Αμέτρητες υπήρξαν ανά τα χρόνια οι συνεργασίες σκηνοθετών με ηθοποιούς, τους οποίους προσλαμβάνουν επανηλλημένα στα πρότζεκτ τους. Πολύ γρήγορα μας έρχεται στο μυαλό ο Μάρτιν Σκορσέζε με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Μπονγκ Τζουν Χο με τον Κανγκ Χο Σονγκ και ο Κουέντιν Ταραντίνο με τον Σάμιουελ Τζάκσκον. Τι θα γίνει, ωστόσο, όταν ένας σκηνοθέτης, εξειδικευμένος στις ταινίες exploitation, θα βρει την μούσα του σε έναν από τους άρχοντες του τρόμου, του οποίου η καρίερα φαντάζει να έχει πάρει την κατιούσα; Κι όλα αυτά υπό την στέγη ενός στούντιο που περηφανεύεται για την δημιουργία τεραστίων επιτυχιών με μηδενικά μπάτζετ; Φυσικά θα έχουμε ως αποτέλεσμα την δημιουργία μερικών από των πιο αγαπημένων καλτ ταινιών τρόμου, που τρομάζουν όσο και διασκεδάζουν. Φυσικά μιλάμε για τους Roger Corman και Vincent Price, που για λογαριασμό της American International Pictures (AIP) θα γυρίσουν συνολικά 7 ταινίες βασισμένες στα έργα του Edgar Allan Poe.
Μέσα σε μία πενταετία, από το 1960 μέχρι και το 1964, το πρόγραμμα της AIP θα γεμίσει με έργα βασισμένα στις ιστορίες του μεγάλου συγγραφέα με πρωταγωνιστή τον πάντα εξαιρετικό Vincent Price. Η αρχή θα γίνει με το The Fall of The House of Usher το 1960 και το The Pit and the Pendulum την επόμενη κιόλας χρονιά. Το 1962 θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες το Tales of Terror, μία ανθολογία τριών ιστοριών με τον Price να πρωταγωνιστεί και στις τρεις. Το 1963 θα φέρει στις αίθουσες δύο ταινίες του Corman βασισμένες στα έργα του Poe, το The Raven αλλά και το The Haunted Palace (κυρίως βασισμένο στις ιστορίες του H.P. Lovecraft). Το άτυπο, αυτό, franchise θα ολοκληρωθεί το 1964, και πάλι με δύο κυκλοφορίες, το The Masque of the Red Death και το The Tomb of Ligeia.
Vincent Price
Ο Vincent Price υπήρξε γόνος εύπορης οκογένειας. Γεννηθείς το 1911, o Price βρήκε την κλίση του στην κλασιή τέχνη. Έτσι σε ηλικία 22 ετών θα αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο του Yale με πτυχίο αγγλικής φιλολογίας και ιστορίας της τέχνης. Δεν θα ασχοληθεί παρά μόνο για 12 μήνες με αυτά όμως, καθώς θα τον κερδίσει η αγάπη του για την υποκριτική . Ξεκινώντας από το Broadway, ο Price σύντομα θα κάνει το άλμα του προς την μεγάλη οθόνη. Το ντεμπούτο του έγινε το 1938 στο φιλμ Service De Luxe. Ως σταρ ο Price θα καθιερωθεί με το Laura, το εξαιρετικό φιλμ νουαρ του Otto Perminger.
Σημαντικότερη, ίσως καμπή στην καριέρα του Price, υπήρξε η ταινία House of Wax 1953, με την οποία θα καθιερωθεί ως ένα από τα ιερά τέρατα του τρόμου. Η ταινία δεν αποτελεί κάτι το ξεχωριστό από τις άλλες ταινίες τρόμου της εποχής. Στην πραγαμτικότητα θα έλεγε κανείς ότι περνά αδιάφορη. Ωστόσο, είναι το φιλμ που θα φέρει στις μάζες την τεχνολογία 3-D. (Η πρώτη χρήση της εν λόγω τεχνολογίας ,ωστόσο, έγινε έναν χρόνο νωρίτερα το 1952 και στην ταινία Bwana Devil.)
