Το χρονικό της τραγωδίας
Ήταν 28 Φεβρουαρίου 2023. Ο επιβατικός συρμός Intercity 62 εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα -Θεσσαλονίκη. Στα βαγόνια του γελούσαν, μιλούσαν, ονειρεύονταν πολλά νέα παιδιά, φοιτητές, που εκμεταλλευόμενοι την αργία της Καθαράς Δευτέρας, είχαν ταξιδέψει: στο πατρινό καρναβάλι, στα πατρικά τους, σε φίλους.
Ήταν λίγο μετά τις 23:00 όταν το επιβατικό τρένο συγκρούστηκε με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που ερχόταν από την αντίθετη πλευρά. Τα δύο τρένα κινούνταν στην ίδια γραμμή για αρκετά λεπτά πριν συγκρουστούν. Τα πρώτα βαγόνια συνθλίβονται, ενώ ξεσπά φωτιά. Τις επόμενες ώρες όλη η Ελλάδα παρακολουθεί με αγωνία. Αφού φτάνει και το τελευταίο λεωφορείο με επιζώντες στη Θεσσαλονίκη, ξεκινούν οι εκκλήσεις να βρεθούν οι αγνοούμενοι.
Ο απολογισμός είναι τραγικός: 57 νεκροί και 85 τραυματίες. Στην πλειοψηφία τους νέα παιδιά, φοιτητές και φοιτήτριες, 13 εκ των οποίων φοιτητές στο ΑΠΘ. Τα μαθήματα αναστέλλονται, ενώ κηρύσσεται τριήμερο εθνικό πένθος. Η κυβέρνηση εξαγγέλει μια σειρά μέτρα στήριξης των οικογενειών των θυμάτων: διορισμός, διαγραφή χρεών προς το δημόσιο, ειδική μέριμνα για τους φοιτητές. Η Hellenic Train, στην αμαξοστοιχία 62 της οποίας επέβαιναν τα περισσότερα θύματα, αναγγέλει αποζημιώσεις: 42.000 για κάθε νεκρό, 5.000 ή 10.000 ευρώ για κάθε τραυματία, ανάλογα αν την στιγμή της ανακοίνωσης βρισκόταν ακόμη ή όχι στο νοσοκομείο. Την ίδια στιγμή, αποποιείται κάθε ευθύνη. Δικαιοσύνη για τα Τέμπη θα πρέπει αλλού να αναζητήσουν οι συγγενείς των θυμάτων.
Δικαιοσύνη για τα Τέμπη: ποιος φταίει;
Τα φώτα από την πρώτη στιγμή έπεσαν πάνω στον σταθμάρχη. Και πώς αλλιώς, όταν μαθεύτηκε πως η εμπειρία του ήταν αντιστρόφως ανάλογη από τη δυσκολία και την ευθύνη που έφερε το πόστο του. Ο σταθμάρχης Λάρισας που έβαλε την αμαξοστοιχία Intercity σε μονή γραμμή καθόδου, παραμένει μέχρι σήμερα προφυλακισμένος.
Το ανθρώπινο λάθος έγινε μια κουβέντα αναμασώμενη από κυβερνητικά χείλη. Μα εργαζόμενοι αποκαλύπτουν πως προειδοποίησαν για την κακή κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου, μήνες πριν. Η ύπαρξη αυτοματοποιημένων συστημάτων ασφαλείας θα μπορούσε να είχε σώσει από το ανθρώπινο λάθος.
Την ίδια στιγμή που συγγενείς και μη ζητούν απαντήσεις στο ποιος φταίει, αίσθηση προκαλεί το μπάζωμα του χώρου λίγες μέρες μετά, αφού έτσι διαταράσσεται ο χώρος και χάνονται πολύτιμα στοιχεία, πριν μάλιστα επισκεφθούν τον χώρο πραγματογνώμονες.
Δικαιοσύνη για τα Τέμπη: η Εξεταστική Επιτροπή
Μετά από πρόταση του ΚΚΕ, ψηφίζεται η απόφαση να συσταθεί μια εξεταστική επιτροπή για να διερευνηθούν τα αίτια και οι υπεύθυνοι της τραγωδίας. Η εξεταστική επιτροπή αποτελείται από βουλευτές όλων των κομμάτων, η πλειοψηφία όμως ανήκει στο κυβερνόν κόμμα.
Ωστόσο, καθώς οι μέρες περνούν και η Εξεταστική Επιτροπή παρατείνει τις εργασίες της, φαίνεται πως δύσκολα θα αποδοθούν ευθύνες στους πραγματικούς υπαίτιους. Ένα χρόνο μετά, μόνοι προφυλακισμένοι είναι ο σταθμάρχης κι ο επόπτης, για «ανθρωποκτονία από αμέλεια». Έχουν διωχθεί, επίσης, 34 σιδηροδρομικοί υπάλληλοι, μα κανένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος, ούτε κάποιο πολιτικό πρόσωπο. Κουβέντα δε γίνεται για άρση της ασυλίας βουλευτών που κρίνεται πως είχαν ευθύνη.
