Αν είσαι απ’ αυτούς που ακούνε βροχή στο Spotify ενώ διαβάζουν κλασική λογοτεχνία με κερί, αυτό το άρθρο είναι για σένα. Αν πάλι δεν έχεις ιδέα τι παίζει, αλλά θες να μάθεις γιατί όλοι ντύνονται σαν να πάνε σε κηδεία στο Χάρβαρντ και μιλάνε για τη θνητότητα, μείνε μαζί μας. Καλώς ήρθες στον κόσμο του Dark Academia – το πιο καλογραμμένο και ταυτόχρονα πιο ψυχαναγκαστικό μικροσύμπαν του κινηματογράφου.
Τι παίζει με το Dark Academia;
Είναι αυτή η περίεργη φάση που πιάνεις τον εαυτό σου να αναπολεί μια εποχή στην οποία δεν έζησες ποτέ: ένα κρύο απόγευμα στη βιβλιοθήκη του Κέμπριτζ, μελαγχολία, αποξηραμένα φύλλα, ένα παλιό ποίημα, και τη σιωπή να κάνει ηχώ πάνω σε μάρμαρα. Αν το καλοσκεφτείς, το dark academia είναι σαν να έβαλες σε μπλέντερ τον Διονυσιακό ίλιγγο, λίγο Ηράκλειτο, μερικά αποφθέγματα στα Λατινικά, ψυχολογικά τραύματα, και ένα φίλτρο sepia.
Είναι ρομαντικό, είναι θλιμμένο, και ελαφρώς ερωτευμένο με τον θάνατο — αλλά με στιλ. Δεν πεθαίνεις απλά. Πεθαίνεις με τσιγάρο στο στόμα και το Collected Poems of Edgar Allan Poe ανοιχτό στη σελίδα 38.
Και στον κινηματογράφο; Εκεί το πράγμα απογειώνεται.
Το dark academia έχει κάνει το σινεμά να μοιάζει με αρχαιολογική ανασκαφή της ψυχής. Οι ταινίες του είδους (ή καλύτερα, της αισθητικής αυτής) δεν είναι μόνο όμορφες — είναι στοχαστικές, βαριές, και συναισθηματικά ύπουλες. Μιλούν για την εφηβεία που τελειώνει απότομα, για την ενοχή της διανόησης, για το πάθος που ξεφεύγει απ’ το μέτρο. Είναι ιστορίες για νέους που διάβασαν πολύ — και έπαθαν κάτι.
Είναι πανεπιστημιακά δράματα με τη σοβαρότητα αρχαίας τραγωδίας, ερωτικά τρίγωνα που καταλήγουν σε εσωτερικά πραξικοπήματα, και μονόλογοι που σε κάνουν να θες να πιάσεις ξανά τον Πλάτωνα. Και κάπου, σε κάθε ταινία, υπάρχει ένα άγαλμα του Διόνυσου στο φόντο – να κοιτάζει χωρίς μάτια και να σου ψιθυρίζει:
«Όλα είναι θέατρο. Εσένα σε ρώτησε κανείς αν θες ρόλο;»
Typical Dark Academia Ταινίες
Dead Poets Society (1989)
Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς με ζιβάγκο, εσωτερικές επαναστάσεις και το “Carpe Diem” να γίνεται cult φράση. Μια ομάδα αγοριών σε σχολείο για πλουσιόπαιδα βρίσκει παρηγοριά στην ποίηση και την αμφισβήτηση. Τελειώνει όπως όλες οι dark academia ιστορίες: όχι πολύ χαρούμενα.
The Secret History (όχι ταινία, ακόμα…)
Εντάξει, cheating alert. Δεν υπάρχει ταινία. Ακόμα. Αλλά το βιβλίο της Donna Tartt είναι η Βίβλος του είδους. Μακάρι μόνο να δούμε ποτέ διασκευή, χωρίς να το κάνουν Netflix-σαπουνόπερα.
Kill Your Darlings (2013)
Νεαροί Άλεν Γκίνσμπεργκ, Τζακ Κέρουακ, και λογοτεχνικά vibes με έξτρα δόση φόνου. Φαντάσου να κάνεις παρέα με τους πιο έξυπνους τύπους της σχολής σου και ξαφνικά ένας καταλήγει νεκρός. Classic dark academia.