Με την δεκαετία του ’50 να φτάνει στο τέλος της, ο Price θα βρει τον εαυτό του σε μπελάδες. Είναι η εποχή που Ο Μακαρθισμός ελέγχει όλες τις πτυχές του Χόλυγουντ. Πρόκειται για μία λίστα, που περιλαμβάνει ονόματα ατόμων, ύποπτων για κομμουνιστικές δράσεις. Στα άτομα αυτά απαγορευόταν η συμμετοχή σε οποιαδήποτε χολιγουντιανή παραγωγή, καθιστώντας τα, έτσι, άνεργα. Στην λίστα αυτή βρέθηκε και ο Price, και μόνο μετά από επίσημη χειρόγραφη απολογία του προς την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών, κατάφερε να ξαναβρεί δουλειά ως ηθοποιός. Από το σημείο αυτό, φιλοσοφία του ήταν να δέχεται σχεδόν όλες τις προτάσεις που λάμβανε, καθώς φοβόταν να μείνει και πάλι άνεργος. Πάντα όμως κατάφερνε να φέρνει σε κάθε ρόλο το χάρισμα και τη γοητεία, όπως και μόνο εκείνος ήξερε.
Roger Corman
Ο Roger Corman υπήρξε ένας σημαντικότατος σκηνοθέτης, παρά το γεγονός πως δεν αναγνωρίζεται στον βαθμό που του αξίζει. Γεννήθηκε το 1926, και ξεκίνησε την καριέρα του στο Χόλυγουντ ως υπάλληλος στo γραφείο τύπου της Fox. Όταν στη συνέχεια θα συμβάλλει στην ιστορία του The Gunfighter με τον Gregory Peck, αλλά δεν θα αναγνωριστεί, θα αποχωρήσει με σκοπό να γυρίσει μόνος του ταινίες. Πρώτη του απόπειρα είναι το The Monster from the Ocean Floor, το 1954. Θα συγκεντρώσει αρκετά χρήματα από αυτό, ώστε να γυρίσει την δεύτερη του απόπειρα, ένα b movie αυτοκινήτων με τον τίτλο The Fast and the Furious (και ναι, το γνωστό μας The Fast and the Furious έχει τις ρίζες του σε αυτό).
Το φιλμ θα τραβήξει την προσοχή δύο συνεργατών που μόλις σχημάτισαν ένα στούντιο παραγωγής. Πρόκειται για τους James Nicholson και Samuel Arkoff για την American International. Για τα επόμενα χρόνια ο Corman θα γυρίσει το μεγαλύτερο ποσοστό των ταινιών της AIP. Γυρίσματα που διαρκούσαν μόνο για μερικές ημέρες, μηδαμινά μπάτζετ και αυτοσχεδιασμοί. Τέρατα, εξωγήινοι, φαντάσματα και θάνατος. Αυτά είναι τα γνωρίσματα της φιλμογραφίας του Corman και της AIP.
Κι όλα αυτά ενώ το studio system του Χόλυγουντ ζούσε και βασίλευε. Μία δεκαετία πριν από το Easy Rider και το Bonnie and Clyde, ο Corman έθετε τις στερεές βάσεις στις οποίες μία νέα γενιά σκηνοθετών θα ανθούσε. Παράλληλα, τρανταχτά ονόματα της βιομηχανίας βρήκαν τις πρώτες τους δουλειές πλάι στον Corman. Francis Ford Coppola, Jack Nicholson, Peter Bogdanovich είναι μόνο μερικοί.
Φτάνοντας στο 1960 ο Corman θα αναλάβει την σκηνοθεσία του The House of Usher με τον Vincent Price ως πρωταγωνιστή. Όταν η τανία θα έχει μεγάλη επιτυχία, Corman και Price θα ξεκινήσουν το κινηματογραφικό σύμπαν του Edgar Allan Poe.
