Ο θεσμός των ιδιωτικών φυλακών στις Η.Π.Α. είχε ξεκινήσει ήδη μετά από τον αμερικάνικο εμφύλιο 1861-1865) με τη μορφή μίσθωσης κρατούμενων είτε σε φυσικά πρόσωπα είτε σε νομικά πρόσωπα, προσφέροντάς τους κατοικίες και τρόφιμα σε αντάλλαγμα την εργασία τους. Ο συγκεκριμένος θεσμός ξεκίνησε προκειμένου να αποσυμφορήσει την υπερβολική συσσώρευση των κρατούμενων μετά των εμφύλιο πόλεμο. Ωστόσο δεν πέτυχε στο τέλος καθώς οι κρατούμενοι αρκετές φορές δε λάμβαναν τα απαραίτητα υλικά αγαθά για την επιβίωσή τους (φαγητό, ρούχα, ιατρική περίθαλψη). Επίσης αρκετές επιχειρήσεις τους κακομεταχειρίζονταν με αποτέλεσμα να εργάζονται μέχρι θανάτου. Τέλος, o ιδιωτικός θεσμός των μισθώσεων κρατουμένων δεν μπορούσε παρά να μην έχει αντίκτυπο στην κοινωνία των Η.Π.Α. εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να συρρικνώνονται οι μισθοί και οι θέσεις εργασίας των εργατών οξύνοντας το χάσμα μεταξύ των εργαζόμενων και των ανέργων. Λόγω της αποτυχίας του συστήματος εγκαταλείφθηκε το εν λόγω εγχείρημα και ακολουθήθηκε άλλη σωφρονιστική μέθοδος με τη δημόσια χορηγία.
Παρ’ όλα αυτά ο θεσμός των ιδιωτικών φυλακών μπήκε ξανά στο προσκήνιο κατά τη δεκαετία του 1980 όπου η κυβέρνηση των Η.Π.Α ξεκίνησε ένα νέο πρόγραμμα για την απαγόρευση των ναρκωτικών «War against drugs» και τον περιορισμό της παράνομης διακίνησης των ναρκωτικών. Έτσι ξεκίνησε ένας άτυπος πόλεμος κατά των ναρκωτικών αυξάνοντας τις ποινές κράτησης των κρατούμενων. Με αυτόν τον τρόπο αυξήθηκαν αρκετά οι θέσεις των σωφρονιστικών κρατουμένων τις οποίες δεν μπορούσαν να καλύψουν οικονομικά οι κρατικοί φορείς των Η.Π.Α, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση των Η.Π.Α. να χρηματοδοτεί ιδιωτικούς παρόχους. Έτσι έγινε η πρόταση για συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στις φυλακές αλλάζοντας εξ ολοκλήρου τη λειτουργία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων καθώς οι συγκεκριμένες φυλακές έχουν ως στόχο το κέρδος και όχι την πλήρη σωφρονισμό των κρατουμένων. Με βάση τα παραπάνω και τα στατιστικά στοιχεία του «Institute on Taxation and Economic Policy» οι ομοσπονδιακές και τοπικές κυβερνήσεις προχώρησαν σε επιχορήγηση των ιδιωτικών φυλακών σε ποσοστό που έφτανε μέχρι και το 73% για την περαιτέρω ανάπτυξη των δομών. Επιπλέον, έλαβαν ιδιαίτερης ευνοϊκής μεταχείρισης καθώς το 37% των ιδιωτικών φυλακών έλαβε χρηματοδότηση κατασκευών χαμηλού κόστους μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων και παράλληλα το 23% έλαβαν επιδοτήσεις υποδομής, όπως νερό, αποχέτευση ή δρόμους πρόσβασης και άλλες βελτιώσεις που χρηματοδοτούνταν από το δημόσιο. Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι δύο μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες φυλακών-C.C.A. και Wackenhut prisons-επιδοτήθηκαν από κρατικούς φορείς 78% η C.C.A. και 69% η Wackenhut prisons, ακολουθώντας άκρως επιθετική πολιτική για την επιδίωξη των κρατικών επιδοτήσεων. Μάλιστα μέχρι στα μέσα του 1990 επικρατούσε ένας σθεναρός ανταγωνισμός μεταξύ των πολιτειών που διεκδικούσαν τις κρατικές επιχορηγήσεις, γεγονός που χαρακτηρίστηκε ως «πόλεμος μεταξύ των πολιτειών.» Ωστόσο αργότερα οι ιδιωτικές φυλακές περιόρισαν την εκτεταμένη βοήθεια από το δημόσιο τομέα εξαιτίας της ικανότητάς της να συγκεντρώνει ένα ικανοποιητικό επενδυτικό κεφάλαιο μέσω του χρηματιστηρίου ή του εξωτερικού δανεισμού.
