90 λεπτά, ο Michael Chaves (σκηνοθέτης του επερχόμενου The Conjuring 3), καταφέρνει να παραδώσει ένα masterclass όλων των πραγμάτων που πρέπει κανείς να αποφύγει ενώ κάνει μία ταινία τρόμου. Παράλληλα, είναι και η πλέον διαδεδομένη βερσιόν του θρύλου της La Llorona.
Είναι ίσως, η πιο πιστή μεταφορά του ομώνυμου τέρατος. Η ταινία ακολουθεί την Anna, κοινωνική λειτουργό και μητέρα δύο παιδιών που μετά τον θάνατο του άντρα της έχει αναλάβει μόνη την ανατροφή τους. Όταν μία μέρα θα αναγκαστεί να καταθέσει κατά μίας μητέρας που κακοποιεί τα παιδιά της, παρά τις προειδοποιήσεις της για μία οντότητα που κυνηγάει τα παιδιά της, θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Τα δικά της παιδιά θα πέσουν θύματα της La Llorona, ενός φαντάσματος που στοιχειώνει οικογένειες με παιδιά. Με την βοήθεια ενός εξορκιστή που αμφιβάλλει για την πίστη του, θα παλέψει να σώσει τα δύο της παιδιά.
Η εν λόγω ταινία αποτελεί κομμάτι του κινηματογραφικού σύμπαντος Conjuring. Κι όμως φαντάζει σαν μία καρικατούρα τους. Ανύπαρκτο σενάριο, ρηχοί και μονόπλευροι χαρακτήρες, βαρετά και γνώριμα σκηνικά. Κι όμως το χειρότερο όλων είναι τα jumpscares που χρησιμοποιεί. Κάθε ένα από αυτά είναι αντιγραφή του προηγούμενου. Σκοτεινός χώρος, απόλυτη ησυχία, φιγούρα κάπου που δεν μπορεί να την δει ο χαρακτήρας, ο χαρακτήρας κοιτά εκεί που ήταν η φιγούρα ενώ αυτή θα “πεταχτεί” από κάποιο άλλο σημείο. Φυσικά με έναν πολύ δυνατό ήχο.
Και πάλι “κακός” γιατί ως απόρροια του έχει την επόμενη ταινία στην λίστα μας.
Ο άσχημος: The haunting of La Llorona
Σκηνοθέτης: Dennis Devine
Πρωταγωνιστούν: Kaylin Zeren, Diana Acevedo, Tyler Andrew Coleman
Φτάσαμε πλέον στον πάτο του βαρελιού. Πρόκειται για μία από τις χειρότερες ταινίες που έχουν γυριστεί. Γυρισμένη για πενταροδεκάρες, με ερασιτέχνες ηθοποιούς μέσα σε μερικά απογεύματα αποτελεί τροφή για σκέψη. Σκέφτεται κανείς πως είναι δυνατόν να κυκλοφορούν τέτοια φιλμ. Μοιάζει περισσότερο με σπιτικό βίντεο που φτιάχτηκε από μαθητές δημοτικού, παρά με επαγγελματική απόπειρα.
Το φιλμ ακολουθεί την La Llorona, ενώ σπέρνει τον θάνατο για λογαριασμό ανθρώπων που είναι ανύμποροι. Σκοτώνει έναν επίδοξο βιαστή, έναν φαλοκράτη νάρκισσο. Πρόκειται για το πνεύμα της εκδίκησης. Είναι ο τιμωρός γι’ αυτούς που είναι ανύμποροι. Από αυτή την άποψη θυμίζει μεγάλους slashers, όπως ο Jason Voorhees ή ο Michael Myers.
Οι δημιουργοί της ταινίας αποσκοπούσαν στην εξαπάτηση του κοινού. Με τίτλο σχεδόν πανομοιότυπο της ταινίας-μέρους του Conjuring Universe και αφίσες που διαφέρουν αρκετά ώστε να αποφευχθούν μηνύσεις, γίνεται ξεκάθαρος τι είδους ταινία είναι το The Haunting of La Llorona. Είναι μία ταινία που πραγματικά πρέπει να δεις για να την πιστέψεις. Χαλαρή διάθεση, καλή παρέα και πολύ αλκόολ είναι απαραίτητα.