1. The Fall of the House of Usher (1960)
Η ταινία- θεμέλιος λίθος της συνεργασίας Price – Corman. Είναι ίσως η πιο αντιπροσωπευτική του όλου εγχειρήματος, καθώς περιλαμβάνει όλα τα γνωρίσματα των υπόλοιπων ταινιών. Ένα στοιχειωμένο κάστρο, κρυφά περάσματα, ιστοί αράχνης, θάνατος μίας αγαπημένης. Ο Edgar Allan Poe ξεχυλίζει από παντού.
Στο φιλμ o Philip Winthrop, θα φτάσει στο κάστρο Usher όπου διαμένει η μνηστή του, προκειμένου να την πάρει μαζί του στην Βοστώνη. Στο κάστρο Usher όμως δεν είναι όλα όπως δείχνουν. Εκεί θα βρει τον αδερφό της, Roderick Usher (Vincent Price) ο οποίος τον ενημερώνει πως η αδερφή του είναι άρρωστη και δεν μπορεί να φύγει, λόγω της κατάρας των Ushers. Στο φινάλε της ταινίας θα δούμε την καταστροφή του στοιχειωμένου κάστρου με τα δύο αδέρφια να χάνονται μαζί του.
Ίσα μέρη χιούμορ, ίσα μέρη ατμοσφαιρικός gothic τρόμος, το House of Usher είναι μία άξια αρχή του ταξιδιού.
Τι ξεχωρίζουμε
Φυσικά το όνειρο του Winthrop. Μία πανέμοπεφη σεκάνς παράνοιας όπου ο Philip ψάχνοντας της αγαπημένη του θα έρθει αντιμέτωπος με ζόμπι, που τον απωθούν. Με σκηνικά, αισθητική και χρώματα βγαλμένα από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, είναι ένας φόρος τιμής στον Δρ. Καλιγκάρι. Α, και ο Vincent Price με ξανθό μαλλί και αμούστακος. Ξεχωρίζουμε κι αυτό.
2. The Pit and the Pendulum (1961)
Έναν χρόνο αργότερα, Corman και Price θα επιστρέψουν δριμύτεροι. Κρατώντας ότι δούλεψε στην προηγούμενη ταινία, και προσθέτοντας στα σημεία που πρέπει, θα κάνουν το πιο ολοκληρωμένο έργο της σειράς.
Εδώ οι ρόλοι αναστρέφονται, με τον Price αυτή την φορά να πρωταγωνιστεί ως τον σύζυγο, ο οποίος χάνει την γυναίκα του. Όταν ο αδερφός της θα έρθει να ερευνήσει τον θάνατο της στο κάστρο που έχασε τη ζωή της, θα ξεναγηθούμε μαζί με τον Price στα μπουντρούμια βασανιστηρίων που βρίσκονται στο υπόγειο. Η γυναίκα θα επιστρέψει να στοιχειώσει τον Price, ο οποίος μετά από λάθος του γιατρού και φίλου του, θα την θάψει ζωντανή. Όπως θα αποκαλυφτεί στην συνέχεια, ο θάνατος της γυναίκας και το “στοίχειωμα” ήταν ένα ψέμα. Γιατρός και σύζυγος είναι κρυφά εραστές που αποσκοπούν να τρελάνουν τον Price και να ζήσουν στο κάστρο.
Κι αυτό ακριβώς θα καταφέρουν. Όχι όμως όπως ήλπιζαν. Ο Price σκοτώνει τον γιατρό και κλείνει την γυναίκα του στην σαρκοφάγο, όπου δεν θα βρει την κανείς. Όταν ο αδερφός της γυναίκας του θα προσπαθήσει να τον σώσει, ο Price θα τον δέσει στο περίφημο φονικό εκκρεμές, με κεφαλή λεπίδα.
Τι ξεχωρίζουμε
Φυσικά τα γεγονότα στο υπόγειο. Από την στιγμή που ο Price ακούει την “νεκρή” γυναίκα του, μέχρι και το τέλος της ταινίας, είμαστε μάρτυρες ενός παιχνιδιού θηρευτή – θυράματος για γερά νεύρα. Φυσικά με τον χαρακτήρα ενός τέτοιου b movie.
