Ο αυτισμός είναι μια σοβαρή αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών. Στην διαταραχή του αυτισμού εμπλέκονται διάφορες εγκεφαλικές δομές με τρόπο που δεν έχει διασαφηνιστεί επαρκώς. Οι δύο άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού (ASD) είναι το σύνδρομο Asperger , στο οποίο δεν παρατηρείται καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη και τη γλώσσα, και η Εκτεταμένη διαταραχή της ανάπτυξης – Μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (PDD-NOS), όπου διαγιγνώσκεται όταν δεν πληρούνται επαρκώς τα κριτήρια για τις άλλες δύο διαταραχές.
Ο αυτισμός αποτελεί μία σοβαρή νεύρο-ψυχολογική διαταραχή, που διαρκεί μία ολόκληρη ζωή και είναι συνήθως παρούσα από τη γέννηση του παιδιού. Δεν είναι ψυχιατρική νόσος, αλλά εντάσσεται στην κατηγορία των Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών. Αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρά ελλείμματα σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης, γι αυτό το λόγο ονομάζονται «διάχυτες». Όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία, η αναλογία του αυτισμού είναι περίπου 1 ή 2 ανά 1.000 άτομα. Η αναλογία των ASD είναι περίπου 6 ανά 1000, ενώ η αναλογία ανδρών-γυναικών είναι 4 προς 1.
Αυτισμός και σχολικό περιβάλλον
Για πολλά παιδιά με σύνδρομο Asperger ή Αυτισμό Υψηλής λειτουργικότητας (ΥΛΑ) η επιστροφή στα θρανία είναι μια τεράστια πρόκληση. Εκτός του ότι καλούνται να διαβάσουν και να κατανοήσουν την σχολική ύλη, που ενίοτε είναι ακόμα πιο δυσνόητη εάν συνυπάρχουν μαθησιακές δυσκολίες, καλούνται να διαβάσουν και να κατανοήσουν και τα κοινωνικά σήματα όλων όσων συναντούν στο σχολείο (π.χ. του δασκάλου, των συμμαθητών κτλ.) με αποτέλεσμα να καταναλώνουν διπλάσιο κόπο και ενέργεια από τα ‘’τυπικά’’ παιδιά. Αυτή η συνθήκη από μόνη της μπορεί να προκαλέσει πολύ στρες στο παιδί πόσο μάλλον αν αυτό γίνεται συστηματικά και δέκτης κακοπροαίρετων ‘’αστείων’’ ή σχολικού εκφοβισμού. Γι’ αυτό το λόγο ο ρόλος του εκπαιδευτικού και η στάση που θα κρατήσει σε τέτοιου είδους κρούσματα είναι πολύ σημαντικός.
Ομαλή ένταξη στο σχολικό περιβάλλον
Στον χώρο της εκπαίδευσης και ειδικά στην γενική τάξη, όταν συναντάμε παιδί με αυτισμό, αντιλαμβανόμαστε ότι νιώθει άγχος και στρες. Γι ’αυτό οι εκπαιδευτικοί πρέπει να καταλάβουν ότι για εκείνο δεν είναι αυτονόητο πως μπορεί να ζητήσει βοήθεια, πως του επιτρέπεται να κάνει λάθος ή να μη θυμάται. Ενστικτωδώς αντικαθρεφτίζει ό, τι βλέπει και αισθάνεται από την συμπεριφορά των άλλων γύρω του, όταν είναι κουρασμένο πνευματικά θα γίνει υπερκινητικό ή θα μιλάει ασταμάτητα. Να σημειωθεί ότι ο μαθητής με αυτισμό κουράζεται πιο εύκολα διότι κάνει τεράστια προσπάθεια μέσα στο μυαλό του να ανταποκριθεί στις ανάγκες της τυπικής τάξης.
Αδιαμφισβήτητα, ο δάσκαλος χρειάζεται να είναι σε διαρκή εγρήγορση, προκειμένου να διευκολύνει την ενσωμάτωση του αυτιστικού παιδιού στη ζωή της τάξης. Παίρνει άμεσα ή έμμεσα πληροφορίες για την οικογένεια (από την οικογένεια), την συμπεριφορά και θέματα υγείας, όχι ως ανακριτής αλλά απλά και αβίαστα. Δεν παραλείπει να συναντά συχνά τους γονείς των μαθητών για να πληροφορεί και να πληροφορείται. Έτσι λοιπόν, δάσκαλοι και γονείς καλούνται να διδάξουν και να διδαχθούν νέους τρόπους επικοινωνίας, χαράς και δημιουργίας. Αναπόσπαστο κομμάτι στην διαδικασία της σχολικής ένταξης, αποτελούν οι γονείς. Μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε τη σωστή συμπεριφορά, να εστιάζετε στις επιτυχίες του παιδιού σας και να περνάτε ευχάριστες στιγμές μαζί του. Ο αυτισμός αποτελεί μια πρόκληση για ζωή. Να μη ξεχνάμε να βλέπουμε πίσω από τις ταμπέλες, εκεί μας περιμένουν καρδιές που αξίζουν να αγαπηθούν, να αγκαλιαστούν και να ζήσουν όπως τους αξίζει.
