Στην Ελλάδα οι γιορτές και τα έθιμα των Χριστουγέννων δεν τελειώνουν την Πρωτοχρονιά. Μετά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά ακολουθεί η γιορτή των Φώτων. Τα Φώτα ή αλλιώς τα Θεοφάνια είναι μία μεγάλη χριστιανική εορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού. Στις 6 Ιανουαρίου, λοιπόν, γιορτάζουμε τα Θεοφάνια (Θεός + φάνηκε), τα οποία πήραν αυτή την ονομασία από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας εκείνη την ημέρα.
Σύμφωνα με τους ευαγγελιστές, ο Ιησούς σε ηλικία 30 ετών βαφτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό. Ο Χριστός επέλεξε να Τον βαφτίσει ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, τον οποίο η εκκλησία τιμά την ακριβώς επόμενη ημέρα, στις 7 Ιανουαρίου. Ο Ιωάννης, ο Βαπτιστής, ο γιος της Ζαχαρίας και της Ελισάβετ είναι 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού και ήταν ασκητής στην έρημο και κήρυττε το βάπτισμα της μετάνοιας. Κατά την διάρκεια της βάφτισης του Χριστού κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα σε μορφή περιστεριού και ακούστηκε από τον ουρανό η φωνή του Θεού. Αυτή ήταν η πρώτη και μοναδική φορά, που εμφανίστηκε στην γη, η Αγία Τριάδα.
Τα φώτα έχουν στην χώρα μας τα δικά τους κάλαντα, που διηγούνται την βάπτιση του Χριστού και την φανέρωση της Αγίας Τριάδας από τους ουρανούς. Επίσης, δύο μεγάλα έθιμα πραγματοποιούνται στην γιορτή των Φώτων, ο Αγιασμός και η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού.
Στην εκκλησία ο παπάς αγιάζει το νερό, το οποίο στη συνέχεια το πίνουν οι πιστοί και έχει την ίδια δύναμη, όπως και η θεία κοινωνία. Μετά την λειτουργία, ο παπάς συνεχίζει τον αγιασμό και περνά από όλα τα σπίτια της ενορίας και τα ραντίζει με το αγιασμένο νερό. Το ίδιο συμβαίνει και στις θάλασσες της χώρας μας, όπου την ημέρα των Φώτων γίνεται η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού. Οι παπάδες ρίχνουν τον σταυρό στην θάλασσα, για τον αγιασμό των υδάτων και πολλοί κολυμβητές πέφτουν στην κρύα θάλασσα για να τον πιάσουν. Το έθιμο αυτό συμβολίζει την βάφτιση του Χριστού, καθώς επίσης και την κάθαρση, τον εξαγνισμό των ανθρώπων από κάθε κακό.
Ακόμη, στις 5 Ιανουαρίου έχουμε τον μικρό αγιασμό, όπου οι πιστοί παίρνουν αγιασμό για να ραντίσουν τα μαγαζιά τους, τα χωράφια τους, τα αυτοκίνητά τους, κτλ, για να έχουν καλή τύχη στην νέα χρονιά. Ο λαός πίστευε πως τα Φώτα είναι η γιορτή, που φεύγουν οι καλικάντζαροι, γιατί φοβούνται τον αγιασμό.
Από τον 4o αιώνα η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος. Την ημέρα των Φώτων γιορτάζουν τα ονόματα Φωτεινή, Φανή, Φώτιος, Τριάδα, Ουρανία, Ιορδάνης, Ιορδάνα, Περιστέρης, Περιστέρα, Θεοφάνης, Θεοφανία και Θεοχάρης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Θεοφάνια (εορτή), Βικιπαίδεια
- Γιατί εορτάζουμε τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου, ΔΟΓΜΑ- Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων, 3/1/2019, 12:31
- Ήθη κι έθιμα των Θεοφανίων, ΗΘΗ ΚΙ ΕΘΙΜΑ