3.Tales of Terror (1962)
Την επόμενη χρονιά, το ντουέτο Price – Corman θα δοκιμάσει κάτι διαφορετικό. Μία ταινία ανθολογία. Με τρεις ιστορίες, μη συσχετιζόμενες μεταξύ τους. Τίτλοι αυτών, Morella, The Black Cat, The Case of M. Valdemar. Στην δεύτερη ιστορία πρωταγωνιστεί του Edgar Allan Poe και ο μεγάλος Peter Lorre, ο “κακός” πολλών ταινιών με γκανγκστερς του κλασικού Χόλυγουντ.
Το Morella, αφηγείται την ιστορία ενός άντρα που μετά τον θάνατο της γυναίκας του, έχει αποκλειστεί στο κάστρο του. Όταν η κόρη του τον επισκεφτεί, χρόνια αργότερα, θα ανακαλύψει ότι ζει με το πτώμα της μητέρας της όλα αυτά τα χρόνια.
Το The Black Cat ακολουθεί έναν μέθυσο (Peter Lorre), που περνάει τις μέρες του πίνοντας και τρώγοντας την περιουσία της γυναίκας του. Η μαύρη γάτα της γυναίκας είναι μοναδική της παρηγοριά. Όταν εκείνη βρει έναν άλλον άντρα, ο μέθυσος θα χτίσει και τους δύο στα θεμέλια του υπογείου του. Όταν η αστυνομία τους ψάξει, οι κραυγές μίας μαύρης γάτας θα μαρτυρήσουν την μοίρα τους.
Και τέλος, στο The Case of M. Valdemar, o Price παίζει έναν ετοιμοθάνατο μεγιστάνα ο οποίος με την βοήθεια ενός υπνωτιστή καταφέρνει να αποφεύγει τον πόνο της ασθένειας του. Ως μοναδικό αντάλλαγμα, ο υπνωτιστής ζητά να τον υπνωτίσει τις τις τελευταίες στιγμές του πριν τον θάνατο. Οι επιπτώσεις του εγχειρήματος θα είναι τρομακτικές γι’ αυτόν που τολμά να μπλέκεται με τον θάνατο.
Τι ξεχωρίζουμε
Όλη την τρίτη ιστορία. Τα θέματα που καταπιάνει η ιστορία, σε συνδυασμό με την κινηματοφράφιση της προσδίδουν έναν πολύ μακάβριο χαρακτήρα.
4. The Raven (1963)
Η δεύτερη ταινία που κυκλοφόρησε το ίδιο έτος. Το The Raven είναι η πιο κωμική ταινία της σειράς. Πλησιάζει, επικίνδυνα τα όρια της παρωδίας. Και ίσως τα ξεπερνάει. Συμμετέχει και πάλι ο Peter Lorre, ενώ τον “κακό” της ταινίας αυτή την φορά παίζει ο τεράστιος Boris Karloff (ναι, το τέρας του Frankenstein αυτοπροσώπως).
Ως προς την υπόθεση της ταινίας, ένα κοράκι που μιλάει εμφανίζεται στο παράθυρο του Dr. Craven (Price). Όταν ο Craven φτιάξει ένα φίλτρο που μεταμορφώνει και πάλι το κοράκι στον Dr. Bedlo (Lorre), o δεύτερος θα του πει πως η φαινομενικά νεκρή κυρία Craven βρίσκεται στο κάστρο του ανθρώπου που τον μεταμόρφωσε σε κοράκι. Με μπόλικη δόση slapstick και ευτράπελα οι δύο δόκτορες με την συνοδεία των παιδιών τους (ένα εκ των οποίων παίζει ένας νεότατος Jack Nicholson) θα μεταβούν στο κάστρο. Το μεγαλοπρεπές τέλος, περιλαμβάνει την μαγική μονομαχία μεταξύ Vincent Price και Boris Karloff.
Τι ξεχωρίζουμε
Αδιαμφισβήτητα την τελική μονομαχία (την οποία και μπορείτε να δείτε εδώ) . Ξόρκια που μεταμορφώνουν τον αποδέκτη, γάτες που εκτοξεύονται και φθηνά οπτικά εφέ των ’60s. Μία πανδαισία χρωμάτων και κεφιού. Ακόμα και ο ίδιος ο Edgar Allan Poe θα γελούσε.
