
Ένα ταξίδι στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού
Στην σημερινή εποχή γνωρίζουμε, και ερχόμαστε σε επαφή με λαϊκά άσματα, καντάδες και δημοτικά τραγούδια, αφού υπάρχουν εύκαιρα σε πολλές μουσικές συλλογές. Ωστόσο γνωρίζουμε πως προέκυψαν αυτά τα είδη μουσικού τραγουδιού; Το παρακάτω άρθρο συνδυάζει την ιστορία με το τραγούδι και μας ταξιδεύει στα είδη του ελληνικού τραγουδιού.
Η πρώτη επαφή του ελληνικού κοινού των αστικών πόλεων με το τραγούδι της ευρωπαϊκής κεντρικής σκηνής σε πρώτο επίπεδο, έγινε μέσα από έναν επιχειρηματία του θεάματος που καλούσε ιταλικούς ακροβατικούς θιάσους όπου και το κοινό εκτέθηκε για πρώτη φορά στο ιταλικό μελόδραμα, καθώς και στην ιταλική όπερα! Ωστόσο μετέπειτα ο όρος «ελληνικό τραγούδι , δεν έμοιαζε σε τίποτα με ό,τι γνωρίζουμε σήμερα.
Αστικό, λαϊκό τραγούδι
Ο απόηχος της επανάστασης ήταν ακόμα στο προσκήνιο, ενώ σιγά σιγά, από τον 20ο αιώνα και μετά στο πλάι των δημοτικών τραγουδιών έρχονται να προστεθούν τέσσερα ακόμα είδη μουσικής. Το πρώτο λοιπόν είναι ένα είδος αστικού, λαϊκού τραγουδιού αγνώστων συνθετών που προσπαθούν να προσαρμόζουν κάθε φορά στη «νέα εποχή» ερεθίσματα από προηγούμενα έτη .
Καντάδα
Το δεύτερο είδος δέχεται κυρίως επιρροές από την δυτική σκηνή και εκπροσωπείται από επώνυμους, ή και ανώνυμους τεχνίτες της μουσικής και δεν είναι άλλο από την επτανησιακή και αθηναϊκή καντάδα. Η μία προέρχεται από την ιταλική μελωδία, ενώ η δεύτερη από το βυζαντινό μέλος. Η καντάδα αποτελεί έκφραση ιδεών και συναισθημάτων, ενώ η πραγματική αλήθεια των μελοποιών αποτυπώνεται με λεπτομέρεια στους στίχους. Κύριος εκπρόσωπος των καντάδων ήταν ο Τίμος Μωραϊτίνης .
Τραγούδια “έργων”
Ένα τρίτο είδος περιλαμβάνει τραγούδια λογίων μουσικών από διάφορα έργα, τα οποία η κοινή χρήση συχνά καθιέρωνε ως λαϊκά και ως δημοτικά όπως λόγου χάρη, το περίφημο τραγούδι με τίτλο: «Ο γέρο Δήμος πέθανε» του Παύλου Καρέρ .
Τη μεγαλύτερη όμως επίδραση κατάφερε να ασκήσει το ελαφρύ μουσικό θέατρο, οι ετήσιες Αθηναϊκές Επιθεωρήσεις (1894-1922). Σταδιακά αρχίζει να σχηματίζεται μία ομάδα τραγουδοποιών και συνθετών που μέλλουν να σημαδέψουν για πάντα με το έργο τους την μουσική ιδεολογία της ελληνικής ψυχής. Μερικά ονόματα εξ αυτών: ο Γιώργος Βιτάλης, ο Ιωάννης Κυπαρρίσης, ο Χρήστος Χαιρόπουλος και ο Κώστας Γιαννίδης. Σταδιακά άρχισε να παρατηρείται μία μετάβαση προς την λεγόμενη «νεότερη περίοδο» όπου κύριο ερέθισμα δεν θα μπορούσε να αποτελεί άλλο από την Μικρασιατική καταστροφή και την ιστορία που έφερε στο ελληνικό έδαφος.
Ρεμπέτικο
Εκεί για πρώτη φορά το κοινό εκτίθεται και στο ρεμπέτικο, ένα είδος τραγουδιού που θίγει τον πόνο της ξενιτιάς και του θανάτου με κύριο εκπρόσωπο τον Μάρκο Βαμβακάρη. Το κοινό αρχίζει να εκτίθεται στην έκδοση τραγουδιών σε δίσκους, ωστόσο το βαρύ λεξιλόγιο των στίχων συχνά κατέληγε να δημιουργεί εντάσεις μεταξύ των καλλιτεχνών και του κράτους, που τους καλούσε να ακολουθήσουν τα ευρωπαϊκά «απαλά» πρότυπα. Παρά τις αντιξοότητες στις μετέπειτα πολεμικές συγκρούσεις της Ελλάδας το ελληνικό τραγούδι δεν έχασε την ταυτότητα του και μέχρι σήμερα αποτελεί πηγή γνώσης και αναμνήσεων.
Πηγές άρθρου
Ιστορία των Ελλήνων: Σύγχρονος ελληνισμός :Από το 1949 έως σήμερα , Εκδόσεις Δομή , Τόμος : Ιστορικά 14, Συλλογικό έργο .