Το φαινόμενο της γλωσσικής κρίσης και ο ρόλος των νέων

Γλωσσική κρίση

Η γλώσσα αποτελεί κώδικα επικοινωνίας, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών. Είναι η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου. Ωστόσο, η εποχή μας πάσχει από μια γλωσσική κρίση, δηλαδή από χαμηλή ποιότητα λόγου και υποβάθμιση της γλώσσας. Η κοινωνική αυτή πληγή εκδηλώνεται κυρίως από τη λεξιπενία και τη γλωσσική ένδεια, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η έκφραση με τρόπο γλωσσικά άρτιο. Οι νέοι συχνά αποτελούν εκφραστές του συγκεκριμένου προβλήματος.

Πολλοί είναι οι λόγοι στους οποίους μπορούμε να αποδώσουμε τη γλωσσική κρίση της εποχής μας. Αξίζει να αναφερθεί η ”φύση” των νέων που διακρίνεται από την επιθυμία για αμφισβήτηση, διαφοροποίηση και καινοτομία. Είναι οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, οι οποίοι μηχανοποιούν τη σκέψη άρα και τη γλώσσα. Επίσης, η στείρα απομνημόνευση και όχι η ουσιαστική μάθηση οδηγούν στη φθορά της γλώσσας μας. Η έντονη τάση της ξενομανίας και του μιμητισμού που χαρακτηρίζει τον τρόπο ζωής των σύγχρονων Ελλήνων, καθώς και το κυρίαρχο αντί -παραδοσιακό πνεύμα οδηγούν στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Παράλληλα, η συχνή χρήση ξένων λέξεων οι οποίες αντικαθιστούν τις ελληνικές οδηγεί στην παραφθορά και αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας, υποβαθμίζοντας την ποιότητα της ελληνικής γλωσσικής και γενικότερα πολιτιστικής δημιουργίας. Τέλος, η υλιστική αντίληψη, που κατακλύζει τη σημερινή εποχή, μας απομακρύνει από τη γλωσσική καλλιέργεια.

Η γλώσσα των νέων

Advertising

Advertisements

Οι νέοι σήμερα χρησιμοποιούν έναν ιδιαίτερο γλωσσικό επικοινωνιακό κώδικα. Αυτός αλλάζει συνεχώς και περιέχει λέξεις επινοημένες από αυτούς καθώς και παραμορφωμένες εκφράσεις. Νιώθουν την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τη δική τους γλώσσα για να διαμορφώσουν την κοινωνική και προσωπική τους ταυτότητα. Χρησιμοποιούν το λεξιλόγιο αυτό για να μην γίνονται αντιληπτοί από τους ενήλικες, να θεωρούνται ενεργοί στη μόδα και φυσικά να αποστασιοποιούνται απ’ ότι τους βαραίνει και τους πλήττει. Παίζουν με τις λέξεις και με την έννοιά τους. Ενώ για τους ίδιους αυτό λειτουργεί με εξυπηρετικό τρόπο αποτελεί φθορά για την ελληνική γλώσσα. Αυτό γίνεται φανερό από την αδυναμία συγκροτημένης έκφρασης τους στο γραπτό λόγο. Σαφώς, η χρήση του συγκεκριμένου γλωσσικού κωδικά δεν σημαίνει απαραίτητα άγνοια της γλώσσας αλλά και ανάγκη για πρωτοτυπία.

Θα μπορούσαμε στο σημείο αυτό να εστιάσουμε σε ένα επίκαιρο φαινόμενο, το φαινόμενο των greeklish. Τα greeklish ή Λατίνο-ελληνικά αποτελούν ένα είδος μεταγραφής, είναι δηλαδή η ελληνική γλώσσα γραμμένη με λατινικό αλφάβητο. Η χρήση του έχει ως απότοκο, σχετικά με τη δική της γλώσσα ορθογραφικά λάθη, έλλειψη τονισμού και σημείων στίξης. Επιπλέον, αλλαγές σε ρήματα και ουσιαστικά αλλά και κούραση κατά την ανάγνωση, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο της αποξένωσης των Ελλήνων από την εικόνα των ελληνικών λέξεων.

Η λεγόμενη ”Aργκό ” είναι μια μορφή συναισθηματικής γλώσσας που σήμερα χρησιμοποιούν κυρίως οι νέοι. Η αργκό αποτελείται από λέξεις και φράσεις της κοινής ομιλούμενης γλώσσας που έχουν όμως εντελώς διαφορετική σημασία, ή από λέξεις που διατηρούν την ίδια έννοια είναι όμως αυτοσχέδιες. Ανεπανάληπτο παράδειγμα από την κοινή νεοελληνική νεανική γλώσσα είναι η λέξη ”ταπηροκρανίαση” που δηλώνει την κατάσταση παρατεταμένου και έντονου θυμού. Εδώ βλέπουμε συγχώνευση της επίσης νεανικής φράσης ”τα πήρα στο κρανίο”. Το ακρωνύμιο «LOL» (“laugh out loud» – «σκάω στα γέλια»), είναι ένα από τα πολύ κοινά σχήματα που χρησιμοποιούνται για να εκφράσει κάποιος εύκολα και γρήγορα το πόσο αστείο του φάνηκε κάτι. Παρομοίως, το emoticon «:)» έχει την ίδια έννοια περίπου. Αντίθετα το «🙁« εκδηλώνει λύπη ή δυσαρέσκεια.