Μα δεν το βάζουν κάτω οι συγγενείς των αδικοχαμένων. Η κ. Μαρία Καρυστιανού, μητέρα μιας φοιτήτριας που έχασε την ζωή της στο μοιραίο τρένο και πρόεδρος του συλλόγου θυμάτων του δυστυχήματος. ξεκίνησε μια προσπάθεια συγκέντρωσης υπογραφών. Στο ψήφισμα που υπογράφουν οι πολίτες διατυπώνονται τρία αιτήματα:
- Έναρξη των διαδικασιών για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
- Ενεργοποίηση του νόμου περί ευθύνης των υπουργών.
- Κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας όταν προκύπτει ποινική ευθύνη πολιτικών προσώπων.
Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι από μόνη της η διαδικασία δεν είναι αρκετή για να αλλάξει η νομοθεσία της χώρας. Φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης, με το φράγμα των 500.000 υπογραφών να έχει ήδη ξεπεραστεί και επόμενο στόχο τις 1.000.000 υπογραφές.
Δικαιοσύνη για τα Τέμπη: άλλο ένα καταδικαστικό ψήφισμα έρχεται;
Πριν λίγες μέρες η κ. Καρυστιανού βρέθηκε στην αίθουσα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εκεί μίλησε για τις σοβαρότατες παραλείψεις στην έρευνα, την απροθυμία των αρχών να ρίξουν φως στα αίτια και στις υπευθύνους. Ήταν στην ίδια αίθουσα, όπου 07/02/ 2024 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει καταδικαστικό ψήφισμα για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα. Η υπερψήφιση αυτού φανερώνει τις ανησυχίες των Ευρωβουλευτών για το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Συγκεκριμένα ανησυχίες προκαλεί η ελευθερία των ΜΜΕ στη χώρα μας. Το ψήφισμα αποτελεί μια μορφή διαμαρτυρίας για την απουσία προόδου στην έρευνα για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ. Ο δημοσιογράφος δολοφονήθηκε τον Απρίλιο του 2021, ωστόσο ακόμη δεν έχει βρεθεί κάποιος ύποπτος. Καταγγέλονται επίσης σωματικές και λεκτικές επιθέσεις, ενώ ανησυχία εγείρουν η ανεξαρτησία της ανεξαρτησίας της εθνικής ρυθμιστικής αρχής, η συγκέντρωση των ΜΜΕ στα χέρια λίγων ολιγαρχών, καθώς η διανομή με αδιαφανή κριτήρια των κρατικών επιδοτήσεων.
Αναφορά γίνεται επίσης στο σκάνδαλο των υποκλοπών με θύματα πολιτικά πρόσωπα και δημοσιογράφους. Επιπλέον ζητείται να ανατραπεί η νομοθεσία που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργό. Ανησυχητικά για την Ευρώπη είναι και οι πληροφορίες για αστυνομική βία, καθώς και η διαχείριση του μεταναστευτικού.
Οι Ευρωβουλευτές αντιμετώπιζαν με ανησυχία την έρευνα για το δυστύχημα των Τεμπών, πολύ πριν η κ. Καρυστιανού μιλήσει στην αίθουσα. Προβληματισμούς εγείρει η άρνηση της φιλοκυβερνητικής πλειοψηφίας να γίνει έρευνα σε δύο πρώην Υπουργούς Μεταφορών, ενάντια στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Δικαιοσύνη για τα Τέμπη, ένα αίτημα που δεν αφορά μόνο τους γονείς και τους συγγενείς των θυμάτων. Μα όλους τους πολίτες, της χώρας αυτής μα κι όλων των ελεύθερων, δημοκρατικών χωρών.
Πηγές:
Καλαϊτζή, Α. & Κρίθαρη Ε. (2023). Τέμπη: Το χρονικό της ανείπωτης τραγωδίας. Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε από: www.kathimerini.gr (τελευταία πρόσβαση: 27/02/2024)
Καρανικόλα Κοντορούση, Ε. (2024). Μαρία Καρυστιανού: Η «Η μάνα των Τεμπών» που έκανε την Ευρώπη να δακρύσει. Documento. Ανακτήθηκε από: www.documentonews.gr (τελευταία πρόσβαση: 27/02/2024)
Ευρωκοινοβούλιο: Πέρασε το ψήφισμα κόλαφος για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα. (2024). Οικονομικός Ταχυδρόμος. Ανακτήθηκε από: www.ot.gr (τελευταία πρόσβαση: 27/02/2024)
Βουλή: Συγκροτήθηκε η Εξεταστική Επιτροπή για τα Τέμπη. (2024). Η Ναυτεμπορική. Ανακτήθηκε από: www.naftemporiki.g (τελευταία πρόσβαση: 27/02/2024)
Τέμπη: Ξεπέρασαν τις 630.000 οι υπογραφές στο ψήφισμα Καρυστιανού. (2024). Lifo. Ανακτήθηκε από: www.lifo.gr (τελευταία πρόσβαση: 27/02/2024)