5. The Haunted Palace (1963)
Αν το The Raven ήταν η πιο κωμική απόπειρα μέχρι τώρα, το The Haunted Palace είναι η πλέον σοβαρή. Κι αυτό είναι η κύρια αδυναμία του φιλμ. Δεν φαίνεται να έχει την αυτογνωσία των προηγούμενων.
Όταν ένας κόμης, ο Joseph Curwen, αρχίσει να κλέβει ψυχές ανθρώπων προκειμένου να επαναφέρει ο Cthulhu (!) οι χωρικοί του Arkham θα τον κάψουν ζωντανό. Πριν πεθάνει θα τους καταραστεί. 150 χρόνια αργότερα ένας απόγονος του θα κληρονομήσει το σπίτι που έζησε. Η άφιξη του θα σηματοδοτήσει και την επιστροφή του Curwen, που θα αρχίσει να σπέρνει τον πανικό.
Μπορούμε να θεωρήσουμε το έργο ως μπόνους προσθήκη, καθώς πέρα από τον τόνο, δεν βασίζεται σε κάποιο έργο του Edgar Allan Poe .
Τι ξεχωρίζουμε
Την επιβλητική παρουσία του Vincent Price. Ο διπλός του ρόλος ως του μάγου αλλά και του απογόνου του, μαρτυρούν το άπλετο ταλέντο του.
6. Masque of the Red Death (1964)
Το πιο υπαρξιακό και κοντά σε θέματα πίστης φιλμ από την φιλμογραφία που εξετάζουμε. Η πλοκή ακολουθεί τον πρίγκιπα Prospero την εποχή της πανώλης. Βασανίζει τους φτωχούς χωρικούς που ζουν εκτός του κάστρου του ενώ πεθαίνουν από την φονική ασθένεια. Τον κόκκινο θάνατο. Εκείνος θα πάρει μία χωριατοπούλα που του αρέσει στο κάστρο του και θα φυλακίσει τον πατέρα και τον αγαπημένο της. Το κάστρο είναι χώρος της ηδονής, όπου πραγματκός Θεός είναι ο Prospero. Τι θα γίνει όταν ο κόκκινος θάνατος θα του χτυπήσει την πόρτα;
Τι ξεχωρίζουμε
Το πραγματικό πρόσωπο του κόκκινου θανάτου. Είναι λίγο κλισέ, ίσως στα όρια του τεμπέλικου, ωστόσο ο Price το κάνει να δουλέψει.
7. The Tomb of Ligeia (1964)
Η τελευταία ταινία του κινηματογραφικού σύμπαντος Edgar Allan Poe. Εδώ ο Price παίζει τον Verden Fell, έναν άντρα που γι’ ακόμα μία φορά έχασε την σύζυγο του. Μερικά χρόνια αργότερα ο ίδιος είναι απομονωμένος, αλλά θα γνωρίσει μία άλλη γυναίκα την οποία και παντρεύεται. Το πνεύμα της πρώτης του συζύγου φαίνεται να στοιχειώνει το κάστρο που κατοικούν,με την μορφή μίας μαύρης γάτας. Ο Fell θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το πνεύμα ή να χαθεί κι ο ίδιος.
Τι ξεχωρίσαμε
Την μάχη ενός μεγάλου άντρα με μία μαύρη γάτα. Ναι, ακόμα κι αν η γάτα έχει την ψυχή μίας γυναίκας που έχει ορκιστεί να επιστρέψει στην ζωή.
Ο δρόμος των δύο αυτών φιγούρων των ταινιών β διαλογής θα χωρίσει μετά από το The Tomb of Ligeia. Βγαίνοντας κερδισμένοι τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στον τομέα της φήμης, οι δυο του θα συνεχίσουν να χαρίζουν στιγμές τρόμου και διασκέδασης στο κοινό. Ο Vincent Price θα φύγει από τη ζωή το 1993 σε ηλικία 82 ετών. O Roger Corman θα συνεχίσει απτόητος μέχρι και σήμερα να δημιουργεί ταινίες όπως μόνο αυτός ξέρει, πλέον ως παραγωγός.
