Σε προηγούμενο άρθρο, κάναμε αναφορά στο ρόλο της διαφάνειας στην αρχιτεκτονική και τη χρήση του γυαλιού. Σήμερα, εξετάζοντας πιο συγκεκριμένα το αντανακλαστικό γυαλί, θα αναλύσουμε τον ρόλο που κατέχει ο καθρέφτης στην αρχιτεκτονική.
Το καινοτόμο αυτό υλικό χρησιμοποιείται στην αρχιτεκτονική τόσο ως εξωτερικό γυάλινο περίβλημα όσο και για εσωτερικές ανακλαστικές τοιχοποιίες, και συχνά εκφράζεται ως στοιχείο χωρικής ασάφειας.
Εξωτερικά:
Οι αντανακλαστικές όψεις των κτηρίων δημιουργούν δυναμικές συνθέσεις που προσδιορίζονται από τη φωτεινότητα και το χρώμα του ουρανού, δημιουργώντας μια αίσθηση λαμπρότητας. O καθρέφτης λειτουργεί ως μια οθόνη που αντικατοπτρίζει το περιβάλλον και ό,τι άλλα στοιχεία βρίσκονται εκτός κτηρίου.
Έτσι, αυτή η γυάλινη επιδερμίδα, ακτινοβολώντας τις εικόνες του τοπίου μπερδεύει τα όρια δομημένου – αδόμητου, προκαλεί ένα αποπροσανατολισμό μεταξύ αρχιτεκτονικής- «φτιαχτού» τοπίου και πραγματικού-φυσικού τοπίου. Αυτός είναι και ο λόγος, που πολλές φορές τα κτήρια από καθρέφτες χαρακτηρίζονται και ως μισό-αόρατα, αφηρημένα και παράλληλα προσδίδουν την αίσθηση του ανάλαφρου.
Επομένως, ο ρόλος του καθρέφτη στο σχεδιασμό ενός κτηρίου λέγεται ότι είναι ένα τέχνασμα καμουφλάζ, μια αρχιτεκτονική περισσότερο «κρυμμένη», ως μιας ηθική συνέχεια του περιβάλλοντος και μη προσβολής του φυσικού με το τεχνητό.
Ένα από τα νεότερα αρχιτεκτονικά ορόσημα της Σαουδικής Αραβίας, το Μέγαρο Μουσικής Maraya, έχει ανακηρυχθεί από το παγκόσμιο ρεκόρ Guinness ως το μεγαλύτερο κτίσμα στον κόσμο με καθρέφτη. Πράγματι, στο πιο πάνω έργο, ένας γιγαντιαίος κύβος από καθρέφτη, είναι ένα «αντικείμενο-αρχιτεκτονικής», που υπογραμμίζει το περιβάλλον αντί να ανταγωνίζεται τη φύση. Ένα κτίσμα περισσότερο έργο τέχνης, μιας και πρόκειται για μια εναλλασσόμενη όψη που αντικατοπτρίζει τις εικόνες της ερήμου, του βραχώδους τοπίου και του μεταβαλλόμενου ουρανού, και ταυτόχρονα στο εσωτερικό φιλοξενεί την αυξανόμενη καλλιτεχνική και πολιτιστική σκηνή της Σαουδικής Αραβίας.
Εσωτερικά:
Ο καθρέφτης χρησιμοποιείται συχνά και στο εσωτερικό, καλύπτοντας ολόκληρες επιφάνειες τοίχου, ώστε αντανακλώντας το φως να προσφέρει περισσότερη διαμπερότητα στο χώρο.
Επιπρόσθετα, όπως και στο εξωτερικό, έτσι και στο εσωτερικό των κτηρίων, οι αστραφτερές αυτές επιφάνειες έχουν τη δυνατότητα να προβάλουν – αναδείξουν σημεία ενδιαφέροντος της σύνθεσης του χώρου και να αποκρύψουν πιθανές ατέλειες στην κατασκευή. Λειτουργούν δηλαδή ως μαγνήτες που προσελκύουν το μάτι, την προσοχή του επισκέπτη και προσθέτουν δράμα και κομψότητα στους χώρους.
Ταυτόχρονα, όσον αφορά το εσωτερικό, μια κατοπτρική επιφάνειεα σαν «οπτική ηχώ», δέχεται, απορροφά και αναπαράγει εικόνες διευρύνοντας τη διάσταση του χώρου. Έτσι, με τη χρήση καθρεφτών στο εσωτερικό, δίδεται η ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου χώρου. Επομένως ο καθρέφτης είναι ικανός να δημιουργήσει, πράγματι, μια ασάφεια για το μέγεθος, και να μετατρέψει ακόμα και τον πιο ασφυκτικά μικρό χώρο σε ένα μεγαλύτερο, παραμορφώνοντας την πραγματικότητα. Η δημιουργία αυτής της σύγχυσης είναι παράλληλα δημιουργία μιας ανάγκης για περιπλάνηση και οπτικής αλληλεπίδρασης στο χώρο.
Εν κατακλείδι, η αρχιτεκτονική με γυαλί-καθρέφτη, η ευφάνταστη, αριστουργηματική χρήση της διαφάνειας, μοιάζει περισσότερο με τέχνη, εφόσον δημιουργεί περισσότερό εναλλασσόμενα καρέ μιας «εικονικής» αρχιτεκτονικής, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε και στα δύο ακόλουθα βίντεο.