Οι ιδιωτικές φυλακές έγιναν επιτακτικές εξαιτίας της μετατόπισης της αγοράς σε ένα ιδιωτικοοικονομικό πλαίσιο ανταγωνιστικότητας σε σύγκριση με τις τοπικές φυλακές καθώς οι θέσεις των κρατουμένων δεν επαρκούσαν πλέον. Έτσι η επιβολή αυστηρότερων ποινών, σε συνδυασμό με τον ”πόλεμο κατά των ναρκωτικών” και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αύξησαν το ποσοστό σωφρονιστικών κρατουμένων στις ιδιωτικές φυλακές. Για να καταλάβουμε το ύψος των φυλακισμένων στις Η.Π.Α., η χώρα α έχει τον 3ο μεγαλύτερο πληθυσμό στην εμφύλιο-5% του πληθυσμού-και συνάμα έχει τους περισσότερους σωφρονιστικούς κρατούμενους στον κόσμο!-25%- Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι κρατούνται περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι, για την ακρίβεια 2,298,300 άνθρωποι σε ένα πληθυσμό των 323.1 εκατομμυρίων. Αυτό σημαίνει ότι στατιστικά το 0.71% του πληθυσμού βρίσκεται στα κελιά της φυλακής.
Στο παρακάτω γράφημα προβάλλεται η απότομη άνοδος των φυλακισμένων κατά τη δεκαετία του 1980, δηλαδή μόλις ξεκίνησε το πρόγραμμα αντιμετώπισης της παράνομης εμπορίας των ναρκωτικών και παράλληλα με την εισαγωγή των ιδιωτικών φυλακών.
Η αμερικανική κυβέρνηση λοιπόν πλήρωνε τις ιδιωτικές εταιρείες φυλακών προκειμένου να ανακουφίσουν τις τοπικές, ομοσπονδιακές και δημόσιες φυλακές εξαιτίας της υπερσυσσώρευσης των κρατουμένων. Έτσι την δεκαετία του 1980 είχε ξεσπάσει ένα κατασκευαστικό κύμα σωφρονιστικών ιδρυμάτων προκειμένου να καλύψουν τα κενά. Παρόλα αυτά οι Αμερικανοί φορολογούμενοι ήταν δυσαρεστημένοι με την οικονομική κατάσταση και η λύση που προτάθηκε εν τέλει ήταν να εργαστούν κρατούμενοι των δημόσιων φυλακών για την ανέγερση ιδιωτικών φυλακών με μικρότερο κόστος από τις δημόσιες. Η διοίκηση του Κλίντον υπό αυτές τις συνθήκες τη δεκαετία του 1990 δημιούργησε ένα άνοιγμα για την ιδιωτική πρωτοβουλία στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Αρκετοί πολιτικοί είδαν την υφιστάμενη κρατική σωφρονιστική κρίση ως ευκαιρία για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε οικονομικά υποανάπτυκτες ζώνες.
Επιπλέον, οι ιδιωτικές εργολαβικές εταιρείες και οι τοπικές διοικήσεις προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα συνάπτουν συμβάσεις με εξωτερικούς ιδιώτες παραχωρώντας, τους κρατούμενους ως εργατικό δυναμικό ώστε να μειώσουν το κόστος της εργασίας. Με βάση αυτήν την λογική προωθείται η αμειβόμενη εργασία στις φυλακές-ιδιωτικές και δημόσιες-πάντοτε με εξαθλιωτική αμοιβή που μπορεί να φτάσει κατά μέσο όρο τα 5,25-8,75 δολάρια την εβδομάδα. Ο άλλος τύπος αμειβόμενης εργασίας αφορά την εργασία των σωφρονιστικών κρατουμένων εκπροσωπώντας τις δημόσιες φυλακές με το ελάχιστο πάντα αντίτιμο για τις υπηρεσίες. Επιπλέον, συναντάμε αρκετές φορές εταιρείες οι οποίες εκμεταλλεύονται τους φυλακισμένους ως δωρεά εργατικό δυναμικό υποστηρίζοντας παράλληλα την ”μοντέρνα έκδοση της αμερικάνικης σκλαβιάς” Τέτοια παραδείγματα είναι η εταιρεία Mc Donald’ s, όπου η συγκεκριμένη επιχείρηση πουλάει πλαστικά μαχαιροπίρουνα, φαγητά και στολές, που παράγονται από τους τρόφιμους λαμβάνοντας λιγότερα χρήματα σαφώς από τους ”ελεύθερους” υπαλλήλους. Επιπλέον επιχειρήσεις που προχωρούν στην ίδια τακτική είναι η γνωστή εταιρεία γυναικείων εσωρούχων Victoria Secret όπου φυλακισμένοι είχαν τοποθετηθεί σε απομόνωση προκειμένου να αλλάζουν τις ταμπέλες προέλευσης παραγωγής των ρούχων. Η διάσημη εταιρεία επίπλων Wal-Mart προμηθεύεται ιι αυτή τα προϊόντα της από εργοστάσια φυλακών όπου επικρατούν τις περισσότερες φορές πολύ κακές συνθήκες εργασίας και μηδενικό κόστος παραγωγής. Τέλος, όταν το 2010 η BP έχυσε στον Κόλπο του Μεξικού περίπου 4.2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, η εταιρία χρησιμοποίησε ειδικά Αφροαμερικανούς τρόφιμους προκειμένου να καθαρίσουν τις ακτές του Κόλπου αντί φυσικά να προσλάβει εκτοπισμένους εργαζόμενους κάτι που εξόργισε την κοινότητα του Κόλπου, αλλά η πετρελαϊκή εταιρεία δεν έκανε τίποτα για να συμβιβάσει την κατάσταση.
