Η ιστορία της Γιορτής της Μητέρας ξεκινά από πολύ παλιά ενώ την σύγχρονη εποχή γιορτάζεται συνήθως την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι μια μέρα αφιερωμένη στη μητέρα, στην μητρότητα, στους μητρικούς δεσμούς και στην πολύτιμη συνεισφορά των μητέρων στην κοινωνία.
Απαρχές
Η Γιορτή της Μητέρας δεν αποτελεί νέα γιορτή. Έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα αρχικά με την καθιέρωση ανοιξιάτικων εορτασμών προς τιμήν της Γαίας (που αποτελεί προσωποποίηση της φύσης και είναι υπεύθυνη για την γέννηση του κόσμου) και αργότερα προς τιμήν της Ρέας (αρχέγονη θεότητα, κόρη της Γαίας, σύζυγος και αδερφή του Κρόνου καθώς και μητέρα των θεών). Στους εορτασμούς αυτούς οι αρχαίοι Έλληνες προσέφεραν μελόψωμα, κρασί και λουλούδια. Στην αρχαία Ρώμη είχαν τη γιορτή της Μεγάλης Μητέρας (Magna Mater) καθώς και τα Matronalia. Με τα Matronalia γιόρταζαν την ίδρυση ναού της Juno Lucina, της ρωμαϊκής θεάς του τοκετού, στον λόφο Esquiline της Ρώμης κάθε Μάρτιο και κατά τη διάρκεια των οποίων οι σύζυγοι έδιναν στις γυναίκες τους δώρα.
Η γιορτή της Μεγάλης Μητέρας γίνονταν προς τιμήν της Κυβέλης, μιας ανατολίτικης και ελληνορωμαϊκής θεότητας που ήταν πολύ δημοφιλής στην Ρώμη του 5ου αιώνα π.Χ. Γίνονταν γιορτή με αφιερώματα προς τιμήν της θεάς.
Κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, η Αγγλία γιόρταζε την «Κυριακή της Μητέρας». Η τέταρτη Κυριακή της Σαρακοστής ήταν αφιερωμένη στις μητέρες της Αγγλίας. Πολλοί από τους φτωχούς της Αγγλίας εργάζονταν ως υπηρέτες σε σπίτια πλουσίων, μακριά από τα σπίτια και τις οικογένειές τους. Την Κυριακή της Μητέρας, οι υπηρέτες είχαν ρεπό και μπορούσαν να επιστρέψουν στο σπίτι και να περάσουν την ημέρα με τις μητέρες τους. Συνήθιζαν να ψήνουν ένα ειδικό κέικ που το ονόμαζαν “μητρικό κέικ” (mothering cake).
Σύγχρονη εποχή
Η ιστορία της σύγχρονης Γιορτής της Μητέρας σχετίζεται με το κίνημα των σουφραζετών και αποτελεί δείγμα αναγνώρισης της δράσης και της συνεισφοράς των γυναικών στην κοινωνία. Στις ΗΠΑ του 19ου αιώνα, η Julia Ward Howe (1819-1910), σουφραζέτα και συγγραφέας του Ύμνου της Μάχης της Δημοκρατίας, πρότεινε για πρώτη φορά μια ημέρα προς τιμήν της Μητέρας το 1872. Συνέδεσε μάλιστα την ημέρα αυτή και με την ειρήνη.
Έχοντας ζήσει η ίδια τον Εμφύλιο πόλεμο στην Αμερική, επηρεάστηκε από τον Γάλλο-Πρωσικό πόλεμο και κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια να καθιερωθεί η Ημέρα της Μητέρας για την ειρήνη στις 2 Ιουνίου. Φρόντισε να οργανώσει συναντήσεις στη Βοστώνη, συλλαλητήρια για τις γυναίκες, οι οποίες πίστευε ότι έφεραν την απώλεια των θυμάτων του πολέμου πιο σκληρά από κάθε άλλο. Οι άνδρες έδειξαν ελάχιστο ενδιαφέρον για τις ιδέες της κι έτσι αυτή στράφηκε προς τις μητέρες πολέμου, τις γυναίκες δηλαδή που υποστήριζαν τους συζύγους και τους γιους στον πόλεμο.
Ο επίσημος εορτασμός της Γιορτής της Μητέρας καθιερώθηκε τον 20ο αιώνα από την Ann Maria Reeves Jarvis η οποία διοργάνωσε για πρώτη φορά το 1865 ένα κίνημα με το όνομα Mothers Friendships Day και συναντήσεις με το όνομα Mothers Day Meetings, κατά τις οποίες οι μητέρες αντάλλασσαν απόψεις και εμπειρίες. Σχετίστηκε με το αγγλικό και αμερικανικό κίνημα των γυναικών. Αυτές οι συναντήσεις ήταν πολύ σημαντικές καθώς εστίαζαν σε κοινές ανησυχίες όπως η δημόσια υγεία και η ευημερία των παιδιών. Στη μεταπολεμική εποχή, οι πρωτοβουλίες της Jarvis προσπάθησαν να γεφυρώσουν το χάσμα που άφησε ο πόλεμος, υποστηρίζοντας την ενότητα και την κατανόηση μέσω της μητρότητας.
Μετά το θάνατο της Ann Reeves Jarvis, η κόρη της, Anna Jarvis, ξεκίνησε μια εκστρατεία για να τιμήσει τα επιτεύγματα της μητέρας της και τον ανεκτίμητο ρόλο των μητέρων στην κοινωνία. ΄Ήθελε να εκπληρώσει το όνειρο της μητέρας της και να καθιερώσει μια ημέρα αφιερωμένη στην αναγνώριση των θυσιών και των συνεισφορών των μητέρων. Ο αρχικός εορτασμός της ημέρας της Μητέρας ήταν στις 10 Μαΐου 1908, στο Γκράφτον της Δυτικής Βιρτζίνια και ταυτόχρονα στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, ως μια άμεση εκδήλωση της αφοσίωσης της Anna Jarvis.
Στην Ελλάδα η Γιορτή της Μητέρας συνδέθηκε με την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία. Ο παράλληλος εορτασμός της Υπαπαντής με την ημέρα της μητέρας ξεκίνησε το 1929. Από τη δεκαετία του 1960, ο εορτασμός μαζί με την Υπαπαντή σταμάτησε και ενισχύθηκε ο εορτασμός τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.
Πηγές:
Απαρχές της Γιορτής της Μητέρα: Ανακτήθηκε από: www.britannica.com (Τελευταία πρόσβαση στις 28/4/2025)
Γιορτή της Μητέρας τον μεσαίωνα: Ανακτήθηκε από: www.blogs.bl.uk (Τελευταία πρόσβαση στις 28/4/2025)
Ιστορία της ημέρας της Μητέρας: Ανακτήθηκε από: www.legacyproject.org (Τελευταία πρόσβαση στις 28/4/2025)
