Η αλήθεια είναι ότι οι ταινίες εποχής ουδέποτε ξετρέλαιναν ή αποτελούσαν πρώτη επιλογή του νεανικού κοινού. Το κοινό τους -δυστυχώς- είναι σχετικά περιορισμένο σε σύγκριση με άλλες κατηγορίες ταινιών. Γι’ αυτό και δύσκολα θα βρούμε μια ταινία εποχής στη κορυφή του box office ακόμα και του μήνα. Αρκετά άδικο για τις ίσως πιο καλλιτεχνικές και ενδιαφέρουσες δημιουργίες της έβδομης τέχνης, τις οποίες προτιμά, κυρίως, ένα πιο ”ώριμο” κοινό. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι όσο μεγαλώνει ένας άνθρωπος τόσο περισσότερο εκτιμά τις ταινίες εποχής. Γεγονός που αποδεικνύει τη δεδομένη ποιότητα της συγκεκριμένης κατηγορίας, η οποία εν τέλει ανιχνεύεται με το πέρασμα των χρόνων.
Ας δούμε, λοιπόν, μερικές από τις χαρακτηριστικότερες ταινίες εποχής που μας γύρισαν πίσω στο χρόνο.
Once Upon a Time in America – 1984
Σκηνοθεσία: Sergio Leone
Σενάριο: Leonardo Benvenuti, Piero De Bernardi, Enrico Medioli, Franco Arcalli. Franco Ferrini, Sergio Leone
Πρωταγωνιστές: Robert de Niro, James Woods, Elizabeth McGovern
Αμερική, 1920. Στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης παρακολουθούμε μια παρέα αγοριών στο φτωχό και εγκληματικό Manhattan, που για να επιβιώσουν θα ακολουθήσουν την εγκληματικότητα και θα μετατραπούν από μικρή ηλικία σε γκάνγκστερ. Οι δυσκολίες, ο ρατσισμός της τότε Αμερικής, η φιλία και ο έρωτας αποτελούν τα βασικά ”υλικά” σε μία ταινία-έπος για το είδος των γκανγκστερικών ταινιών και των ταινιών εποχής. Απ’ την άλλη ο Sergio Leone εγκαταλείπει την πεπατημένη των spaghetti western και στην τελευταία του δουλειά μας προσφέρει μια ταινία ”κατάθεση ψυχής”, για μια σκοτεινή εποχή των Ηνωμένων Πολιτειών που στιγμάτισε μία ολόκληρη γενιά Αμερικανών. Το soundtrack υπογράφει ο Ennio Morricone με μία ακόμη ιστορική μουσική επένδυση σε συνεργασία με τον Ιταλό σκηνοθέτη.
Braveheart – 1995
Σκηνοθεσία: Mel Gibson
Σενάριο: Randall Wallace
Πρωταγωνιστές: Mel Gibson, Sophie Marceau, Patrick McGoohan
Σκωτία, 1297. Υπό το καθεστώς του μονάρχη Εδουάρδου Α’, η Σκωτία είναι υποδουλωμένη στον Αγγλικό ζυγό και ο λαός της ζει στην εξαθλίωση. Ο William Wallace, ένας φιλήσυχος Σκωτσέζος αγρότης, θα βιώσει την δολοφονία της αγαπημένης του από Άγγλους στρατιώτες και θα ξεκινήσει, έτσι, μια επανάσταση με σκοπό να πάρει εκδίκηση και να ανατρέψει το Αγγλικό καθεστώς. Μια ταινία για τον αγώνα για την ελευθερία και μια από τις πιο άρτιες και χαρακτηριστικές ταινίες εποχής. To Braveheart απέσπασε 5 βραβεία Όσκαρ, εκ των οποίων Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τη φανταστική δουλειά του Mel Gibson.