Το μελανό στοιχείο των ιδιωτικών φυλακών είναι η δυσλειτουργικότητα που παρουσιάζεται καθώς ως ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να λογοδοτήσουν από το νόμο στο δημόσιο βίο. Με αυτό τον τρόπο επικρατεί η αδιαφάνεια η οποία επισκιάζει τα γεγονότα που συμβαίνουν στις ιδιωτικές φυλακές με τους ξυλοδαρμούς, τους ”απρόσκοπτους θανάτους”, την εύκολη πρόσβαση των ναρκωτικών ουσιών στους κρατούμενους και άλλα περιστατικά εκτεταμένης βίας τα οποία συγκαλύπτονται. Συγκεκριμένα η C.C.A, η πιο γνωστή επιχείρηση που εδράζεται στον τομέα των ιδιωτικών σωφρονιστικών ιδρυμάτων, θέλει να επικρατεί το χάος στις φυλακές καθώς οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δεν χρησιμοποιούν ούτε καν ”pepper sprey” προκειμένου να διαλύουν τους καυγάδες. Αυτή η κατάσταση επικράτησε στις φυλακές οι οποίες δεν είχαν επαρκείς πόρους για να επιβάλλουν την τάξη και αυτό μπορεί να οφείλεται μόνο σε ένα πράγμα, στο ότι δεν είχαν κέρδος να επιβάλλουν την τάξη. Αυτή η τακτική είχε ως αποτέλεσμα να επιστρέφει το 60% των κρατουμένων στη φυλακή με παράλληλα περισσότερα έσοδα για τις ιδιωτικές φυλακές. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα πολλές ιδιωτικές φυλακές χρησιμοποιούν το σύστημα των ποσοστώσεων το οποίο σημαίνει ότι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ”φορολογικό τέλος” για κάθε κελί που μένει κενό με αποτέλεσμα να συλλαμβάνονται όσοι πιο πολλοί άνθρωποι γίνεται προκειμένου να γεμίσουν τα κελιά.
Κλείνοντας, αξίζει να κάνουμε έναν σχολιασμό για την ανηθικότητα των ιδιωτικών φυλακών και την καταπάτηση των ατομικών δικαιωμάτων στο έπακρο. Ουσιαστικά με το να παρέχεται η ελευθερία λειτουργίας στις ιδιωτικές φυλακές δημιουργείται και το ηθικό πλεονέκτημα για την ιδιωτικοποίηση της δικαιοσύνης, του στρατού και της αστυνομίας. Έτσι, δε θα υπάρχει αντικειμενική αντιμετώπιση των γεγονότων καθώς μοναδικός κριτής δε θα είναι ο ποινικός κώδικας αλλά το χρήμα. Έτσι μπορούμε να αναρωτηθούμε το μέχρι πού μπορεί να φτάσει λοιπόν η ιδιωτικοποίηση και κατά πόσο ηθικά επιλήψιμο θα ήταν η ιδιωτικοποίηση τόσο ευαίσθητων κοινωνικών φορέων;
ΠΗΓΕΣ
Wikipedia, United States incarceration rate.
Wikipedia, Sawyer W. (10 Απριλίου 2017)How much do incarcerated people earn in each state? Prison policy initiative. Ανακτήθηκε από: https://www.prisonpolicy.org/blog/2017/04/10/wages/
CCTV English (2016)Americas now-Private prison in U.S.A. Make Big Profits. Ανακτήθηκε από: https://www.youtube.com/watch?v=WJHY9O3xwjk&t=685s
Prisonsfor profit:18 months in the Life of the Nation’s First Prison Sold for Profit. Ανακτηθηκε από: https://www.youtube.com/watch?v=YQcZzS7eqfY&t=632s
Αnonymous(29 Μαρτίου 2017) 50 Companies Supporting Modern American Slavery. Caged bird. Ανακτήθηκε από: https://www.cagedbirdmagazine.com/single-post/2017/03/28/50-Companies-Supporting-Modern-American-Slavery
Mattera P., Khan M., LeRoy G., & Davis K.(2001)Jail breaks:Economic Development Subsidies given to private prisons. A project of the Institute on Taxation and Economic Policy. Washington.