Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα η γεωγραφική εκπαίδευση μπορούμε να πούμε πως περνά μια κρίση. Τα ίδια τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών δεν είναι τόσο καλά. Επίσης, αυτά δεν υλοποιούνται είτε καθόλου είτε υλοποιούνται με λάθος τρόπο με αποτέλεσμα να καθιστούν το συγκεκριμένο μάθημα ως δευτερεύον. Επιπλέον, η γεωγραφία διατίθεται σε λίγες τάξεις ως ανεξάρτητο μάθημα και οι εβδομαδιαίες ώρες για την διδασκαλία της είναι λίγες. Συγκεκριμένα στην Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού και στην Α’ και Β’ Γυμνασίου προσφέρεται ως ανεξάρτητο μάθημα. Αντιθέτως, στις Β’, Γ’ και Δ’ Δημοτικού διδάσκεται δια μέσου του μαθήματος της Μελέτης του Περιβάλλοντος.
Σημαντική είναι και η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής. Δίχως αυτήν δεν μπορεί να επιτευχθεί με το καλύτερο και πιο σύγχρονο τρόπο η διδασκαλία. Αυτή πολλές φορές όταν διατίθεται από τον εκπαιδευτικό μπορεί να βοηθήσει ώστε το μάθημα να γίνει πιο εύκολο, κατανοητό αλλά και συμπαθητικό στους μαθητές. Αξίζει να αναφερθεί πως η ύλη του μαθήματος αρκετές φορές καλύπτεται από τους εκπαιδευτικούς και με έναν επιφανειακό τρόπο.
Σύγκριση της ελληνικής γεωγραφικής εκπαίδευσης με άλλες χώρες
Συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρώπης, στην Ελλάδα η γεωγραφία προσφέρεται τα λιγότερα χρόνια. Στην Ρουμανία το μάθημα της γεωγραφίας ως ανεξάρτητο διδάσκεται δέκα χρόνια και στην Ιταλία διδάσκεται σε όλα τα σχολικά έτη, πάντοτε όμως μαζί με κάποιο άλλο μάθημα. Έτσι γίνεται φανερό πως η ελληνική πολιτεία δεν εναποθέτει τις ελπίδες για την εκπαίδευση των μελλοντικών ενεργών πολιτών της στη διδασκαλία της γεωγραφίας. Πιθανόν να θεωρεί πως το μάθημα της γεωγραφίας δεν έχει να προσφέρει πολλά πράγματα σε σύγκριση με την διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών που διατίθεται σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Η προσφορά της στον σύγχρονο πολίτη
Η γεωγραφία ως μάθημα συνεισφέρει στην κοινωνική ένταξη του ατόμου και στην ευαισθητοποίησή του σε πολλά θέματα. Αυτά σχετίζονται με το περιβάλλον, την κοινωνία γενικότερα αλλά και να έρθουν σε επαφή με γνώσεις που θα τους βοηθήσουν στο υπόλοιπο της ζωής τους. Αυτό ακριβώς αναφέρεται και στα πλαίσια της εκπαίδευσης και κατάρτισης της στρατηγικής της Λισσαβόνας.
Με την γεωγραφία το άτομο θα έρθει σε επαφή με διάφορα ζητήματα. Ζητήματα που αφορούν όλη τη ανθρωπότητα. Τέτοια είναι η αειφόρος ανάπτυξη, οι συγκρούσεις, το διεθνές εμπόριο και η παγκόσμια διάσταση των τοπικών ζητημάτων. Τα άτομα μέσα στη κοινωνία πολλές φορές δρουν με έναν απομονωτικό τρόπο μεταξύ τους, ατομικά χωρίς να τους ενδιαφέρει το συλλογικό καλό.
Η γεωγραφία έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τα άτομα ώστε να δουν τον εαυτό τους σαν ένα κομμάτι της κοινωνίας. Σαν ένα κομμάτι το οποίο αλληλοεξαρτάται από τους υπόλοιπους αλλά και οι άλλοι εξαρτώνται από αυτόν σε σχέση με την οικονομία, τη πολιτική και τον πολιτισμό. Όταν τα άτομα μυηθούν στη γεωγραφική εκπαίδευση τους δίνεται η ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για το περιβάλλον και συνεπώς για την κοινωνία τους. Μπορούν να ερμηνεύσουν αυτά τα πράγματα που βλέπουν και συμβαίνουν γύρω τους ώστε να καταστούν υπεύθυνοι πολίτες. Ένα τέτοιο ρόλο επιθυμεί να διαδραματίσει αυτό το μάθημα για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.
Επιπλέον η γεωγραφική εκπαίδευση μπορεί να προσφέρει εμπειρίες που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της γεωγραφικής αντίληψης και των δεξιοτήτων. Δεξιότητες που θα φανούν χρήσιμες για την προσωπική και επαγγελματική ζωή των νέων πολιτών και τη δημιουργία του Παγκόσμιου Πολίτη. Εν τέλει καθίσταται μεγάλη ανάγκη για τη διατήρηση και επέκταση της γεωγραφίας σε περισσότερες τάξεις στο σχολείο. Ανάγκη ώστε να ενταχθούν ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινωνία στο σχολείο. Επίσης θα βοηθήσει τους μαθητές να γίνουν όχι μόνο ενεργοί αλλά και υπεύθυνοι πολίτες.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:
Βουδρισλής, Ν. & Λαμπρινός, Ν. (2014). Ο ρόλος της οικουμενικής εκπαίδευσης και της γεωγραφίας στη διαμόρφωση ενεργών και υπεύθυνων πολιτών. Εισήγηση στο 10ο Διεθνές Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας. Θεσσαλονίκη, Ελλάδα, 22-24 Οκτωβρίου.
Ρέλλου, Μ. & Λαμπρινός, Ν. (2004). Η στασιμότητα της γεωγραφικής εκπαίδευσης από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Εισήγηση στο 7ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας. Μυτιλήνη, Ελλάδα.
