Αυτοεικόνα: Πώς επηρεάζει την ψυχική μας υγεία

Η αυτοεικόνα ως έννοια ορίζεται η εικόνα που διαμορφώνει το άτομο για το εαυτό του. Αν και πολλοί την ταυτίζουν με την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση, πρόκειται για μια λανθασμένη ταύτιση. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές ακόμα και οι ερευνητές δυσκολεύονται να δώσουν έναν ακριβή ορισμό.

Όσο το άτομο μεγαλώνει, η αυτοεικόνα γίνεται όλο και πιο σταθερή. Αντίθετα, σε μικρότερες ηλικίες, είναι περισσότερο ευμετάβλητη, γιατί το άτομο δεν έχει σταθερές συνιστώσες στη ζωή του. Αυτό δεν σημαίνει, ότι ένας ενήλικας έχει πάντα σταθερή αυτοεικόνα. Αντίθετα, όταν έρθει αντιμέτωπος με ένα γεγονός, που θα τον κλονίσει, αυτή μπορεί να επηρεαστεί.

Η αυτοεικόνα διακρίνεται σε θετική και αρνητική. Θετική έχουμε, όταν το άτομο αναγνωρίζει τα δυνατά και αδύναμα σημεία του χαρακτήρα του. Δεν σημαίνει δηλαδή, ότι απαρτίζεται αποκλειστικά δυνατά στοιχεία. Σημαίνει, ότι το άτομο έχει ολοκληρωμένη εικόνα εαυτού, αναγνωρίζοντας δυνατότητες και αδυναμίες, χωρίς να επηρεάζεται από τους άλλους. Αντίθετα, η αρνητική αυτοεικόνα αφορά την άσχημη γνώμη και άποψη, που έχει το άτομο για τον εαυτό. Επηρεάζεται επίσης από την άποψη, που έχει το άτομο για τους άλλους, όταν νιώθει ότι μειονεκτεί έναντι των άλλων. Προκύπτει επίσης, όταν υπάρχει απόκλιση από την ιδανική αυτοεικόνα. Με τον όρο ιδανική, αναφέρονται τα στοιχεία εκείνα και τους χαρακτηρισμούς, που το άτομο επιθυμεί να έχει.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Ο λόγος για τον οποίο η έννοια της αυτοεικόνας είναι πολύ σημαντική και αξίζει να αναλυθεί αφορά τις επιπτώσεις, που έχει στη ψυχική υγεία. Όταν είναι αρνητική, έχει παρατηρηθεί ότι το άτομο είναι περισσότερο ευάλωτο σε άγχος και συναισθηματικές διαταραχές. Επίσης, τα ποσοστά μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης είναι υψηλότερα. Το άτομο νιώθει ανήμπορο να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις χωρίς τη βοήθεια άλλων.

Ακόμα, έχει έντονο το φόβο της απόρριψης και της αποτυχίας με συνέπεια να μην αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει δύσκολες δραστηριότητες ή να γίνεται συνεχώς αναβλητικό. Το άτομο συνεπώς μπαίνει σε μια διαδικασία «φαύλου κύκλου», όπου δεν αναλαμβάνει να κάνει πράγματα, τα οποία ενισχύουν την ήδη αρνητική αυτοεικόνα. Δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση, ότι τα άτομα με υπερβολικά θετική αυτοεικόνα ωφελούνται περισσότερο. Όταν το άτομο έχει υψηλές θετικές προσδοκίες, οι οποίες μελλοντικά δεν ικανοποιούνται, το αίσθημα ματαίωσης είναι μεγάλο.

Το σημαντικότερο είναι το άτομο να έχει μια θετική αυτοεικόνα, ώστε να αναγνωρίζει τα δυνατά σημεία του χαρακτήρα του και να τα αξιοποιεί, αλλά και να έχει επίγνωση των αδυναμιών του, ώστε να τις βελτιώνει.

Ονομάζομαι Άννα Παπαδημητρίου και είμαι Ψυχολόγος, απόφοιτος του τμήματος του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχω μεταπτυχιακό στο Business Psychology από το πανεπιστήμιο του East London και εκπαιδεύομαι στην Κλινική Ψυχολογία. Τα χόμπυ μου είναι τα ταξίδια, οι βόλτες με φίλους και η μουσική

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Θέατρο και θεραπεία πάνε μαζί…

 Το θεατρικό παιχνίδι δεν είναι απλώς μια δραστηριότητα για όσους αγαπούν τη σκηνή. Είναι ένας…

Ψυχολογία

Φόβος: βιολογικό ή ψυχοκοινωνικό φαινόμενο;

    Ο φόβος είναι ένα από τα πιο αρχέγονα και πυρηνικά συναισθήματα του ανθρώπου.…

Ψυχολογία

Σχιζότυπη Διαταραχή Προσωπικότητας (Cluster A) : Η αντίφαση της σύνδεσης μεταξύ Μοναξιά και ψηφιακή ζωή

Η σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας (Schizotypal Personality Disorder, SPD) ανήκει στις διαταραχές προσωπικότητας της ομάδας A…

Ψυχολογία

Όταν το σώμα μιλάει

«Το στομάχι μου δένεται κόμπος κάθε φορά που αγχώνομαι». «Οι ώμοι μου με πιέζουν όταν…

Ψυχολογία

Απώθηση του θυμού: Πώς συνδέεται με την σωματική ασθένεια

Μπορεί η κατάπνιξη του θυμού να επηρεάσει το σώμα μας; Στο βιβλίο «Όταν το σώμα…

Ψυχολογία

Όταν το σώμα θυμάται: Το τραύμα και οι αόρατες γλώσσες του

Πώς οι βαθιές πληγές της ψυχής αφήνουν τα σημάδια τους στο σώμα μας Υπάρχουν φορές…

Ψυχολογία

Όταν τα hashtags αντικαθιστούν τη ψυχοθεραπεία

Πάνω από 100 δισεκατομμύρια προβολές – τόσο μεγάλη είναι η απήχηση των πιο δημοφιλών hashtags…