Titanic – 1997
Σκηνοθεσία: James Cameron
Σενάριο: James Cameron
Πρωταγωνιστές: Leonardo DiCaprio, Kate Winslet, Billy Zane
Αγγλία, 1912. Το υπερωκεάνιο Τιτανικός ξεκινάει από το Σάουθαμπτον το παρθενικό του ταξίδι με προορισμό την Νέα Υόρκη, μεταφέροντας περισσότερους από 3000 επιβάτες. Δύο από αυτούς, η Rose, μια νεαρή κοπέλα από αριστοκρατική οικογένεια, και ο Jack, ένα φτωχόπαιδο που κέρδισε τα εισιτήρια στα χαρτιά, θα γνωριστούν στο ταξίδι και θα ερωτευτούν. Η χαμηλότερη κοινωνική τάξη του Jack, όμως, θα ανυψώσει ισχυρά εμπόδια στη μεταξύ τους σχέση. Η ταινία δεν αποδίδει μόνο την αληθινή ιστορία του Τιτανικού και τον έρωτα, αλλά και τον έντονο ρατσισμό που επικρατούσε εκείνη την εποχή, ο οποίος αποδεικνύεται από τον διαχωρισμό των τάξεων ακόμα και στους χώρους του πλοίου. Ο Τιτανικός αποτελεί μία από τις πιο διάσημες, επιτυχημένες και επικερδείς ταινίες όλων των εποχών, έχοντας κερδίσει 11 βραβεία Όσκαρ στην τελετή βράβευσης του 1998, συμπεριλαμβανομένου και του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
Elizabeth – 1998
Σκηνοθεσία: Shekhar Kapur
Σενάριο: Michael Hirst
Πρωταγωνιστές: Cate Blachett, Liz Giles, Rod Culbertson
1558, Αγγλία. Μετά τον θάνατο της ετεροθαλούς αδελφής της και βασίλισσας , Μαρίας Α’, η Ελισάβετ την διαδέχεται στον θρόνο, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν φυλακισμένη. Η ταινία αφηγείται την ιστορία της βασίλισσας Ελισάβετ να κυβερνήσει ένα χαώδες και στα πρόθυρα της καταστροφής Βασίλειο, μόλις στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης της. Από τις πιο κλασσικές ταινίες εποχής, με εκπληκτικό make-up και κοστούμια, κερδίζοντας 1 βραβείο Όσκαρ για την πρώτη κατηγορία, ενώ ήταν υποψήφια σε άλλες 6 κατηγορίες. Πολύ δυνατή ερμηνεία από την Cate Blanchett, σε έναν ρόλο που την καθιέρωσε στο υποκριτικό στερέωμα.
Gladiator – 2000
Σκηνοθεσία: Ridley Scott
Σενάριο: David Franzoni, John Logan, William Nicholson
Πρωταγωνιστές: Russell Crowe, Joaquin Phoenix, Connie Nielsen
Ρώμη, 180 μ.Χ. Ο Μάξιμος, στρατηλάτης της αυτοκρατορίας του Μάρκου Αυρήλιου, βλέπει την οικογένεια του να δολοφονείται κατ’ εντολή του Κόμοδου, γιου του αυτοκράτορα Μάρκου, και να πωλείται σαν σκλάβος, ενώ παλεύει σαν μονομάχος σε αρένες. Όταν αναγκάζεται να παλέψει στο Κολοσσιαίο θα προσπαθήσει να πάρει εκδίκηση από τον Κόμοδο για την δολοφονία της οικογένειας του. Ο Μονομάχος μας γυρίζει σε πολύ μακρινές εποχές, στη Ρώμη των μεγάλων αυτοκρατοριών, κάτι που δε βλέπουμε συχνά σε ταινίες, καθώς η δημιουργία τους αποτελεί ένα αρκετά δύσκολο και ακριβό πρότζεκτ. Ένα τέτοιο πρότζεκτ ήταν και ο Μονομάχος, το οποίο επιβραβεύτηκε με πολύ υψηλές θέσεις στο box office και με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, κερδίζοντας το χρυσό αγαλματίδιο σε άλλες 4 κατηγορίες.
Gangs of New York – 2002
Σκηνοθεσία: Martin Scorsese
Σενάριο: Jay Cocks, Steven Zaillian, Kenneth Lonergan
Πρωταγωνιστές: Leonardo DiCaprio, Cameron Diaz, Daniel Day-Lewis
1862, Νέα Υόρκη. Στην εποχή του εμφυλίου πολέμου στην Αμερική, ο Amsterdam Vallon βγαίνει από το ορφανοτροφείο και γυρίζει στη γειτονιά που μεγάλωσε, το Five Points της Νέας Υόρκης. Σκοπός του να πάρει εκδίκηση από τον Bill τον ”Χασάπη”, ο οποίος σκότωσε τον πατέρα του μπροστά στα μάτια του, πριν καταλήξει στο ορφανοτροφείο. Άλλη μια ταινία που μας γυρίζει σε σκοτεινές εποχές των Ηνωμένων Πολιτειών, παραθέτοντας ιστορικές γνώσεις για την Νέα Υόρκη που δεν ήταν ευρέως γνωστές. Σε αντίθεση με το σενάριο, οι ερμηνείες των DiCaprio και Day-Lewis είναι καθηλωτικές σε μία ταινία που τέθηκε υποψήφια για 10 βραβεία Όσκαρ.
