Λέγοντας απώλεια, ο νους πηγαίνει αμέσως ότι ένα αγαπημένο πρόσωπο έφυγε από τη ζωή. Παρ’ όλα αυτά, όταν χάνεις ένα κατοικίδιο, ο πόνος είναι εξίσου μεγάλος, όπως και όταν χάνεις κάποιο πρόσωπο. Σε πολλούς, αυτή η ομοιότητα φαίνεται περίεργη, καθώς ο άνθρωπος διαφέρει από το ζώο. Όμως, η απώλεια ενός κατοικίδιου περνά τα στάδια του πένθους.
Για ποιο λόγο ο πόνος είναι τόσο μεγάλος;
Τα κατοικίδια αποτελούν μέλη της οικογένειας. Παίρνοντας το παράδειγμα ενός σκύλου, ο οποίος μπορεί να ζήσει 14 χρόνια, έχει εξίσου ρόλο στη ζωή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δημιουργεί στενούς δεσμούς με το κατοικίδιό του και συχνά διαμορφώνει και ρυθμίζει τη ζωή του βάση αυτού. Για παράδειγμα, πηγαίνει σε μαγαζιά ή σε ξενοδοχεία, όπου τα κατοικίδια είναι δεκτά. Το κατοικίδιο μπορεί να αντικαταστήσει οποιοδήποτε πρόσωπο: φίλος, αδερφός. Επομένως, η απώλεια μπορεί να δημιουργήσει και τα αντίστοιχα συναισθήματα.
Συναισθήματα
Η απώλεια ενός κατοικίδιου προκαλεί αρνητικά συναισθήματα πένθους. Το άτομο βιώνει συναισθήματα θλίψης, απόγνωσης, πόνου, απελπισίας. Για μέρες το άτομο μπορεί να νιώθει αποδιοργάνωση, καθώς και ότι έχει χάσει ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του. Καλείται να αναδιαμορφώσει εκ νέου την καθημερινότητά του με την απουσία του κατοικίδιου.
Τι χάνεις;
Με την απώλεια του κατοικίδιου, συνειδητοποιείς ότι χάνεις πολλά πράγματα. Δεν χάνεις μόνο τη παρουσία του στη ζωή σου, αλλά και το δεσμό. Χάνεις την αφοσίωση που σου δείχνει, την ανιδιοτελή αγάπη που σου προσφέρει, ακόμα και τη προστασία ορισμένες φορές. Ακόμα, χάνεις κομμάτια της καθημερινότητας, όπως το να βγεις βόλτα με αυτό ή να κάθεστε μαζί στον καναπέ. Επίσης, όταν έχεις ένα κατοικίδιο πολλά χρόνια, έχεις συνδέσει πράγματα μαζί του. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι έχουν συνδέσει τη χαλάρωση μετά την εργασία με το παιχνίδι με το κατοικίδιο.
Τα στάδια του πένθους
Όπως και στην απώλεια ενός σημαντικού προσώπου, έτσι και όταν χάνεις το αγαπημένο σου κατοικίδιο περνάς από τα στάδια του πένθους. Αρχικά, το πρώτο στάδιο είναι της άρνησης, όπου δυσκολεύεσαι να αποδεχθείς το γεγονός, ειδικά στις περιπτώσεις της αιφνίδιας απώλειας. Το επόμενο στάδιο είναι ο θυμός, μπορεί να θυμώσεις με το κατοικίδιο, με εσένα που δεν το πήγες νωρίτερα στον κτηνίατρο, με τον κτηνίατρο που δεν κατάφερε να το σώσει. Στη συνέχεια, ακολουθεί το στάδιο της κατάθλιψης, όπου βιώνεις αρνητικά συναισθήματα γιατί συνειδητοποιείς ότι η απώλεια είναι αμετάκλητη. Ακολουθεί το στάδιο της διαπραγμάτευσης, όπου ξεκινάς να αναδιαμορφώνεις την καθημερινότητα χωρίς την παρουσία του αγαπημένου σου κατοικίδιου. Τέλος, έρχεται στο στάδιο της αποδοχής, όπου η απώλεια είναι πια γεγονός.
Βιβλιογραφία
Nieburg, H. A., Kutscher, A. H., Grey, R. M., & Fudin, C. E. (1984). Pet loss and human bereavement. W. J. Kay (Ed.). Ames, Iowa: Iowa State University Press.
Wolfelt, A. D. (2004). When Your Pet Dies: A Guide to Mourning, Remembering and Healing. Companion Press.