Σίγουρα θα έχετε δει φωτογραφίες που σας τραβάνε την προσοχή γιατί έχουν πολύ καλή σύνθεση. Φωτογραφίες που τις χαζεύετε πολλή ώρα και που το μάτι “ταξιδεύει” σε όλη την επιφάνεια και βρίσκει το δρόμο στο θέμα με έναν μαγικό, θα λέγαμε, τρόπο. Όταν μιλάμε για καλή σύνθεση, εννοούμε την ισορροπία των στοιχείων του κάδρου ώστε να αποδώσουν μια ισχυρή εικόνα. Το σωστό καδράρισμα και η έξυπνη τοποθέτηση των στοιχείων μιας σκηνής θα σας βοηθήσουν να πείτε την ιστορία που θέλετε και να μεταδώσετε το συναίσθημα που επιθυμείτε στο κοινό σας.
Μία τεχνική της σύνθεσης που θα βελτιώσει τα φωτογραφικά σας αποτελέσματα είναι η χρήση των λεγόμενων γραμμών- οδηγών (leading lines). Γενικά, η χρήση γραμμών σε μία φωτογραφία τραβάει εύκολα την προσοχή του θεατή. Οι γραμμές αποτελούν ίσως το πιο ισχυρό εργαλείο για μία σύνθεση. Το μάτι, αυθόρμητα, τις ακολουθεί και στην εικονική πορεία του συναντά τα επιμέρους στοιχεία της εικόνας με τελικό προορισμό το κεντρικό θέμα. Συνήθως, οι γραμμές αυτές ονομάζονται από τους φωτογράφους οδηγοί γιατί οδηγούν το βλέμμα προς το θέμα. Άλλες φορές, οι ίδιες οι γραμμές είναι το κεντρικό θέμα της φωτογραφίας.
Το πιο εύκολο μέρος για να βρείτε γραμμές είναι σε ένα δρόμο. Οι οδικές αρτηρίες, όπου και να τις βρείτε, είναι εξ ορισμού οδηγοί και μας δίνουν το αίσθημα της κίνησης. Οι γραμμές που σχηματίζουν οι δρόμοι είτε χάνονται στο άπειρο είτε συναντούν άλλους δρόμους, δίνοντας μας την αίσθηση της οδήγησης ή της περιπλάνησης.
Όταν οι γραμμές- οδηγοί, όπως οι δρόμοι, συνδέουν το πρώτο πλάνο με το φόντο μιας σκηνής, δίνουν την εντύπωση του βάθους. Βοηθούν έτσι στο να πάρει η φωτογραφία έναν τρισδιάστατο χαρακτήρα ούτως ώστε να έλξει το θεατή. Στόχος τους είναι η “αποπλάνηση” του ματιού για να περιπλανηθεί για περισσότερη ώρα στη φωτογραφία. Αυτή η εξερεύνηση με το βλέμμα θα συμβάλλει στο καλό “διάβασμα” του κάδρου και θα οδηγήσει, τελικά, στο κεντρικό θέμα με επιτυχία.
Θα συναντήσετε γραμμές- οδηγούς παντού: στην πόλη, στη φύση, στο βιομηχανικό τοπίο, ακόμα και στο μικρόκοσμο. Η δουλειά σας, ως φωτογράφοι, είναι όχι μόνο η ανεύρεσή τους, αλλά και η κατάλληλη τοποθέτησή τους στο κάδρο, ώστε να οδηγούν κάπου το μάτι. Αυτό μπορεί να είναι το τέλος του δρόμου, η κορυφή ενός βουνού, ένα εντυπωσιακό δέντρο ή ακόμα και το άπειρο.
Όταν ετοιμάζεστε για τη λήψη μιας φωτογραφίας, πάρτε το χρόνο σας. Εξετάστε τη σκηνή για τυχόν γραμμές, εμφανείς ή μη. Αφού εξερευνήσετε καλά το χώρο, συγκεντρωθείτε και σκεφτείτε: Πού οδηγούν φυσικά αυτές οι γραμμές; Πού θέλω εγώ να οδηγήσω το βλέμμα στη φωτογραφία που θα δημιουργήσω; Ποιο μήνυμα/ συναίσθημα θέλω να μεταφέρω;
Αφού εντοπίσετε τις κατάλληλες γραμμές, σκεφτείτε με ποιο τρόπο θα τις εκμεταλλευτείτε για να ενισχύσετε τη σύνθεσή σας, ανάλογα με τις προθέσεις σας. Αν θέλετε να αποδώσετε βάθος, πρέπει να χρησιμοποιήσετε τις γραμμές σαν να πρόκειται να βγάλετε τρισδιάστατες εικόνες. Μπορεί να θέλετε να οδηγήσετε το βλέμμα από ένα τμήμα της εικόνας σε ένα άλλο, μεταφέροντας ένα μήνυμα. Επίσης, υπάρχει περίπτωση, να θέλετε να τοποθετήσετε το κεντρικό θέμα εκεί που συγκλίνουν οι γραμμές, για να του δώσετε μεγαλύτερη σπουδαιότητα. Τέλος, η πρόθεσή σας μπορεί να είναι η κυκλική σύνθεση, όπου η πορεία του βλέμματος να μην φεύγει από το κάδρο, κάνοντας συνεχώς κύκλους.
Φυσικά, η χρήση διαφορετικών φακών (με διαφορετική εστιακή απόσταση) θα αλλάξει την προοπτική και συνεπώς το αποτέλεσμα. Συνήθως, μπορείτε να πετύχετε αυτό που έχετε στο μυαλό σας είτε με τη χρήση ενός φακού ζουμ είτε με τη μετακίνησή σας σε σχέση με το θέμα. Μικρή εστιακή απόσταση (ευρυγώνιος φακός) σημαίνει περισσότερα στοιχεία στο κάδρο και γενικά μεγάλη απόσταση από το θέμα. Μεγάλη εστιακή απόσταση (τηλεφακός) σημαίνει σύμπτυξη των στοιχείων και πιο συμπαγή σύνθεση.
Η εστίαση πρέπει να γίνεται στο σημείο που θέλουμε να αναδείξουμε, ιδίως αν αφορά φωτογραφία δρόμου ή αστικό τοπίο. Αν πρόκειται για τοπίο στη φύση και θέλουμε όλο το σκηνικό να είναι εστιασμένο, πέρα από τη χρήση κλειστού διαφράγματος, καλό θα είναι να εστιάσουμε στο ένα τρίτο της απόστασής μας από το θέμα. Σε κάθε περίπτωση, όπως και με τη σύνθεση, η εστίαση πρέπει να βοηθά το σκοπό λήψης της φωτογραφίας σας, αναδεικνύοντας τα κυρίαρχα στοιχεία.
Οι γραμμές- οδηγοί είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη φωτογραφία βοηθώντας να δημιουργήσουμε εικόνες με ισχυρή σύνθεση. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πούμε μια ιστορία, να δώσουμε έμφαση, να συνδέσουμε αντικείμενα και να πετύχουμε έντονο βάθος.
Εκφραστείτε ελεύθερα και ερευνήστε το περιβάλλον σας για γραμμές. Χρησιμοποιήστε τις με δημιουργικότητα (αλλά και σύνεση) για να πείτε τη δική σας μοναδική φωτογραφική ιστορία.