Memoirs of a Geisha – 2005
Σκηνοθεσία: Rob Marshall
Σενάριο: Robin Swicord, Arthur Golden
Πρωταγωνιστές: Ziyi Zhang, Ken Watanabe, Michelle Yeoh
Kyoto, 1929. Μια μικρή Γιαπωνέζα κλείνεται παρά τη θέληση της σε έναν οίκο με γκέισες και μετατρέπεται σε μία από τις πιο διάσημες γκέισες της εποχής, την θρυλική Sayuri. Ταυτόχρονα, ερωτεύεται έναν πελάτη, κάτι που το ”αξίωμα” της. όμως, της απαγορεύει. Οι Αναμνήσεις μιας Γκέισας μας γυρίζουν στην παραδοσιακή Ιαπωνία και μας συστήνουν μια σημαντική όψη της κουλτούρας της, τις Γκέισες, προσωπικότητες άγνωστες στον ευρωπαϊκό και δυτικό πολιτισμό. Επίσης μία κλασσική ταινία εποχής που διακρίθηκε για τα κοστούμια της, κερδίζοντας το χρυσό αγαλματίδιο στη συγκεκριμένη κατηγορία, από τα συνολικά 3.
Pride and Prejudice – 2005
Σκηνοθεσία: Joe Wright
Σενάριο: Jane Austen, Deborah Moggach
Πρωταγωνιστές: Keira Knightley, Matthew Macfadyen, Brenda Blethyn
Αγγλία, 19ος αιώνας. Ο Mr. Darcy είναι ένας πλούσιος εργένης που γνωρίζει και ερωτεύεται την Elizabeth Bennet μια ανύπαντρη κοπέλα χαμηλότερης τάξης. Οι κοινωνικές προκαταλήψεις της εποχής και ο υπερήφανος χαρακτήρας τους, ωστόσο, θα δημιουργήσουν παρεξηγήσεις, με αποτέλεσμα μια σκληρή μάχη μεταξύ της περηφάνιας και της προκατάληψης του καθενός. Άλλη μια προσέγγιση στις έντονες προκαταλήψεις που επικρατούσαν μεταξύ των ανθρώπων διαφορετικών τάξεων, ακόμα και στις φαινομενικά προοδευτικές και ανεπτυγμένες χώρες για την εποχή, όπως η Αγγλία. Βασισμένο στο novel της Jane Austen, το Pride and Prejudice οδήγησε αρκετό κόσμο στις αίθουσες, αποφέροντας κέρδη της τάξης των 120 εκατομμυρίων δολαρίων στο box office.
Anna Karenina – 2012
Σκηνοθεσία: Joe Wright
Σενάριο: Tom Stoppard, Leo Tolstoy
Πρωταγωνιστές: Keira Knightley, Jude Law, Aaron Taylor-Johnson
1874, Ρωσία. Η ταινία απεικονίζει την ιστορία της Άννας Καρένινα, όταν εκείνη -ενώ ήταν παντρεμένη με ισχυρό κυβερνητικό πρόσωπο και μητέρα ενός παιδιού- ερωτεύτηκε παράφορα τον κόμη Vronsky, εγκαταλείποντας στη συνέχεια την οικογένεια της. Μια βαθιά βουτιά στα υψηλά κλιμάκια της ρώσικης εξουσίας τον 19ο αιώνα και μια από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες εποχής με εκπληκτικά κοστούμια, τα οποία βραβεύτηκαν με Όσκαρ για την δουλειά της Jacqueline Durran.
The Favourite – 2018
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Σενάριο: Deborah Davis, Tony McNamara
Πρωταγωνιστές: Olivia Colman, Emma Stone, Rachel Weisz
Αγγλία, 18ος αιώνας. Στις αρχές του 18ου αιώνα, την χώρα κυβερνά η βασίλισσα Anne. Τα σωματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, όμως, και ο ανασφαλής και δειλός χαρακτήρας της την εμποδίζει απ’ το να κυβερνήσει χωρίς τη βοήθεια της αγαπημένης της φίλης, Lady Sarah. Όταν ξαφνικά θα εμφανιστεί στο παλάτι η ξαδέλφη της Sarah ζητώντας δουλειά, τα δεδομένα στη θέση της ”ευνοούμενης” θα αλλάξουν ραγδαία. Μία σπάνια έμπνευση με μία άψογη εκτέλεση. Ένα έργο τέχνης από τον δικό μας Γιώργο Λάνθιμο, που αποτέλεσε μία από τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις του 2018.