The Dreamers (2003)
Παρίσι, πολιτική αναστάτωση, γυμνές σκηνές, και σινεφιλιά. Αν το dark academia είχε ερωτικό τρίγωνο και soundtrack από κλασική μουσική, θα ήταν αυτό.
Η Μυστική Συνταγή
Τοποθεσία: Παλιομοδίτικο πανεπιστήμιο, κατά προτίμηση με αμπέχωνα και αίθουσες γεμάτες πίνακες που σε κοιτάνε περίεργα.
Χαρακτήρες: Ένας μελαγχολικός φοιτητής, μια μυστήρια παρέα που σε κοιτά σαν να ξέρει κάτι που εσύ δεν ξέρεις, και ένας καθηγητής που μάλλον κρύβει κάτι.
Plot Twist: Φόνος. Πάντα.
Ατμόσφαιρα: Ομίχλη, πολύ τσάι, λιγάκι κηλίδες από μελάνι και μια συνεχής αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά.
Μουσική: Ε, λίγο από Ethel Cail, Bach ή κάτι που σε κάνει να θες να γράψεις ποίηση και να κλάψεις ταυτόχρονα.
Γιατί μας αρέσει;
Γιατί είναι το πιο intellectual aesthetic με καταθλιπτικό glitter. Συνδυάζει το “είμαι παιδί που διαβάζει” με το “έχω existential crisis κάθε Πέμπτη”. Γιατί μας κάνει να νιώθουμε ότι ο πόνος μας είναι ποιητικός, και όχι απλά το αποτέλεσμα του ενοικίου και της καφεΐνης.
Επίσης, ας είμαστε ειλικρινείς. Όλοι θα θέλαμε να φοράμε παλτό και να διαβάζουμε Oscar Wilde δίπλα σε ένα παράθυρο με βροχή, αρκεί να μην χρειάζεται να δίνουμε εξετάσεις.
Γιατί αυτή η φάση του dark academia μάς επιτρέπει να φανταστούμε μια εκδοχή του εαυτού μας που είναι πιο ρομαντική, πιο δραματική, πιο σοφά μπερδεμένη. Εκεί που η ανασφάλεια γίνεται φιλοσοφία, ο καφές τελετουργία και ο έρωτας τραγωδία σε τρεις πράξεις. Σε αυτό τον κόσμο, το να μην ξέρεις τι κάνεις με τη ζωή σου δεν είναι αποτυχία – είναι μέρος της αφήγησης.
Και το σινεμά το ξέρει αυτό. Γι’ αυτό και σε κάθε τέτοιου είδους ταινία, πάντα υπάρχει εκείνη η σκηνή που κάποιος μένει μόνος στο ημίφως, κρατώντας ένα βιβλίο χωρίς να το διαβάζει. Γιατί δεν έχει σημασία το περιεχόμενο — σημασία έχει το βάρος του. Το τελετουργικό. Η σιωπή.
Μας αρέσει γιατί είναι το μοναδικό aesthetic που κάνει την κατάρρευση να μοιάζει με τέχνη.
Που παίρνει τη φοιτητική μοναξιά και την κάνει κινηματογραφική.
Που μας επιτρέπει να είμαστε ταυτόχρονα κουρασμένοι, καλλιεργημένοι και λίγο θεατρικοί χωρίς να απολογούμαστε.
Εν ολίγοις…
Το dark academia στον κινηματογράφο είναι το σημείο που συναντιούνται ο Πλάτωνας, το eyeliner και ο θάνατος. Είναι το high school drama για φιλολόγους, το murder mystery για τους φιλόσοφους. Και όσο υπάρχουν νέοι που βαριούνται τα πάντα εκτός από το να σκέφτονται υπαρξιακά, θα υπάρχουν και ταινίες που το υπηρετούν πιστά.
So, παρε ένα βιβλίο, βάλε ένα καφέ, και διάλεξε την πιο σκοτεινή ταινία που έχεις. Just don’t kill your darlings. Εκτός αν γράφεις σενάριο.
Hail Dionysus!
